Kaplica Wniebowstąpienia w Jerozolimie
 Kaplica Wniebowstąpienia i obejście, 2014 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Wyznanie | |
| Rodzaj | |
| Wezwanie | |
| Historia | |
| Data budowy |
ok. 390 |
| Data zburzenia |
614 |
| Data reaktywacji |
1150 |
| Dane świątyni | |
| Styl | |
| Budulec |
kamień |
| Stan obecny |
nieużywany meczet |
Położenie na mapie Jerozolimy  | |
Położenie na mapie Izraela  | |
 31°46′44,76″N 35°14′41,64″E/31,779100 35,244900
| |
Kaplica Wniebowstąpienia[1], nazywana także kopułą Wniebowstąpienia[1][2] – romańska świątynia, w formie edykuły zamieniona na meczet, znajdująca się w tradycyjnym miejscu Wniebowstąpienia Chrystusa na Górze Oliwnej w Jerozolimie.
Obiekt jest własnością lokalnej wspólnoty muzułmańskiej, która z okazji uroczystości udostępnia kaplicę i obejście jerozolimskim wspólnotom chrześcijańskim: prawosławnej (Prawosławny patriarchat Jerozolimy), katolickiej (Kustodia Ziemi Świętej) oraz ormiańskiej[3][4]. Obejście jest też udostępniane wspólnotom koptyjskiej (Koptyjski Kościół Ortodoksyjny) i syryjskiej (Syryjski Kościół Ortodoksyjny)[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wydarzenie opisuje Łukasz Ewangelista w swej Ewangelii i Dziejach Apostolskich. Chrystus miał się ukazać uczniom w Jerozolimie, a następnie wyjść z nimi ku Betanii, gdzie wskrzesił Łazarza.
Chrystus rozmawiał z uczniami w drodze, błogosławił im, a potem uniósł się i już go nie widzieli. W dalszej narracji autor Dziejów Apostolskich stwierdza, że Apostołowie: „wrócili do Jerozolimy z góry, zwanej Oliwną, która leży blisko Jerozolimy, w odległości drogi szabatowej”[6]. Lokalna tradycja chrześcijańska lokalizowała wydarzenie na szczycie Góry Oliwnej. Już w 376, dzięki staraniom rzymskiej matrony Pomenii, wzniesiono okrągłą kaplicę, zaś w 438 dobudowane zostało oratorium. Obok sanktuarium św. Melania Młodsza ufundowała klasztor, by w świątyni sprawowano codzienną liturgię. W latach 1959–1960 prace archeologiczne na szczycie Góry Oliwnej przeprowadził włoski archeolog Virgilio Corbo. Odnalazł fundamenty pierwotnej rotundy i przypory z bizantyńskiego sanktuarium. Archeolog ustalił również, iż pierwotne podłoże znajduje się na głębokości 8 m pod poziomem współczesnych edykuły i obejścia[7].
Pierwsze sanktuarium, jak szereg innych świątyń chrześcijańskich w Jerozolimie, zburzyły w 614 wojska Chosroesa II Parwiza. W czasie dominacji krzyżowców na szczycie Góry Oliwnej powstał kościół na planie ośmiokąta wpisanego w okrąg o promieniu 18,4 m. Wewnętrzna kolumnada podtrzymywała bęben nakryty kopułą z otworem od wierzchu. Pod kopułą znajdowała się kaplica. Pozostałości wewnętrznej kaplicy to dzisiejsza edykuła, zamieniona w 1187 na meczet. W 1200 kaplicę przykryto ciężką kopułą z lokalnego wapienia[7]. Decyzją Saladyna od strony ulicy powstał drugi meczet, by umożliwić pielgrzymom chrześcijańskim nawiedzanie miejsca świętego.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kaplica, kryjąca w sobie fragment naturalnej skały, na której pobożność pielgrzymia stara się zobaczyć odciski stóp Chrystusa, jest ośmiokątną budowlą z kamienia, ozdobioną z zewnętrznej strony pozostałymi po poprzednich budowlach elementami dekoracyjnymi w postaci kolumienek i bogato rzeźbionych kapiteli. Na kolumnach i głowicach wspierają się zewnętrzne kamienne łuki. Budowla znajduje się na środku otoczonego dwumetrowym murem terenu. W jej wnętrzu oznaczone jest miejsce odciśniętych w skale stóp. W ścianie zamontowano mihrab[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Nazewnictwo Geograficzne Świata – Protokół XCVII. posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Geodezji i Kartografii, 2017, s. 3.
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Nazewnictwo Geograficzne Świata – Protokół XVI. posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Geodezji i Kartografii, 2004, s. 3.
- ↑ Hélene Morlet: Celebrata sul Monte degli Ulivi la Festa dell'Ascensione. it.custodia.org, 2015-05-14. [dostęp 2017-04-21]. (wł.).
- ↑ L’Ascensione: l’invio in missione del Cristo vivente. it.custodia.org, 2016-05-06. [dostęp 2017-04-21]. (wł.).
- ↑ Eugene Hoade OFM: Guide to the Holy Land. Jerusalem: Franciscan Printing Press, 1984, s. 258. (ang.).
- ↑ Por. Łk 24,50; Dz 1,1-11 i nn.
- ↑ a b Donato Baldi OFM: W Ojczyźnie Chrystusa. Przewodnik po Ziemi Świętej. Wyd. 2. Kraków-Asyż: Franciszkanie, 1993, s. 121-123. (pol.).
- ↑ Paolo Acquistapace: Guida biblica e turistica della Terra Santa. Milano: Istituto Propaganda Libraria, 1992, s. 235. (wł.).
