52°30′33″N 15°37′19″E/52,509167 15,621944Kalsko
| ||
 Kościół pw. św. Bartłomieja | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo | lubuskie | |
| Powiat | międzyrzecki | |
| Gmina | Międzyrzecz | |
| Liczba ludności (2005) | 400 | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 95 | |
| Tablice rejestracyjne | FMI | |
| SIMC | 0184000 | |
Położenie na mapie gminy Międzyrzecz   Kalsko | ||
Położenie na mapie Polski  Kalsko | ||
Położenie na mapie województwa lubuskiego  Kalsko | ||
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego  Kalsko | ||
| 52°30′33″N 15°37′19″E/52,509167 15,621944
| ||
Kalsko (niem. Kalzig) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Międzyrzecz.
Wieś duchowna, własność opata bledzewskiego, położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[1]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.
Wieś jest położona 8 km na północny wschód od Międzyrzecza, przy lokalnej drodze do Rokitna i Przytocznej. Siedziba sołectwa.
Spis treści
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś wzmiankowana w średniowieczu jako własność rycerskiego rodu Niałków z Chyciny. W roku 1390 Wincenty Niałek sprzedał wieś z pięcioma jeziorami klasztorowi Cystersów w Zemsku. W 1688 roku pożar zniszczył całą wieś z kościołem, który obudowano w końcu XVII wieku. Do roku 1796 Kalsko należało do klasztoru bledzewskiego, kiedy to dobra klasztorne przejął rząd pruski.
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej[2]. Kalsko należało do okręgu rokitnickiego tego powiatu i stanowiło odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas rząd pruski w Berlinie[2]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 352 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 45 dymów (domostw)[2]. W skład majątku Kalsko wchodził wówczas także Kalsko młyn (1 dom, 8 osób) oraz folwark Rozodoł (3 domy, 36 osób)[2].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są[3]:
- kościół filialny pod wezwaniem św. Bartłomieja, wzniesiono w konstrukcji zrębowej - szachulcowej w latach 1692-1693. W XVIII w. istniejące ściany obudowano konstrukcją ryglową. W połowie XIX w. dobudowano zakrystię. Wyposażenie kościoła pochodzi częściowo z XVIII w. i składa się z neogotyckiego ołtarza głównego, dwóch starszych ołtarzy bocznych, dwóch krucyfiksów, prospektu organowego i ławek. Jest to jeden z najcenniejszych zabytków sakralnych województwa lubuskiego
- cmentarz przykościelny
- ogrodzenie kamienne
- pałac - dwór, klasycystyczny z pierwszej połowy XIX wieku, znajduje się naprzeciwko kościoła.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 31.
- ↑ a b c d Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère) Jana Nepomucena Bobrowicza, 1846, s. 258-259.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 23. [dostęp 27.1.13].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jarosław Lewczuk, Błażej Skaziński, Bożena Grabowska: Zabytki północnej części województwa lubuskiego. Gorzów Wlkp.: WUOZ, 2004. ISBN 83-921289-0-7.
- Bohdan Kucharski: Informator Turystyczno-Krajoznawczy Województwa Gorzowskiego. Gorzów Wielkopolski: Urząd Wojewódzki, 1998. ISBN 83-908511-1-3.
| |||||||||||||
