Kangurnik górski
| Dorcopsulus vanheurni | |||
| (O. Thomas, 1922)[1] | |||
 Skóra kangurnika górskiego znajdująca się Natural history museum | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kangurnik górski | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kangurnik górski[4] (Dorcopsulus vanheurni) – gatunek ssaka z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae).
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1922 roku angielski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Dorcopsis vanheurni[1]. Miejsce typowe „Doormanpad-bivak” (3°30′S 138°30′E/-3,500000 138,500000), na wysokości 1410 m n.p.m., Djajawidjaja, Papua, Indonezja[1][5][6][7]. Holotyp to dorosła samica (sygnatura BMNH 22.2.2.64) z kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Londynie; okaz typowy zebrany przez holenderskiego taksonoma Willema van Heurna[1].
Niezbędne są badania w celu wyjaśnienia związku pomiędzy D. vanheurni i D. macleayi, które są często mylone podczas badań terenowych i w zbiorach muzealnych, i były wcześniej uważane za gatunek konspecyficzny[6]. Pomimo tego że nie rozpoznaje się żadnego podgatunku D. vanheumi w granicach jego rozmieszczenia występują różnice w wielkości oraz kolorze sierści, które wymagają dokładniejszych badań[6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[6].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Dorcopsulus: rodzaj Dorcopsis Schlegel & S. Müller, 1845 (kangurowiec); łac. przyrostek zdrabniający -ulus[8].
- vanheurni: Willem Cornelis Van Heurn (1887–1972), holenderski taksonom i biolog[9].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Kangurnik górski występuje w Górach Centralnych, North Coastal Range oraz na półwyspie Huon w Nowej Gwinei[6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) samic 31,5–44,6 cm, samców 34,1–40,9 cm, długość ogona samic 22,5–34,7 cm, samców 26–40,2 cm; masa ciała samic 1,5–2,3 kg, samic 1,5–2 kg[10][11]. Wierzch ciała ciemnoszary z ciemniejszymi miejscami na biodrach, spód jasnoszary. Ogon do połowy nagi. Jest najmniejszym kangurem występującym na Nowej Gwinei.
Środowisko życia[edytuj | edytuj kod]
Lasy górskie na wysokości od 800 do 1300 m n.p.m.
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Niewiele wiadomo o trybie życia tego gatunku. Jego wielkość i cechy uzębienia przypominają australijski rodzaj Lagostrophus, ale wynikają one z zasiedlenia podobnych nisz ekologicznych. Rdzenni mieszkańcy Nowej Gwinei chętnie polują na ten gatunek, napędzając zwierzęta na linię myśliwych.
Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii NT (ang. near threatened ‘bliski zagrożenia’)[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e O. Thomas. New mammals from New Guinea and neighbouring islands. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 9, s. 264, 1922. (ang.).
- ↑ O. Thomas. On Mammals collected by C. Keysser in the Saruwaged and Rawlinson Mountains Region of N.E. New Guinea. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 9, s. 672, 1922. (ang.).
- ↑ a b Dorcopsulus vanheurni, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 16. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Species Dorcopsulus vanheurni. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-06-15].
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 92. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Dorcopsulus vanheurni (O. Thomas, 1922). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-09]. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 425. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ M. Eldridge & G. Coulson: Family Macropodidae (Kangaroos and Wallabies). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 694, 695. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 63. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).