Kamieniołom trachybazaltu w Tłumaczowie
 Kamieniołom trachybazaltów w Tłumaczowie (fot. Magdalena Furca) | |
| Megaregion | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Podprowincja | |
| Makroregion |
Sudety Środkowe |
| Mezoregion |
Góry Kamienne |
| Mikroregion(y) |
Góry Suche |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
Polska |
Kamieniołom trachybazaltu w Tłumaczowie – nieczynny kamieniołom znajdujący się w północnej części miejscowości Tłumaczów przy lokalnej drodze prowadzącej w kierunku Rudawy[1].
Geologia[edytuj | edytuj kod]
W kamieniołomie występują fioletowo-szare oraz ciemnoszare trachybazalty (zwane dawniej melafirami), o składzie podobnym do bazaltów. W skałach tych widoczne są pustki skalne, które wypełnione są przez baryt, kalcyt i dolomit. Pojawia się również kwarc oraz ametsyty. W północnej części kamieniołomu widoczny jest kontakt skał osadowych, piaskowców i mułowców (tzw. łupków walchwiowych) z trachybazaltami. Osady mułowcowe w permie zostały pokryte potokiem lawowym, który utworzył dolnopermskie wulkanity (fragmenty pokrywy wulkanicznej). W kamieniołomie widoczny jest przekrój przez pokrywę lawową.
W kamieniołomie dostrzec można obecność tropów gadów i płazów w permskich osadach klastycznych (południowa jego część). Widoczne są liczne ślady kropel deszczu, riplemarki falowe, szczeliny z wysychania, a także ślady liścionogów, pierścienic czy zakwitów glonowych.
Sposób wydobywania i wykorzystanie surowców[edytuj | edytuj kod]
Podczas wydobywania materiału powstały ściany skalne o wysokości ok. 30 metrów. Wydobywano go za pomocą materiałów wybuchowych, ze względu na dużą twardość. Następnie materiał był kruszony na różnej wielkości bloki. Ze względu na swoje właściwości wykorzystywany był do budowy dróg, jako składnik asfaltów i betonu oraz jako kruszywo pod tory kolejowe.
Wartość edukacyjna[edytuj | edytuj kod]
- poznanie budowy geologicznej wulkanicznych osadów w Sudetach (kontakt skał osadowych ze skałami wulkanicznymi)
- rozpoznawanie podstawowych skamieniałości śladowych (tropy gadów w permskich osadach klastycznych)
- poznanie powstania struktur sedymentacyjnych (riplemarki, pogrązy, ślady kropel deszczu)
- poznanie metod wydobywania surowca skalnego
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Marek. Staffa, Słownik geografii turystycznej Sudetów : praca zbiorowa, wyd. 1, Warszawa: Wydawn. PTTK "Kraj", 1989, ISBN 83-85773-06-1, OCLC 31610472.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jurand Wojewoda, Mapa geoatrakcji krainy Gór Stołowych i Broumovskich Sten, Wydawnictwo Turystyczne PLAN, 2013
- pod redakcją Wojciecha Grocholskiego, Przewodnik geologiczny po Sudetach, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1969
- Józef Oberc, Tektonika, Sudety i obszary przyległe, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1972