Kalendarium Bronowic

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Bronowice – wieś w 1508 w powiecie radomskim[1],w roku 1624-34 na skutek zmiany koryta Wisły Bronowice i Łęka przeniesione z powiatu lubelskiego do powiatu radomskiego[2] w roku 1787 powiat lubelski (Spis I 167), 1827 powiat kozienicki (Tabela I 42). 1470-80 parafia Jaroszyn (obecnie Góra Puławska) (Długosz L.b. t.II s.564). - położona 4 km na NW od Puław, na lewym brzegu Wisły. ok. 87 km na NE od klasztoru, 31 km na NE od Braciejowic.

Nazwy patronimiczne wsi[edytuj | edytuj kod]

W roku 1457 „Brunowycze”, 1462 „Bronowice”, 1470-80„ Bronowicze”, 1508, 1529 „Bronowycze”, 1510, 1531 „Bronowicze”, 1532 „Bronowÿcze”, 1563 „Bronyowice”, 1569 „Bronÿowicze”, 1576 „Broniowicze”, 1662 „Broniowice”, 1787 „Broniewice”, 1827 „Bronowiec”[3][4][5].

Kalendarium własności obciążenia i przywileje ekonomiczne[edytuj | edytuj kod]

Wieś była własnością szlachecką. Wieś rodowa Broniowskich.

  • 1457 – dziedzicem był Marcin Michowski oraz bracia Jan i Wojciech[6].
  • 1462 – Marcin z Bronowic [7].
  • 1470-80 – dziedzic Warsz Michowski herbu Rawa, 5 łanów kmiecych, folwarku (Długosz L.B. II 564. III 247).
  • 1508 – Andrzej z Bronowic, diedzic Łąki i Pachnowoli[8].
  • 1510, 1526 – pobór z 4 łanów, od 1 zagrodnika i z karczmy z 1/2 łana[9][10].
  • 1531 – bracia Jan, Stanisław i Andrzej Broniowscy, stają się nowymi właścicielami Pachnowoli i Bronowic [11].
  • 1531 – pobór z 5 łanów, karczmy z 3 kwartami roli oraz młyna o 2 kołach[12].
  • 1563 – pobór z 6 łanów[13].
  • 1569 – Jan, Jacek, Jerzy i Bartosz z Bronowic dają pobór z 6,25 łanów oraz od 1 zagrodnika[14] [15].
  • 1576 – Jacek Broniowski z bratem dają pobór z 5,25 łanów, od 1 zagrodnika z rolą i z młyna o 1 kole[16].
  • 1577 – Grzegorz Broniowski daje pobór z 6,25 łanów, od 1 zagrodnika z rolą oraz z młyna o 1 kole ([17].
  • 1662 – pogłówne od zarządcy Adama Ciesickiego z żoną, 102 osób czeladzi dworskiej i mieszkańców wsi oraz od mieszkającego we wsi Piotra Majowskiego z żoną i trójką dzieci [18].
  • 1787 – wieś liczyła 242 mieszkańców, w tym 10 Żydów (Spis I 445. II 167).
  • 1827 – we wsi było 37 domów i 313 mieszkańców (Tabela I 42).

Powinności dziesięcinne wsi[edytuj | edytuj kod]

Dziesięciny należą do klasztoru świętokrzyskiego i plebana Oleksowa, przejściowo do plebana Jaroszyna(Góra Puławska}.

  • 1470-80 – dziesięcina snopowa i konopna wartości do 3 grzywien lub do 4 grzywien dowożą klasztorowi świętokrzyskiemu, z folwarku zaś dziesięcina snopowa wartości do 2 grzywien pobiera pleban Oleksowa (Długosz L.B. III 247. II 564).
  • 1529 – dziesięcina snopowa wartości 4 grzywny należy do stołu konwentu świętokrzyskiego, z folwarku dziesięcinę snopową wart. 1,5 grzywny pobiera co drugi rok pleban Oleksowa[19].
  • 1548 – Mikołaj Broniowski pozwany przez klasztor świętokrzyski o dziesięciny z Bronowic i Łęki[20].
  • 1624 – Krzysztof Firlej dziedzic Bronowic i Łęki przegrywa proces z klasztorem świętokrzyskim o dziesięciny z tych wsi [2].
  • 1627 – tenże płaci klasztorowi 300 zł odszkodowania za zabierane od 10 lat dziesięciny z Bronowic i Łęki odtąd zakonnicy świętokrzyscy mają taksować dziesięciny z obu wsi i przyjmować od dziedzica gotówkę. Razem ze swoimi synami Aleksandrem i Remigiuszem Firlejami Broniowskimi z Dąbrowicy, Krzysztof Firlej zobowiązał się pod karą płacić klasztorowi za dziesięciny z Bronowic i Łęki 90 zł corocznie na ś. Marcina [11 XI] za pokwitowaniem przeora[21].
  • 1634, 1638, 1641, 1643 – spory o dziesięciny z obu wsi[21].
  • 1644 – Aleksander Broniowski w imieniu swoim i brata daje klasztorowi 1500 zł tytułem rekompensaty za zatrzymane dziesięcin i zobowiązuje się dożywotnio dostarczać do → Boisk corocznie na ś. Marcina 300 zł za dziesięciny z ról folwarcznych a także od poddanych w Łęce oraz z należących do stołu brata ról poddanych w Bronowicach[21].
  • 1645 – po śmierci Aleksandra jego brat, Remigiusz Broniowski, potwierdza ten układ[21].
  • 1647 – Bronowice i Łękę kupuje Stanisław Witkowski, kasztelan sandomierski, starosta lubelski i zwoleński, który w 1650 r. zaakceptuje powyższy układ[21].
  • 1652 – Stanisław Witkowski płaci konwentowi świętokrzyskiemu za dziesięciny z Bronowic i Łęki 300 zł[22].
  • 1655 – tenże z powodu zniszczeń spowodowanych wylewem Wisły obniża tę sumę do 240 zł[23].
  • 1661 – zmarł Stefan Chomentowski, dzierżawca Bronowic i Łęki, który był winny zakonnikom święt. należność za dziesięciny z 12 lat. Dług ten w 1665 r. zwrócił bratu Stefana, Stanisław Chomentowski i jego synowie Stefan i Jakub[23].
  • 1683 – dziedzic Aleksander Polanowski, stolnik koronny, zgadza się płacić klasztorowi za dziesięciny z Bronowic i Łęki 200 zł rocznie[23].
  • 1688 – proces klasztoru z synowcem Aleksandra, Michałem Polanowskim. chorążym czernichowskim, który przestał wypłacać należną klasztorowi sumę za dziesięciny z obu wsi[23].
  • 1693 – Michał Polanowski każe związać poddanego klasztoru z Boisk, wysłanego w celu policzenia kop zboża w Bronowicach i Łęce[24].
  • 1712 – Kazimierz Łubieński biskup krakowski ekskomunikuje Michała Polanowskiego[24], ten spłaca rachunki wobec klasztoru.
  • 1710-1 – procesy o dziesięciny z tych wsi przed sądami świeckimi i duchownymi[23],
  • 1718 – Michał Polanowski reguluje należności wobec kl. oraz pozwala mu pobierać dziesięcinę snopową w Bronowicach i Łęce[24].
  • 1762 – dziesięciny z ról kmiecych włączonych do folwarku w Bronowicach pobiera pleban Jaroszyna[25].
  • 1817 – pleban Oleksowa uzyskuje dziesięciny dworską i wiejską w Bronowicach[25].
  • 1819 – do stołu konwentu świętokrzyskiego należy 100 zł dziesięciny pieniężna z Bronowic[26].

Badania archeologiczne[edytuj | edytuj kod]

Osadnictwo z okresu XI-XIII w. stwierdzone w trakcie badań pod nazwą „Archeologiczne Zdjęcie Polski”[27].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Paw. ↓, s. 476.
  2. ↑ a b Gacki ↓, s. 287.
  3. ↑ Kam. ↓, s. 35.
  4. ↑ Rym. ↓, s. 18.
  5. ↑ NMP ↓, s. I 354/3.
  6. ↑ ZL ↓.
  7. ↑ AG ↓.
  8. ↑ Paw. ↓.
  9. ↑ RP. ↓.
  10. ↑ ASK ↓, s. I/10 42v.
  11. ↑ Boniecki ↓, s. t.II s=137.
  12. ↑ ASK ↓, s. I/10 387v.
  13. ↑ LS ↓, s. r.1564-6 s.195.
  14. ↑ ASK ↓, s. I/8 578v.
  15. ↑ Paw. ↓, s. 320.
  16. ↑ ASK ↓, s. I/8 515v.
  17. ↑ Paw. ↓, s. 723.
  18. ↑ ASK ↓, s. I/67 100.
  19. ↑ LR ↓, s. 351, 441.
  20. ↑ Gacki ↓, s. 87, 287.
  21. ↑ a b c d e Gacki ↓, s. 288.
  22. ↑ AG nab. ↓, s. 936 1, 2.
  23. ↑ a b c d e Gacki ↓, s. 289.
  24. ↑ a b c Gacki X ↓, s. 505.
  25. ↑ a b Wiś.Koz. ↓, s. 29.
  26. ↑ AOkup. ↓, s. 10.
  27. ↑ Rozwałka ↓, s. 160.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • M. Kamińska, Nazwy miejscowe dawnego województwa sandomierskiego, Wrocław 1964–1965, (skrót: Kam.).
  • K. Rymut (red.), Nazwy miejscowe Polski. Historia - pochodzenie - zmiany, t. I, A-B; t. II, C-D, Kraków 1996–1997, (skrót: NMP).
  • Acta terrestia Lublinensia, rps w Archiwum Państwowym w Lublinie., (skrót: ZL).
  • Archiwum Główne Akt Dawnych w W.; jeśli nie zaznaczono inaczej, cyfra arabska oznacza numer dokumentu ze zbioru dokumentów pergaminowych., Warszawa: Archiwa Państwowe, (skrót: AG).
  • Rejestry dziesięcin, czynszów i wyderkafów, powinności poddanych i poborów z dóbr i dochodów konwentu świętokrzyskiego z lat 1650-1689, AG, nabytki Oddziału I, nr 936., Archiwum Główne, (skrót: AG nab.).
  • A. Pawiński, Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym. Małopolska, t. III-IV, „Źródła dziejowe”, 14-15, Warszawa 1886, (skrót: Paw.).
  • Archiwum Skarbu Koronnego, dział w AG., Archiwa Państwowe, (skrót: ASK).
  • Lustracja województwa sandomierskiego 1564-1565, W. Ochmański (wyd.), Wrocław 1963, (skrót: LS).
  • Księga dochodów beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529 (tzw. Liber retaxationum), Z. Leszczyńska-Skrętowa (wyd.), 1968, (skrót: LR).
  • J. Gacki, Benedyktyński klasztor na Łysej Górze.
  • A. Boniecki, Herbarz Polski, t. II, III, XIII, Warszawa 1900–1909.
  • J. Gacki, Klasztor świętokrzyski księży benedyktynów na Łysej Górze, cz.
  • J. Wiśniewski, Dekanat kozienicki, Radom 1913, (skrót: Wiś.Koz.).
  • Akta Okupacji klasztoru świętokrzyskiego, 1819 r., ZDP rps 1456., (skrót: AOkup.).
  • Andrzej Rozwałka, Sieć osadnicza w archidiakonacie lubelskim w średniowieczu, Lublin: Wydział Humanistyczny UMCS, 1999 (Studium archeologiczno-historyczne; Rozprawy habilitacyjne, 98).
  • K. Rymut, Patronimiczne nazwy miejscowe w Małopolsce, Wrocław 1971.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kalendarium_Bronowic&oldid=72497141”