Kapary cierniste
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| ||
| ||
| Systematyka[1][2] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny zielone | |
| Nadgromada | rośliny telomowe | |
| Gromada | rośliny naczyniowe | |
| Podgromada | rośliny nasienne | |
| Nadklasa | okrytonasienne | |
| Klasa | Magnoliopsida | |
| Nadrząd | różopodobne | |
| Rząd | kapustowce | |
| Rodzina | kaparowate | |
| Rodzaj | kapary | |
| Gatunek | kapary cierniste | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Capparis spinosa L. Sp.Pl. 503, 1753[3] | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | ||
 | ||
Kapary cierniste, kapar ciernisty (Capparis spinosa L.) – gatunek roślin należący do rodziny kaparowatych. Występuje w rejonie śródziemnomorskim i Azji Mniejszej, sięgając po Himalaje, ale także w Azji tropikalnej (Pakistan, Indonezja, Filipiny), w Australii i na niektórych wyspach Pacyfiku (Guam,Vanuatu, Wyspy Salomona)[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Niski, zimozielony krzew do 1 m wysokości. Jego częściowo rózgowate pędy o długości do 2 m płożą się na skałach[6].
- Liście
- Owalne, ogonkowe. Małe przylistki osadzone u nasady ogonka w większości przekształcone są w krótkie ciernie[6].
- Kwiaty
- Osadzone pojedynczo na długich szypułkach wyrastających z nasady ogonka liściowego, białe lub różowe, duże, o śr. do 7 cm. Kielich czterodziałkowy, cztery płatki korony, pręciki liczne, z czerwonymi nitkami, słupek jeden. Kwitnie w lipcu i sierpniu[6].
- Owoc
- Wielonasienna jagoda wielkości śliwki[7]. Owoce zawierają około 18% białka i około 36% tłuszczu, nasiona - do 30% tłuszczu, a pączki kwiatowe - 32% rutyny i do 150 mg witaminy C[8].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- Jego pąki kwiatowe stanowią przyprawę o słodko-kwaśnym, lekko pikantnym smaku. Po zakonserwowaniu w soli, occie, oliwie lub winie nazywane są kaparami lub kaparkami[7]. Pikantny smak zawdzięczają łatwo ulatniającej się rutynie. Gotowe kapary są ciemnozielone z jasnymi kropkami, są wielkości ziaren grochu. Stosuje się je[6]:
- do przyrządzania marynat, majonezów,
- do zimnych – mięs, sosów,
- do sałatek rybno-mięsnych,
- do jajek, potraw z pomidorami.
- Jadalną częścią rośliny są również marynowane owoce[6], tzw. „jabłuszka kaparowe”.
Obecność w kulturze[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten jeden raz wymieniony jest w Biblii. W Księdze Koheleta (12,5) jest zdanie: „i pękać będą kapary, bo zdążać będzie człowiek do swego wiecznego domu”. Zdaniem badaczy biblistów kapary w Biblii są symbolem ludzkiej kondycji, ich nagle pękające dojrzałe owoce mogą być kojarzone z niespodziewaną śmiercią człowieka[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
- ↑ Capparis spinosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-15].
- ↑ a b c d e Zioła dobre na wszystko. [dostęp 2014-11-22].
- ↑ a b Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- ↑ P. Czikow, J. Łaptiew, Rośliny lecznicze i bogate w witaminy, Warszawa 1983: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, s. 146-147.
- ↑ Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
Identyfikatory zewnętrzne: