Kalendarium historii Katowic

Kalendarium historii Katowic

XII i XIII wiek

• 1177 – teren kasztelanii bytomskiej, na którym znajdują się obecne Katowice, został włączony do dzielnicy śląskiej. Poprzednio od 1138 w dzielnicy senioralnej krakowskiej.
• 1299 – wydanie przez księcia bytomskiego Kazimierza II dokumentu ze wzmianką o najstarszej dzielnicy Katowic – ówczesnej wsi Dąb (Crasni Domb).

XV i XVI wiek

• 1468 – wzmianka o dzisiejszej dzielnicy Katowic – Podlesiu.
• ok. 1580 – kuźnik Andrzej Bogucki założył na swoim gruncie wieś zagrodniczą Katowice.
• 1598 – po raz pierwszy pojawiła się w dokumentach nazwa Katowice (ad parochiam pertinent village Boguczycze, Zalęzie et nova villa Katowicze), autorstwa księdza Kazimierskiego.

XVIII wiek

• od 1742 – wzmożony rozwój gospodarczy wsi Katowice pod panowaniem Prus.

XIX wiek

• 1816 – na ulicy św. Jana ustawiono figurę św. Jana Ewangelisty.
• 1824 – powstały kopalnie: Ferdynand i Waterloo.
• 1832 – ukończenie budowy Huty Baildon przez Johna Baildona, który zapoczątkował nowoczesną metalurgię na Śląsku.

Budynek dworca przy ul. Dworcowej z 1859 (przed rozbudową)

• 1847, 6 sierpnia – na stację kolejową wjechał pierwszy pociąg osobowy.
• 1851, 1 kwietnia – otwarcie ekspedycji pocztowej II klasy.
• 1858, 29 września – poświęcenie Kościoła Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach – pierwszego murowanego kościoła w tym mieście.
• 1860
  • 27 sierpnia – oddano do użytku szkołę na ul. Szkolnej.
  • 11 listopada – poświęcenie cmentarza i pierwszego kościoła katolickiego na terenie ówczesnych Katowic.
• 1862, 4 września – oddanie pierwszej synagogi.
• 1865, 11 września – nadanie Katowicom praw miejskich przez króla Prus Wilhelma I Hohenzollerna.
• 1869, 10 maja – założono gildę strzelecką.
• 1869, 1 października – ukazująca się pierwsza gazeta w Katowicach pod tytułem: Allgemeiner Anzeiger für den oberschlesischen Industriebezirk, a od 1874 roku zmienia nazwę na Kattowitzer Zeitung.

Kościół Mariacki w Katowicach

• 1870, 20 listopada – konsekrowano Kościół Mariacki.
• 1873, 27 marca – Katowice zostały siedzibą powiatu ze starostwem.
• 1874 – magistrat przeniósł się z wynajmowanych pomieszczeń do nowego budynku, który stał w miejscu obecnego Teatru Śląskiego.
• 1884, 6-11 listopada – odbyła się Konferencja Katowicka.

XX wiek

• 1902, 22 grudnia – na terenie podkatowickiej osady Stary Panewnik osiedlili się franciszkanie z Wrocławia.
• 1919 – walki podczas I powstania śląskiego w dzisiejszych dzielnicach Bogucice, Dąbrówka Mała, Giszowiec, Nikiszowiec i Szopienice.
• 1920 – II powstanie śląskie – blokada śródmieścia miasta przez powstańców i walki w dzielnicach.
• 1920-1921 – na ulicy Heinzelstraße (dzisiejsza Plebiscytowa) działał Polski Podkomisariat Plebiscytowy.
• 1921
  • 20 marca – podczas plebiscytu 14,6% mieszkańców opowiedziało się za Polską, 85,4% mieszkańców opowiedziało się za Niemcami.
  • III powstanie śląskie – 3 maja miasto zostało zdobyte od południa przez oddziały Walentego Fojkisa i Adama Kocura.
• 1922 – przyłączenie do Polski (20 czerwca); Katowice zostały stolicą województwa śląskiego, z własną autonomią, siedzibą Sejmu Śląskiego i Górnośląskiej Komisji Mieszanej.
• 1925, 28 października – powstanie Diecezji Śląskiej, której stolicą zostały Katowice.
• 1927, 5 czerwca – biskup śląski Arkadiusz Lisiecki, symbolicznym wykopaniem ziemi pod fundamenty, rozpoczął uroczyście budowę katowickiej katedry.
• 1928 – rozpoczęcie budowy gmachu Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych odebranego w 1972 przez Politechnikę Śląską.
• 1929 – powołanie Muzeum Śląskiego z siedzibą w Katowicach.
• 1931 – otwarcie Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych.

Panorama Katowic − na pierwszym planie ul. Mikołowska (w tle Drapacz Chmur)

• 1934 – wybudowanie najwyższego w Polsce „Drapacza Chmur” przy ul. Żwirki i Wigury.
• 1939, wrzesień – Obrona Katowic. Wycofanie się wojsk polskich, obrona do 4 września miasta przez harcerzy i grupy powstańców śląskich (obrona wieży spadochronowej). Około 860 osób zginęło w walkach, bądź zostało rozstrzelanych przez niemiecki Wehrmacht i członków Freikorpsu w rejonie rynku i w Lasach Panewnickich.
• 1939, 4 września – podpalenie i zniszczenie Synagogi Wielkiej.
• 1940, 20 grudnia – Katowice stały się stolicą niemieckiej Prowincji Górnośląskiej (Gau Oberschlesien).
• 1942 – władze okupacyjne ustanowiły sąd doraźny Standgericht, z którego wyroku zgilotynowano w czasie wojny blisko 700 osób.
• 1945, 27 stycznia – zajęcie miasta przez Armię Czerwoną. Splądrowanie i spalenie kwartału kamienic przy Rynku. Wywózki mieszkańców miasta do sowieckich kopalń w Workucie i Donbasie.
• 1953, 7 marca – zmieniono nazwę Katowic na Stalinogród, stan ten trwał trzy lata.
• 1955, 30 października – podczas tzw. wysiedlenia biskupów katowickich ordynariusz częstochowski Zdzisław Goliński konsekrował Katedrę Chrystusa Króla.
• 1956, 10 grudnia – przywrócono pierwotną, historyczną nazwę miasta – Katowice.
• 1957 – zamknięto ogród zoologiczny
• 1959, 31 grudnia – włączenie do Katowic miasta Szopienice.
• 1963 - otwarcie filii Uniwersytetu Jagiellońskiego (studium matematyki, fizyki i chemii).
• 1964 – Powstanie Górniczego Klubu Sportowego „Katowice”.
• 1965 – oddano do użytku Rondo im. gen. Jerzego Ziętka.
• 1966, 3 maj - Manifestacja Tysiąclecia w 45 rocznicę III Powstania Śląskiego (wzięło w niej udział ok. 500 tys. ludzi).
• 1968 – w Katowicach powstał Uniwersytet Śląski.
• 1971 – wybudowanie hali sportowej „Spodek”.
• 1972
  • wybudowanie dworca kolejowego.
  • odebranie gmachu Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych przez Politechnikę Śląską za sprawą Edwarda Gierka.
• 1974, 12 listopada – papież Paweł VI nadał kościołowi klasztornemu franciszkanów tytuł bazyliki mniejszej.
• 1981, 16 grudnia – akcja pacyfikacyjna w kopalni Wujek, podczas której zabito 9 górników.
• 1983, 20 czerwca – papież Jan Paweł II odprawił Mszę św. na katowickim lotnisku Muchowiec oraz spotkał się z chorymi w Katedrze Chrystusa Króla.
• 1984 – reaktywowano Muzeum Śląskie.
• 1990 – restytucja samorządu i szybki rozwój miasta.
• 1991, 15 grudnia – odsłonięcie i poświęcenie Pomnika Dziewięciu z Wujka.
• 1992, 25 marca – erygowano Metropolię katowicką.
• 1998, 24 października – otwarcie i poświęcenie nowego gmachu Biblioteki Śląskiej.

XXI wiek

• 2006
  • 28 stycznia – zginęło 65 osób w wyniku zawalenia się hali na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich.
  • 6 października – otwarto Centrum Sztuki Filmowej z Filmoteką Silesianów.
• 2008, 17 maja – odbył się I Marsz Równości w Katowicach.
• 2011-2013 – wybudowanie nowego dworca kolejowego, wraz z centrum przesiadkowym autobusów miejskich oraz centrum handlowo-usługowym (Galeria Katowicka)

Zobacz też

• Historia Katowic

Bibliografia

• Georg Hoffmann: Geschichte der Stadt Kattowitz. Katowice: G. Siwinna, 1895.brak strony w książce
• Jerzy Moskal: ...Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 53-54. ISBN 83-85831-35-5.
• Historia miasta – Katowice miastem www.mhk.katowice.pl [dostęp 2017-01-20]
• Joanna Starnawska: Dzieje Katowic (1299-1945). Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1990.brak strony w książce
• Józef Szaflarski (red.): Katowice 1865-1945: zarys rozwoju miasta. Katowice: Śląski Instytut Naukowy. Wyd. Śląsk, 1978.brak strony w książce
• Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996. ISBN 83-905115-0-9.