Kalikst III
| ||
| ||
| Papież Biskup Rzymu | ||
| ||
| ||
| Kraj działania |  Państwo Kościelne
| |
| Data i miejsce urodzenia | 31 grudnia 1378 Xàtiva | |
| Data i miejsce śmierci | 6 sierpnia 1458 Rzym | |
| Miejsce pochówku | Bazylika św. Andrzeja „della Valle” | |
| Papież | ||
| Okres sprawowania | 1455–1458 | |
| Biskup diecezjalny Walencji | ||
| Okres sprawowania | 20 sierpnia 1429–30 czerwca 1458 | |
| Wyznanie | katolicyzm | |
| Kościół | rzymskokatolicki | |
| Nominacja biskupia | 20 sierpnia 1429 | |
| Sakra biskupia | 31 sierpnia 1429 | |
| Kreacja kardynalska | 2 maja 1444 Eugeniusz IV | |
| Kościół tytularny | Santi Quattro Coronati | |
| Pontyfikat | 8 kwietnia 1455 | |
| ||
| Data konsekracji | 31 sierpnia 1429 | |
| Konsekrator | Pierre de Foix | |
Kalikst III (łac. Callistus III, właśc. Alfonso de Borja; ur. 31 grudnia 1378 w Xàtivie, zm. 6 sierpnia 1458 r. w Rzymie[1]) – papież w okresie od 8 kwietnia 1455 roku do 6 sierpnia 1458 roku[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wczesne życie[edytuj | edytuj kod]
Urodził się jako syn właściciela ziemskiego[1]; pochodził z rodu Borgiów. Z wykształcenia był prawnikiem[2]. Był wykładowcą na uniwersytecie w Leridzie, a następnie pracował u króla Aragonii, Alfonsa V[1]. Był zatrudniony na wpływowym stanowisku osobistego sekretarza króla[3]. Działając na jego polecenie, Alfonso prowadził negocjacje z antypapieżem Klemensem VIII[2]. Ostatecznie udało mu się nakłonić antypapieża do abdykacji, za co Borja otrzymał arcybiskupstwo Walencji[2]. sakrę biskupią przyjął 31 sierpnia 1429 roku z rąk kardynała Pierre'a de Foix'a. W 1444[2] został kreowany kardynałem Santi Quattro Coronati; w tym czasie prowadził ascetyczne życie, nie wyróżniając się niczym szczególnym[1]. W czasie konklawe 1455 został wybrany papieżem, jako kandydat kompromisowy pomiędzy sojusznikiem rodu Colonnów, a Grekiem Bessarionem[1].
Pontyfikat[edytuj | edytuj kod]
Głównym celem jego pontyfikatu było odbicie Konstantynopola z rąk Turków, co ślubował uczynić, już na początku swojej posługi[2]. Na samym początku rozesłał legatów do państw europejskich z prośbami o zorganizowanie krucjaty[1]. Prośby te spotkały się jednak z chłodnymi reakcjami władców, którzy byli zajęci sprawami wewnętrznymi swoich krajów[2]. Ponadto Kalikst rozpoczął gromadzenie armii i budowę floty na Tybrze, a na dzień 1 marca 1456 wyznaczył początek krucjaty[1]. Flota pod wodzą kardynała Trevisano wypłynęła następnie z Neapolu i stoczyła zwycięską potyczkę z Turkami pod Lesbos[3]. Papież zarządził również, by pieniądze ze zbiórek publicznych w całej Europie zostały przekazane dla prowadzącego krucjatę Jánosa Hunyady'ego, któremu, dzięki wsparciu finansowemu, udało się wyprzeć Turków pod Belgradem 22 lipca 1456 i ranić sułtana Mehmeda Zdobywcę[3][2].
Wprowadzenie tzw. "tureckich dziesięcin", spowodowało niezadowolenie na dworach europejskich, m.in. we Francji i w Niemczech[1]. Jednak dzięki dyplomacji kardynała Eneasza Piccolominiego, udało się załagodzić sytuację[1]. Papież popadł także w konflikt ze swoim dawnym protektorem, królem Alfonsem V – konsekwencją tegoż sporu było przekazanie korony królestwa Aragonii i Neapolu (po śmierci króla) bratankowi Kaliksta[1].
Kalikst III praktycznie nie wykazywał zainteresowania sztuką, w porównaniu z jego poprzednikiem Mikołajem V[1]. Nie było to jednak powodowane ignorancją papieża, ale ogromnymi wydatkami na organizowanie krucjaty, a także obsypywaniem dobrami krewnych[1]. Papież nie stronił od nepotyzmu: powołał swojego siostrzeńca kardynała Luisa Juana Milę na gubernatora Zamku św. Anioła i prefekta Rzymu, a drugiego siostrzeńca, kardynała Rodriga Borgię na wicekanclerza Kurii Rzymskiej[1]. Ponadto kreował kardynałami dwóch bratanków, którzy mieli zaledwie po dwadzieścia kilka lat[1].
Przywiązywał dużą wagę do odbudowy Rzymu, który był wówczas w dużym stopniu zrujnowany i wyludniony[3]. Na jego rozkaz wybrukowano Campo de' Fiori, co było częścią renowacji zaniedbanej dzielnicy miasta[3].
Był pierwszym papieżem pochodzącym z Hiszpanii, z tego powodu był nielubiany przez włoskie rodziny arystokratyczne z Rzymu (np. Orsini, Colonna)[3].
16 czerwca 1456 unieważnił wyrok i zrehabilitował spaloną na stosie w Rouen, Joannę d'Arc[1]. Ustanowił święto Przemienienia Pańskiego w dniu 6 sierpnia; zmarł właśnie w tym dniu, w 1458 roku[1].
Przez historyków jest oceniany jako papież oddany Kościołowi, chcący ochronić go przed Turkami, którego wadą był nepotyzm[1][2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 343-344. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ a b c d e f g h i Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 124. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ a b c d e f Strathern 2019 ↓, Origins of a Dynasty.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Borja, Alfonso de (ang.). The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2013-04-07].
- Pope Callistus III (ang.). Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-04-07].
- Kalikst III w bazie catholic-hierarchy.org (ang.)
- Paul Strathern: The Borgias [ebook]. London: 2019. ISBN 978-1-78649-964-6.
- 8 kwietnia 1455 - 6 sierpnia 1458
| Biografia | |
|---|---|
| Pontyfikat | |
| Współpracownicy |
