Kamienica przy ulicy Kochanowskiego 12-12a w Katowicach
 nr rej. A/463/15 z dnia 30 listopada 2015 roku
| |
 Kamienica od frontu (2022) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Ul. J. Kochanowskiego 12-12a, 40-035 Katowice |
| Typ budynku |
kamienica mieszkalno-handlowa |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje |
6+1 |
| Rozpoczęcie budowy |
1913 |
| Ukończenie budowy |
1915 |
| Ważniejsze przebudowy |
1952; 2015–2017 |
| Właściciel |
osoba prywatna |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°15′18,8″N 19°01′11,3″E/50,255222 19,019806
| |
Kamienica przy ulicy Jana Kochanowskiego 12-12a w Katowicach – zabytkowa kamienica mieszkalno-handlowa, położona przy ulicy J. Kochanowskiego 12-12a w Katowicach, w dzielnicy Śródmieście. Powstała w latach 1913–1915 w stylu modernistycznym z elementami secesji i art déco.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza zabudowa wzdłuż ówczesnej Sachsstrasse zaczęła powstawać na przełomie XIX i XX oraz na początku XX wieku[1]. Sama zaś kamienica pod współczesnym numerem 12 i 12a powstała w latach 1913–1915[2]. Część oficyn została dobudowana w późniejszym czasie, zajmując obrzeża działki[1].
W 1935 roku właścicielem części kamienicy pod numerem 12, jak i 12a był dr Paweł Chrobok. W tym czasie była ona zamieszkiwana głównie przez rodziny urzędników i kupców, a także były w niej prowadzone punkty handlowo-usługowe. Pod numerem 12 działały m.in.: skład kapeluszy, zakład z wyrobami gastronomicznymi, drogeria Leona Raka i skład kolonialny Jadwigi Radowickiej, natomiast pod numerem 12a siedzibę miała Centrala materiałów wybuchowych, Polska wytwórnia przyrządów ratowniczych, a także m.in. zakład rzeźbiarski Włodzimierza Romańskiego i magiel[3].
W 1952 roku kamienica przeszła modernizację[4]. 30 listopada 2015 roku kamienicę tę wraz z oficynami wpisano do rejestru zabytków[2].
Pod koniec 2017 roku zakończyła się trwająca od 2015 roku modernizacja kamienicy[5]. W ramach prac odtworzono zniszczone detale na jej fasadzie (w tym pilastry i reliefy), która także została odnowiona. Wymieniono także stolarką okienną i drzwiową i poddano renowacji balustrady[6]. Prace modernizacyjne obejmowały także wnętrze budynku, a w ramach prac podzielono duże lokale mieszkalne na mniejsze. Od strony oficyny została dobudowana winda, wewnątrz zaś powstały ciągi korytarzy, które połączyły obie części kamienicy[5]. W tym czasie kamienica była budynkiem mieszkalnym z pomieszczeniami biurowymi oraz lokalami użytkowymi usytuowanymi na parterze[6].
W sierpniu 2022 w systemie REGON było aktywnych 6 podmiotów gospodarczych z siedzibą przy ulicy J. Kochanowskiego 12, w tym gabinet rehabilitacji, gabinet kosmetyczny i biuro podróży, natomiast przy ulicy J. Kochanowskiego 12a aktywnych było 14 podmiotów, w tym kilka kancelarii adwokackich[7].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Zabytkowa kamienica mieszkalno-handlowa położona jest przy ulicy J. Kochanowskiego 12-12a w katowickiej dzielnicy Śródmieście[4].
Jest to budynek murowany z cegły pełnej, z tynkowaną frontową elewacją. Główny budynek został pokryty dachówką, oficyny zaś papą. Dach kamienicy jest wielospadowy i pulpitowy[1]. Budynek ma sześć kondygnacji nadziemnych i podpiwniczenie[4]. Wybudowany jest na planie nieregularnym, dopasowanym do kształtu działki, w środku zaś znajduje się dziedziniec, do którego powadzą dwa trakty z przejazdem bramnym[1]. Łączna powierzchnia zabudowy kamienicy wynosi 214 m²[4].
Architektonicznie kamienica układem elewacji i prostotą brył oraz dużymi i szerokimi oknami nawiązuje do modernizmu, lecz detalem sztukatorskim odwołuje się do secesji i art déco[1]. Elewacja frontowa kamienicy – zachodnia, jest tynkowana z dekoracjami również w tynku. Jest ona symetryczna z wyjątkiem witryn i wejść na parterze. Na parterze ma ona 10 osi, powyżej zaś jest ich 8[1]. Przejazd bramowy znajduje się na piątej osi parteru i został zamknięty eliptycznym łukiem[1]. Pomiędzy oknami 3. i 4. kondygnacji znajdują się potrójne wypukłe panneau z reliefowymi przedstawieniem zwierząt w centralnym polu i geometrycznym roślinnym ornamentem po bokach[1]. Elewacja kamienicy zwieńczona jest gzymsem[1].
Kamienica ma wykusz obejmujący 2-4 kondygnacje w osiach 3.-6., zamknięty na 5. kondygnacji na całej długości tarasem domkniętym pełną balustradą, która artykułowana jest wąskimi pionowymi płycinami[1]. W osi 3. i 6. w wykuszu znajdują się trzykondygnacyjne loggie[1]. Na poziomie 2. kondygnacji pomiędzy osiami zewnętrznymi wykusza i centralnymi znajdują się wizerunki postaci alegorycznych w formie płaskorzeźb[1].
Podłogi wewnątrz kamienicy są drewniane, na klatce schodowej zaś powstałe z lastriko. Schody na klatce schodowej są drewniane na konstrukcji stalowej, dwubiegowe[1]. Części kamienicy o nr. 12 i 12a połączone są wspólnymi korytarzami, prowadzącymi do windy[5]. Mieszkania wewnątrz kamienicy mają powierzchnie w przedziale 30-60 m², wszystkie są wyposażone w piece gazowe i łazienki[5]. Kamienica wraz z oficynami jest wpisana do rejestru zabytków pod numerem A/463/15[2]. Budynek wpisany jest także do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[8], a także na podstawie przepisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uchwalonego 28 maja 2014 roku wytyczono także strefę ochrony konserwatorskiej obejmującą m.in. kamienicę przy ulicy J. Kochanowskiego 12-12a[4].
W 2018 roku kamienica ta była własnością prywatną[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Narodowy Instytut Dziedzictwa: Karta ewidencyjna zabytku nieruchomego. Katowice ul. Kochanowskiego 12;12a. zabytek.pl, 2014-11. [dostęp 2022-08-12]. (pol.).
- ↑ a b c Narodowy Instytut Dziedzictwa: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Województwo śląskie. nid.pl. [dostęp 2022-08-12]. (pol.).
- ↑ Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, 1935, s. 51 (pol.).
- ↑ a b c d e Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2022-08-12]. (pol.).
- ↑ a b c d Kolejna kamienica w centrum Katowic po remoncie zachwyca. katowice24.info, 2017-12-18. [dostęp 2022-08-12]. (pol.).
- ↑ a b c Michalina Bednarek: Kamienica w centrum Katowic po remoncie zachwyca. Odtworzono detale. katowice.wyborcza.pl, 2018-01-03. [dostęp 2022-08-12]. (pol.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2022-08-12]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW. Wyszukiwanie Zabytku Nieruchomego. bip.katowice.eu. [dostęp 2022-08-12]. (pol.).
