Kaligrafia gruzińska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kaligrafia gruzińska (gruz. ქართული კალიგრაფია) – forma kaligrafii, czyli artystycznego pisma do zapisu języka gruzińskiego. Występuje we wszystkich formach historycznych zapisu języka gruzińskiego. W 2016 roku trzy systemy alfabetu gruzińskiego zostały włączone do niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Gruzja ma wielowiekową tradycję szkoły kaligraficznej. Ręczne zapisywane książki z pierwszych wieków stały się w Gruzji fenomenem kulturowym i narodowym. Szczególna rola w rozwoju kaligrafii i w życiu literatury gruzińskiej przypisywane jest rozwojowi chrześcijaństwa[1], odkąd Gruziński Kościół Prawosławny i jego mnisi poświęcili swoje życie dla gruzińskiego piśmiennictwa, tworząc rękopisy i wszelkie zapisy historyczne dla narodu gruzińskiego[2][3][4]. Zgodnie z niektórymi wynikami badań dokumentalna historia gruzińskiej kultury pisanej prawdopodobnie zaczyna się od ormiańskich ligatur (datowanych na 75-79 n.e.)[1]. Istnieją też badania potwierdzające początki na X wiek p.n.e. – w 2015 roku na wzgórzu Graklian we wschodniej Gruzji, dzięki wykopaliskom archeologicznym, pod kierownictwem profesora Vakhatbga Licheli, znaleziono najstarszą inskrypcję datowaną na XI-X wiek p.n.e[1].

Co roku 14 kwietnia Gruzja obchodzi „Dzień języka gruzińskiego”. W tym dniu odbywają się konkursy kaligrafii, nazwiska zwycięzców i wręczanie nagród najlepszym kaligrafom w Gruzińskim Narodowym Centrum Rękopisów[5].

Główne ośrodki rozwoju kaligrafii gruzińskiej:

  • klasztor Petritsoni w Bułgarii
  • klasztor Iviron na górze Athos
  • Klasztor Krzyża Jerozolimskiego
  • Mar Saba z Jerozolimy
  • Klasztor Świętej Katarzyny na Górze Synaj
  • Antiochia i Konstantynopol.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

«წყალობითა მღუთისათა ჩვენ იესიან დავითიან სოლომანიან ბაგრატოვანმან ძემან ცხებულის მეფის თეიმურაზისამან მეორე ირაკლი მეფემან საქართველოისამან ქართლისა კახეთისა..» «Z łaski Bożej my, potomkowie Jessego, Dawida, Salomona, Bagrationiego, syna Teimuraza II i Herakliusza II, króla Gruzji, Kartlii i Kachetii…”…»

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Ketevan Gigashvili i inni, On the State of Studying the Georgian Written Culture before and in the Digital Era, „European Researcher”, 10 (3), 2019, DOI10.13187/er.2019.3, ISSN 2224-0136 [dostęp 2021-10-29].
  2. ქართველ მხატვარ-კალიგრაფთა კავშირი.
  3. ქართული კალიგრაფია [online] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-12].
  4. About Georgian calligraphy [online] [zarchiwizowane z adresu 2012-05-14].
  5. Calligraphy fest in Tbilisi [online] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-07].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]