Karabin SAFN-49
 SAFN-49 kalibru 7,92 × 57 mm (wersja dla Egiptu) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Rodzaj | |
| Historia | |
| Prototypy |
1944–1948 |
| Produkcja |
1949–1955 |
| Wyprodukowano |
~176 000 egz. |
| Dane techniczne | |
| Kaliber |
7,62 mm |
| Nabój | |
| Wymiary | |
| Długość |
1116 mm |
| Długość lufy |
590 mm |
| Masa | |
| broni |
4,31 kg (niezaładowanej) |
Semi-Automatique de Fabrique Nationale Modele 1949 (SAFN-49) – belgijski karabin samopowtarzalny produkowany w pierwszej połowie lat 50. XX wieku.
Historia konstrukcji[edytuj | edytuj kod]
W okresie międzywojennym w wielu krajach świata trwały prace nad karabinami samopowtarzalnymi. Także w belgijskich zakładach FN próbowano skonstruować taką broń. Pracami kierował Dieudonne Saive. Opracował on w połowie lat 30. karabin samopowtarzalny działający na zasadzie odprowadzania gazów prochowych przez boczny otwór lufy. Wkrótce potem projekt dopracowano i zbudowano prototyp Fusil Semi-Automatique D'Infanterie, Modele Fabrique Nationale. Jednak napięta sytuacja międzynarodowa sprawiła, że pierwszeństwo miały wypróbowane karabiny powtarzalne.
Po ataku niemieckim w maju 1940 roku Saive dopilnował zniszczenia dokumentacji produkcyjnej zakładów FN, po czym przez Francję i Portugalię udał się do Wielkiej Brytanii, gdzie rozpoczął pracę w Royal Small Arms Factory w Enfield. Jednak wkrótce przeniósł się do Kanady, gdzie stworzył przeznaczoną dla Chin wersję Brena kalibru 7,92 x 57 mm. Odtworzył także dokumentację produkcyjną pistoletu FN BHP, a wolnych chwilach kontynuował także prace nad swoim karabinem samopowtarzalnym.
Prace kontynuował po powrocie do RSAF Enfield w 1944 roku. Zbudował wtedy karabin Self-Loading Experimental Model (SLEM) który wzbudził spore zainteresowanie. Efektem dalszych prac był następny prototyp EXP-1. Po małych poprawkach postanowiono wyprodukować partię 2000 nowych karabinów. W międzyczasie wyzwolona została Belgia i Saive wrócił do Herstal, gdzie nadzorował ponowne uruchomienie zakładów. W efekcie prace nad EXP-1 wydłużały się (po przystosowaniu karabinu do strzelania nabojem 7,62 x 63 mm pojawiły się problemy z regulatorem gazowym) i po redukcji budżetu wojskowego po wojnie program EXP-1 został skreślony.
Był to spory cios dla zakładów FN, ale dzięki dużym zamówieniom (głównie na remonty karabinów M1 Garand i karabinków M1) były one w niezłej sytuacji finansowej i dlatego zdecydowały się samodzielnie dokończyć prace. Poprawiono regulator gazowy i nowy karabin już jako Semi-Automatique de Fabrique Nationale Modele 1949 zaproponowano kilku armiom europejskim.
Jednak początkowo sytuacja była trudna. Na rynku znajdowały się miliony karabinów wyprodukowanych w czasie wojny, zdecydowanie tańszych niż nowe karabiny belgijskie. Dodatkowo zarówno USA jak i ZSRR masowo przekazywały swoją broń w ramach pomocy wojskowej. Dlatego SAFN-49 sprzedawał się słabo. Koniunktura zaczęła się poprawiać w latach 1950., ale wtedy SAFN był już konstrukcją przestarzałą. Szczególnie widoczne stało się to, kiedy karabiny te zostały użyte przez Belgów w walce w czasie wojny koreańskiej. Podstawowymi wadami była duża masa i długość, niewystarczająca okazała się także pojemność magazynka.
Dlatego po rozpoczęciu produkcji karabinu FN FAL (także skonstruowanego przez Dieudonne Saive, przyjętego do uzbrojenia przez 80 krajów) produkcję karabinu SAFN-49 zakończono w 1955. Dość szybko został też wycofany z uzbrojenia. Obecnie duże ilości karabinów SAFN-49 są używane w USA jako broń sportowa.
Wersje karabinu SAFN-49[edytuj | edytuj kod]
- SAFN-49 kalibru 7,62 × 63 mm (30-06 US) – (Belgia, Luksemburg, Brazylia, Kolumbia, Indonezja) najliczniej produkowana wersja (125 072 sztuk), karabiny belgijskie i luksemburskie mogły strzelać seriami.
- SAFN-49 kalibru 7,92 × 57 mm – wersja dla Egiptu (37 641 sztuk).
- SAFN-49 kalibru 7 × 57 mm – wersja dla Wenezueli (8003 sztuki).
- SAFN-49 kalibru 7,65 × 53 mm – wersja dla Argentyny (5541 sztuk). Karabiny zostały zakupione dla marynarki wojennej, w latach 60. wieku większość egzemplarzy została przebudowana na kaliber 7,62 x 51 mm NATO i przystosowana do zasilania z magazynków wymiennych na 20 naboi.
Opis konstrukcji[edytuj | edytuj kod]
Karabin SAFN-49 był bronią samopowtarzalną. Automatyka broni działała na zasadzie odprowadzania gazów prochowych, tłok gazowy o krótkim skoku, zamek ryglowany przez przekoszenie. Broń strzelała z zamka zamkniętego. Mechanizm spustowy z możliwością strzelania ogniem pojedynczym (niektóre wersje także seriami, wersje te miały przełącznik rodzaju ognia umieszczony z lewej strony broni, w przedniej części kabłąka spustu). Dźwignia bezpiecznika po prawej stronie broni nad spustem. Zasilanie z pudełkowych magazynków o pojemności 10 naboi (magazynek niewymienny, bez szczęk, ładowany za pomocą pięcionabojowych łódek amunicyjnych). Broń wyposażona w zaczep zamka zatrzymujący zamek w tylnym położeniu po wystrzeleniu ostatniego naboju, zamek zwalniany z zaczepu przez lekkie odciągnięcie do tyłu. Przyrządy celownicze składają się z muszki i celownika przeziernikowego (krzywiznowego) o nastawach 100 – 1000 m (nastawa bojowa 350 m). Kolba połączona z łożem, drewniana.