Kamienica Pod Złotym Pokojem i Czerwoną Gwiazdą we Wrocławiu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica Pod Złotym Pokojem i Czerwoną Gwiazdą
Goldener Frieden, Roter Stern
Symbol zabytku nr rej. A/2317/584/Wm z 30.12.1998[1]
Ilustracja
Kamienica przy ulicy Szewskiej 19–21
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Adres

Szewska 19–21

Typ budynku

kamienica

Styl architektoniczny

klasycyzm

Kondygnacje

cztery

Rozpoczęcie budowy

1791

Ukończenie budowy

1792

Ważniejsze przebudowy

XIX w., 1900, 1996

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Pod Złotym Pokojem i Czerwoną Gwiazdą”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica Pod Złotym Pokojem i Czerwoną Gwiazdą”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kamienica Pod Złotym Pokojem i Czerwoną Gwiazdą”
Ziemia51°06′36,75″N 17°01′49,41″E/51,110208 17,030392

Kamienica Pod Złotym Pokojem i Czerwoną Gwiazdą – kamienica o średniowiecznym rodowodzie znajdująca się przy ulicy Szewskiej we Wrocławiu.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Rzeźba anioła znajdującego się na fasadzie budynku

Czteroosiowa kamienica w zachowanym kształcie została wzniesiona na planie prostokąta z wewnętrznym niewielkim dziedzińcem w 1914 roku. Jej projektantem była firma Klein & Wolf[2], a za infrastrukturę budynku odpowiadała firma Pachur & Sucker[3]. W jej miejscu znajdowały się trzy starsze mieszczańskie kamienice noszące nazwy „Tempel” („świątynia”), „Roter Stern” („czerwona gwiazda”) i „Goldener Frieden” („złoty pokój”/ „złoty spokój”)[3]. Nowy budynek nawiązywał do wcześniejszej historycznej zabudowy; w budynku znajdowała się bożnica. Fasada budynku została zaprojektowana w stylu modnego wówczas romantyzmu. Na parterze znajdowały się wielkie witryny sklepowe o prostych nadporożach[3]. Na I piętrze umieszczone zostały biura z oknami w formie biforiów, zamknięte pełnym łukiem[4]. Na wyższych kondygnacjach znajdowały się mieszkania[3]. W dwóch środkowych osiach znajdują się dwukondygnacyjne łukowe wykusze z trzydzielnymi francuskimi oknami pozostałe okna były typu porte-fenetre. Na drugiej kondygnacji w każdej osi znajdują się mniejsze podwójne okna zakończone łukiem. Dekorowane balustrady i ścianki podparapetowe oraz drobne podziały szyb nawiązywały do regionalnych motywów, formy określanej jako neobiedermeier. Część środkowa na ostatnim piętrze tworzyła ryzalit otoczony płytkimi balkonami i zakończony prostą balustradą z wazonami[4]. Budynek pokryty był wysokim spadowym dachem[4].

W środkowej części każdego z wykuszy (między drugim a trzecim piętrem) umieszczono po płaskorzeźbie, jedna przedstawia bożnicę, a druga gwiazdę[5]. Na środku elewacji nad pierwszym piętrem znajduje się rzeźba anioła z uniesioną prawą ręką.

W latach 1920–1945 w budynku mieścił się sklep firmowy Mauxion (Schokoladenfabrik Mauxion) produkującej czekolady[6] oraz ekskluzywny dom pogrzebowy. W latach 1983–1984 do budynku przeniósł się Uniwersytecki Ośrodek Kultury studenckiej INDEX[7]. W pomieszczeniach studenckich swoją siedzibę miał Dyskusyjny Klub Filmowy, teatry: TUBB II, Teatr Deszczu, czy Why Not, pracownia fotograficzna, Klub Fantastyki[8]. W 1990 roku Index został przejęty przez Fundację Universitas i powstał studencki klub „Studnia”. W 1998 roku klub zakończył swą działalność[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2022-05-05].
  2. Gminna Ewidencja Zabytków. Na mapie info: Szewska 19–21, Kamienica z bożnicą oraz sklepem firmy Mauxion (fabryka czekolady) wraz z wewnętrznym dziedzińcem, ob. budynek biurowo-usługowy [online], System Informacji Przestrzennej Wrocławia [dostęp 2022-05-05].
  3. a b c d Świątynia, czerwona gwiazda i złoty spokój w jednym stoją domu [online], Narodowe Forum Muzyczne [dostęp 2022-05-05].
  4. a b c Kirschke 2005 ↓, s. 196.
  5. Bożnica i gwiazda z frontonu [online], Fotopolska.eu, 23 sierpnia 2005 [dostęp 2022-05-05].
  6. Kaplica (Bóżnica) pod Złotym (S)Pokojem i Czerwoną Gwiazdą [online], Fotopolska.eu [dostęp 2022-05-05].
  7. Studnia przy ulicy Szewskiej [online], Nasze Miasto. Wrocław, 14 lutego 2010 [dostęp 2022-05-05].
  8. a b Studencki klub Index [online], Gitarion [dostęp 2022-05-05].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Krystyna Kirschke: Fasady wrocławskich obiektów komercyjnych z lat 1890-1930: struktura, kolorystyka, dekoracja. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005. ISBN 83-7085-918-6. OCLC 69298255.