Kanał Rideau

Kanał Rideau
Rideau Canal
Canal Rideau

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Śluzy Kanału Rideau w Ottawie
Państwo	Kanada
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, IV
Numer ref.	1222
Region	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2007 na 31. sesji
Położenie na mapie Ontario Rideau Canal
Położenie na mapie Kanady Rideau Canal
45°25′33″N 75°41′50″W

Kanał Rideau (ang. Rideau Canal, fr. Canal Rideau) – kanał wodny łączący Ottawę (stolicę Kanady, położoną nad rzeką Ottawa) z miastem Kingston nad jeziorem Ontario. Kanał został zbudowany przez Anglików w latach 1826–1832 na wypadek wojny ze Stanami Zjednoczonymi.

Budowę kanału nadzorował pułkownik angielskiego korpusu inżynieryjnego John By. Budowę poszczególnych odcinków prowadzili w większości na zlecenie armii prywatni przedsiębiorcy (John Redpath, Thomas McKay i inni). Wśród tysięcy robotników przeważali francuskojęzyczni Kanadyjczycy i imigranci z Irlandii.

Kanał (a właściwie: Droga Wodna) Rideau ma długość 202 km. Ogromną większość z tej długości stanowią zaadaptowane dla żeglugi odcinki rzek Rideau i Cataraqui oraz położone na trasie jeziora. Jedynie około 19 km drogi stanowią kanały wykopane ręką człowieka. Na drodze tej znajduje się 47 śluz zgrupowanych w 22 zespoły. Większość ze śluz posiada dotychczas urządzenia manewrowe napędzane siłą mięśni ludzkich.

W normalnych warunkach kanał obsługuje jednostki o długości do 27,4 m (90 stóp), szerokości do 7,9 m (26 stóp) i wysokości do 6,7 m (22 stopy). W szczególnych przypadkach może jednak przyjąć jednostki o wymiarach maksymalnych odpowiednio: długość 33,5 m (110 stóp) i szerokość 9,1 m (30 stóp). Decydują o tym w głównej mierze wymiary komór śluz oraz wysokości przerzuconych nad kanałem mostów.

Kanał nigdy nie spełnił swego militarnego przeznaczenia, lecz pozostaje w użytku aż po dzień dzisiejszy, z niemal nietkniętymi strukturami pierwotnymi. Obecnie nie jest on już używany do transportu towarów. Stanowi jedynie wodny szlak o wielkim znaczeniu turystycznym i rekreacyjnym, pokonywany rocznie przez tysiące jednostek turystycznych, a także cenny zabytek techniki. Wzdłuż większej części trasy kanału biegnie znakowany pieszy szlak turystyczny, a także specjalnie przygotowana trasa rowerowa. Jest to najstarszy pozostający w użytkowaniu kanał w Ameryce Północnej, a w 2007 został zarejestrowany na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Od 1978 roku Kanał Rideau jest jednym z miejsc zimowego festiwalu.

Bibliografia

• Mirosław J. Barański: Śluzy Kanału Rideau w Ottawie, w: „Na Szlaku. Magazyn turystyczno-krajoznawczy” R. XXVIII, nr e-98 (294), grudzień 2014., wyd. Oddział Wrocławski PTTK, s. 23-25 [1].