Kalinowice (województwo lubelskie)
Na mapach: 
50°41′55″N 23°17′22″E/50,698611 23,289444
50°41′55″N 23°17′22″E/50,698611 23,289444| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
1709[1] |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-400[2] |
| Tablice rejestracyjne |
LZA |
| SIMC |
0906143 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Zamość  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zamojskiego  | |
| 50°41′55″N 23°17′22″E/50,698611 23,289444
| |
Kalinowice (dawn. Kalinowice Ordynackie[3][4]) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Zamość[5][6].
Do 11 października 1973 w gminie Łabunie[7].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kalinowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa zamojskiego.
Dawniej wieś nazywała się Kalinowice Ordynackie (od Ordynacji Zamojskiej) w celu odróżnienia jej od sąsiedniej wsi Kalinowice Rządowe. Po włączeniu tej drugiej w granice Zamościa, wyróżnik Ordynackie stał się zbędny.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Wieś stanowi sołectwo gminy Zamość[8].
Miejscowość położona jest przy wschodniej granicy Zamościa, przy drodze krajowej nr 17 . W odróżnieniu od typowej wsi rolniczej stanowi też jedno z większych podmiejskich osiedli domów jednorodzinnych mających charakter przedmieścia. Funkcjonują tu szkoła podstawowa, filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Sitańcu oraz giełda artykułów rolniczych.
Nazwa pochodzi od rzeki Kalinowicy, dzisiejszej Łabuńki. Natomiast nazwa rzeki najprawdopodobniej wiąże się z „kaliną”, ze względu na krzewy jagodowe porastające pobliskie tereny.
Historia miejscowości[edytuj | edytuj kod]
- 1423 – pierwsze wzmianki, posesorem do ok. 1439 roku był szlachcic Syropold „de Kalinowycze”.
- 1456 – wieś należała do Jana Ukleyi.
- 1495 – wieś znajdowała się w posiadaniu Niemierzów – Ostrowskich.
- 1513 – Kalinowice znalazły się jako zastaw u Jana (Jakuba) Strusia z Komorowa, starosty chmielnickiego, który w tym samym roku przelał swe prawa do zapisu zastawnego na Mikołaja Zamoyskiego, kanonika krakowskiego.
- 1517 – dotychczasowy dziedzic Jana Niemierza – Ostrowski zrzekł się ostatecznie dóbr Kalinowic na rzecz Mikołaja i Feliksa Zamoyskich za sumę 2000 florenów. Odtąd Zamoyscy włączając w 1589 roku wieś do Ordynacji, władali nią aż do XIX stulecia.
- 1580 – na gruntach Kalinowic i Skokówki założone zostało miasto Nowe Zamoście.
- 1730–1733 – dzierżawcami wsi byli szlachcice Józef Wojucki i Jerzy Radecki, chorąży bełski (wobec klęsk i zniszczeń z II poł. XVII i początku XVIII wieku oraz nieudolności zarządu Ordynacji Zamoyscy zastawiali swoje dobra, lub oddawali je w kilkuletnią dzierżawę w zamian za udzieloną pożyczkę).
- 1730 – we wsi powstał ordynacki browar, a rok później folwark.
- 4 kwietnia 1813 – atak (podczas oblężenia Zamościa przez wojska rosyjskie) dokonany przez polskich obrońców twierdzy i chwilowe oswobodzenie Kalinowic z rąk nieprzyjaciela.
- 1830–1831 – powstanie listopadowe, wieś znajdowała się w obrębie twierdzy Zamość.
- 1883 – ordynat Konstanty Zamoyski podjął plan przesiedlenia do Kalinowic wszystkich Żydów, którzy mieszkali w dobrach ordynackich. Akcja ta zakończyła się prawdopodobnie niepowodzeniem.
- 1 lipca 1917 – w Kalinowicach powstało koło Polskiej Macierzy Szkolnej, do którego należało 47 osób. Dzięki wysiłkom jego członków powstała biblioteka.
- 1936–1937 – strajki na polskiej wsi. We wsi odbywały się narady międzypowiatowe działaczy Stronnictwa Ludowego.
- późna jesień 1939 – od tego momentu we wsi rozwijał się ruch konspiracyjny, związany ze Związkiem Walki Zbrojnej - Armią Krajową. Jej organizatorem w południowej części gminy Nowa Osada (wsie Jarosławiec, Szopinek, Wólka Panieńska, Stabrów, Kalinowice, Pniówek) był starszy wachmistrz kawalerii Andrzej Wojtas ps. „Cięty”. Do 1944 roku dowodził placówką (drużyną, potem plutonem) Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej złożoną z mieszkańców Kalinowic, Wólki Panieńskiej i Pniówka, w skład którego wchodziła sekcja (drużyna) kalinowicka. Pluton dowodzony przez „Ciętego” liczył 25 osób. Jego zastępcą był [[Henryk Juszczak] ps. „Przybył – Cień”, który również wywodził się z Kalinowic.
- grudzień 1942 – w pierwszych dniach miesiąca wieś została częściowo wysiedlona, a pozostałą ludność zatrudniono w pobliskich zakładach przemysłowych (kaflarni, cegielni) pod nadzorem niemieckim.
- lipiec 1944 – we wsi koncentrowała się kompania 9 pułku piechoty Armii Krajowej, która następnie przez Nowe Miasto wkroczyła do Zamościa.
- 2003 – oddano do użytku budynek szkoły, w którym mieszczą się szkoła podstawowa i przedszkole.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0906150 | Kolonia Pierwsza | część wsi |
| 0906166 | Przy Hrubieszowskiej | część wsi |
| 0906172 | Przy Szosie | część wsi |
| 0906189 | Stara Wieś | część wsi |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-08-15].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 412 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Lubelski Dziennik Wojewódzki. 1933, nr. 22, poz. 181
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie. 1973, nr 13 (12 października)
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Zamość. Urząd Gminy Zamość. [dostęp 2016-04-15].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonia | |
| Integralne części wsi |
|
