Karabin wz. 38 Arisaka

Karabin wz. 38 Arisaka
karabin wz. 38
Dane podstawowe
Państwo	Japonia
Producent	arsenały: Koishikawa, Kokura, Nagoya, Jinsen, Mukden
Rodzaj	karabin powtarzalny
Historia
Prototypy	1905
Produkcja	1906-1940
Wyprodukowano	~2 500 000 egz.
Dane techniczne
Kaliber	6,5 mm
Nabój	6,5 x 50 mm SR
Magazynek	stały, 5-nab.
Wymiary
Długość	1275 mm (karabin) 970 mm (karabinek)
Długość lufy	798 mm (karabin) 490 mm (karabinek)
Masa
broni	4,12 kg (karabin) 3,5 kg (karabinek)
Inne
Prędkość pocz. pocisku	765 m/s

karabinek wz. 44

Karabin wz. 38 (jap. 三八式歩兵銃 sanbachi-shiki hoheijū) – japoński karabin piechoty wz. 38, znany także jako "Arisaka", czterotaktowy karabin powtarzalny kalibru 6,5 mm, zaprojektowany w 1905.

Historia

Na początku XX w. przepisowym karabinem armii japońskiej był Arisaka Meiji 30-Shiki. Nie była to konstrukcja udana, dlatego w 1902 r. podjęto próbę modernizacji tego karabinu. Zmodernizowany karabin wz. 35 okazał się jednak jeszcze gorszy (wyprodukowane egzemplarze karabinu wz. 35 przekazano marynarce wojennej). W 1905 r. drugą próbę usunięcia wad karabinu wz. 30 podjął kpt. Kijirō Nambu.

Zaprojektowany przez niego karabin wykorzystywał lufę, łoże i przyrządy celownicze karabinu wz. 30. Całkowicie nowy był zamek. Składał się on z zaledwie pięciu części i był wzorowany na zamkach karabinów Mausera powstałych w drugiej połowie lat 90. XIX wieku. Nowa była także osłona zamka. Była ona półokrągła i dzięki otworowi współpracującemu z rączką zamkową otwierała się i zamykała automatycznie przy otwieraniu i zamykaniu zamka.

Nowy karabin wprowadzono do uzbrojenia w 1906 r. W tym samym roku rozpoczęto produkcję karabinka wz. 38. Pięć lat później w 1911 r. rozpoczęto produkcję karabinka wz. 44.

W czasie I wojny światowej, w latach 1914-1916 Japonia sprzedała 640 tys. karabinów (głównie wz. 38) europejskim sojusznikom (głównie Rosji). Jako pierwsza, w 1914 r. 150 tys. karabinów Arisaka zakupiła Francja. W 1915 r. Francuzi odsprzedali zakupione Arisaki Wielkiej Brytanii. Po rozpoczęciu w 1916 r. dostaw karabinów Lee-Enfield produkowanych w USA brytyjskie karabiny Arisaka zostały przekazane buntującym się w Imperium Osmańskim arabskim szejkom (16 tys. egz.) i Rosji (128 tys. egz.). Rosji przekazano także duże zapasy amunicji 6,5 mm (produkowanej przez brytyjską firmę ICI Kynoch). Z zasobów rosyjskich pochodziły karabiny, które w latach 1918-1920 znalazły się w uzbrojeniu Wojska Polskiego. Były w nie wyposażone różnego typu oddziały pomocnicze.

W 1937 r. do uzbrojenia wprowadzono karabin wz. 97. Była to ostatnia wersja karabinu Arisaka kalibru 6,5 mm. Doświadczenia z walk w Chinach wskazywały, że nabój 6,5 mm ma niewystarczającą skuteczność na większych odległościach. W 1938 r. ogłoszono konkurs na nowy karabin kalibru 7,7 mm, którego zwycięzcą został skonstruowany w arsenale w Nagoi karabin wz. 99. Pomimo rozpoczęcia produkcji nowego karabinu wszystkie wersje Arisaki wz. 38 były używane do końca wojny przez armię japońską.

Wersje

• karabin wz. 38 – karabin. Karabin wz. 38 był produkowany w arsenale Koishikawa (1906-35, 2 029 000 egz.), Kokura (1933-40, 20 000 egz.), Nagoya (1923-40, 200 000 egz.), Jinsen w Korei (1939-40, 1700 egz.) i Mukden w Mandżurii (1934-40, 30 000 egz.).
• karabinek wz. 38 – karabinek, bez bagnetu. Był on produkowany w arsenałach Koischikawa (1906-35, 212 000 egz.), Kokura (1933-40, 80 000 egz.), Nagoi (1923-40, 101 000 egz) i Mukdenie (1934-40, 7000 egz).
• karabinek wz. 44 – karabinek ze stałym bagnetem składanym pod łoże. Karabinek 44-Shiki był produkowany w arsenałach Koishikawa (1912-33, 56 000 egz), Kokura (1933-40, 20 000 egz.) i Nagoja (1930-40, 12 000 egz.)
• karabin wz. 97 – karabin wyborowy z celownikiem optycznym o powiększeniu 2,4x. Karabin 97 shiki był produkowany w latach 1937-42 w arsenałach Kokurze (pierwsze 9000 egz), a następnie w Nagoi (5000 egz.)
• Arisaka M1910 – wersja kalibru 7 x 57 mm Mauser zamówiona przez rząd Porfirio Díaza w 1910 r. Zamówiono 40 000 egz tych karabinów, ale do Meksyku dostarczono tylko 5000. Ponieważ nie otrzymano zapłaty za dostarczoną partię dostawy wstrzymano. Wyprodukowane w arsenale Koishikawa karabiny M1910 zostały w czasie I wojny światowej sprzedane w Europie. Pewną ilość tych karabinów pozostawiono w Japonii i używano w charakterze broni szkolnej do 1945 roku.
• karabinek wz. 1 – odmiana karabinka wz. 38 z 1941 r. wyposażona w kolbę składaną, przeznaczona dla wojsk powietrznodesantowych. Nie produkowana seryjnie.

Opis

Arisaka wz. 38 był bronią powtarzalną z zamkiem czterotaktowym, wyposażonym w dwa rygle. Karabin wyposażony był w bezpiecznik blokujący zamek i iglicę. Bezpiecznik miał postać tarczy znajdującego się w tylnej części zamka. Zasilanie ze stałego, pięcionabojowego magazynka. Wz. 38 był wyposażony w łoże i kolbę drewnianą, z integralnym chwytem pistoletowym. Był także wyposażony w mechaniczne przyrządy celownicze, składające się z regulowanego celownika ramkowego (z trójkątną szczerbiną) i muszki.

Bibliografia

• Leszek Erenfeicht, Arisaka, karabin cesarskiej armii, Strzał 11/05. ISSN 1644-4906