Kamień runiczny z Sälna
Kamień runiczny z Sälna (U 323) – pochodzący z końca X wieku[1] kamień runiczny, znajdujący się w Skånela w gminie Sigtuna w szwedzkiej prowincji Uppland[2].
Głaz ma 3,1 m wysokości. Mierzy 0,8 m szerokości u podstawy i stopniowo zwęża się ku górze, gdzie jego szerokość wynosi 0,6 m[2]. Wystawiony został ku czci zmarłego mężczyzny przez jego synów, którzy umieścili na kamieniu inskrypcję wyrażającą troskę o zbawienie ojca[1]. Pierwotnie ustawiony był w pobliżu mostka w miejscowości Sälna. W 1820 roku ówcześni właściciele pobliskiego zameczku Skånelaholm postanowili przenieść go jako ozdobę na wzgórze w przypałacowym ogrodzie. Głaz jednak okazał się podczas transportu za ciężki i został rozbity na części, z których jedna stanęła w ogrodzie, zaś dwie inne umieszczono jako elementy bramy wjazdowej do posiadłości. Zaginęła wówczas górna część głazu, zaś inskrypcja została częściowo uszkodzona. Wszystkie zachowane części kamienia połączono ponownie w 1940 roku[2][3].
Na kamieniu wyryta jest inskrypcja runiczna o treści:
- × iystin × auk × iuruntr × auk × biurn × þiR [× byryþr × risþu] ... ...stin × trums × f[aþur] × sin × kuþ × ihlbi × ons × ont × auk × selu + fur+kifi × onum × sakaR × auk × sutiR × × hi × mun × ligia × meþ + altr + lifiR × bru × hrþ×slagin × briþ × e[ft × k]uþ-- suenaR k[arþu ×] at × sin × faþur × mo × igi × brutaR×kuml × betra × uerþa +[4]
Co znaczy:
- Östen i Jorund i Björn, oni bracia wznieśli [ten kamień po] ...-drums swym ojcu. Boże pomóż jego duchowi i duszy, wybacz jemu zbrodnie i grzechy. Zawsze powinien leżeć, w czasie gdy żyją ludzie, most, mocno ubity, szeroki, po tym dobrym. Swewowie uczynili ten (most) po swym ojcu. Nie może powstać lepszy pomnik[1].
Ponadto z tyłu głazu znajduje się współczesna inskrypcja pamiątkowa wyryta po przeniesieniu kamienia w 1820 roku. Żona ówczesnego właściciela posiadłości Skånelaholm, Johna Jenningsa, Sophie Eleonore Rosenhane, uczciła nią pamięć zmarłej młodo pierwszej małżonki swojego męża, Hedvig Margarety Hamilton[2][3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Przemysław Kulesza: Normanowie a chrześcijaństwo. Recepcja nowej wiary w Skandynawii w IX i X wieku. Wrocław-Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2007, s. 299. ISBN 978-83-89802-35-4.
- ↑ a b c d RAÄ-nummer Skånela 116:1. fmis.raa.se. [dostęp 2017-10-16]. (szw.).
- ↑ a b Changing Fates of the Sälna Runestone. scienceblogs.com. [dostęp 2017-10-16]. (ang.).
- ↑ U 323. christerhamp.se. [dostęp 2017-10-16]. (szw.).