Kapary cierniste

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Kapary cierniste
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena eukarionty
Królestwo rośliny
Podkrólestwo rośliny zielone
Nadgromada rośliny telomowe
Gromada rośliny naczyniowe
Podgromada rośliny nasienne
Nadklasa okrytonasienne
Klasa Magnoliopsida
Nadrząd różopodobne
Rząd kapustowce
Rodzina kaparowate
Rodzaj kapary
Gatunek kapary cierniste
Nazwa systematyczna
Capparis spinosa L.
Sp.Pl. 503, 1753[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Multimedia w Wikimedia Commons
Kwiat
Otwierający się owoc

Kapary cierniste, kapar ciernisty (Capparis spinosa L.) – gatunek roślin należący do rodziny kaparowatych. Występuje w rejonie śródziemnomorskim i Azji Mniejszej, sięgając po Himalaje, ale także w Azji tropikalnej (Pakistan, Indonezja, Filipiny), w Australii i na niektórych wyspach Pacyfiku (Guam,Vanuatu, Wyspy Salomona)[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Niski, zimozielony krzew do 1 m wysokości. Jego częściowo rózgowate pędy o długości do 2 m płożą się na skałach[6].
Liście
Owalne, ogonkowe. Małe przylistki osadzone u nasady ogonka w większości przekształcone są w krótkie ciernie[6].
Kwiaty
Osadzone pojedynczo na długich szypułkach wyrastających z nasady ogonka liściowego, białe lub różowe, duże, o śr. do 7 cm. Kielich czterodziałkowy, cztery płatki korony, pręciki liczne, z czerwonymi nitkami, słupek jeden. Kwitnie w lipcu i sierpniu[6].
Owoc
Wielonasienna jagoda wielkości śliwki[7]. Owoce zawierają około 18% białka i około 36% tłuszczu, nasiona - do 30% tłuszczu, a pączki kwiatowe - 32% rutyny i do 150 mg witaminy C[8].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

  • Jego pąki kwiatowe stanowią przyprawę o słodko-kwaśnym, lekko pikantnym smaku. Po zakonserwowaniu w soli, occie, oliwie lub winie nazywane są kaparami lub kaparkami[7]. Pikantny smak zawdzięczają łatwo ulatniającej się rutynie. Gotowe kapary są ciemnozielone z jasnymi kropkami, są wielkości ziaren grochu. Stosuje się je[6]:
    • do przyrządzania marynat, majonezów,
    • do zimnych – mięs, sosów,
    • do sałatek rybno-mięsnych,
    • do jajek, potraw z pomidorami.
  • Jadalną częścią rośliny są również marynowane owoce[6], tzw. „jabłuszka kaparowe”.

Obecność w kulturze[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten jeden raz wymieniony jest w Biblii. W Księdze Koheleta (12,5) jest zdanie: „i pękać będą kapary, bo zdążać będzie człowiek do swego wiecznego domu”. Zdaniem badaczy biblistów kapary w Biblii są symbolem ludzkiej kondycji, ich nagle pękające dojrzałe owoce mogą być kojarzone z niespodziewaną śmiercią człowieka[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. ↑ The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
  4. ↑ Capparis spinosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-15].
  6. ↑ a b c d e Zioła dobre na wszystko. [dostęp 2014-11-22].
  7. ↑ a b Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  8. ↑ P. Czikow, J. Łaptiew, Rośliny lecznicze i bogate w witaminy, Warszawa 1983: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, s. 146-147.
  9. ↑ Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kapary_cierniste&oldid=62546963”