Karel Husa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karel Husa
Data i miejsce urodzenia

7 sierpnia 1921
Praga

Pochodzenie

czeskie

Data i miejsce śmierci

14 grudnia 2016
Apex

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytor

Odznaczenia
Medal Za Zasługi I stopnia (Czechy)

Karel Husa (ur. 7 sierpnia 1921 w Pradze[1][2][3], zm. 14 grudnia 2016 w Apex w Karolinie Północnej[4]) – amerykański kompozytor pochodzenia czeskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W młodości uczył się gry na skrzypcach i fortepianie[2]. W latach 1941–1945[5][6] studiował w konserwatorium praskim u Jaroslava Řídkiego (kompozycja) oraz Pavla Dědečka i Václava Talicha (dyrygentura)[1][3]. W 1946 roku otrzymał francuskie stypendium rządowe[2][3]. W latach 1946–1951 studiował w Paryżu u Nadii Boulanger i Arthura Honeggera (kompozycja) oraz André Cluytensa, Jeana Fourneta i Eugène’a Bigota (dyrygentura)[1][3]. W 1954 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, w 1959 roku otrzymał amerykańskie obywatelstwo[1][2][6]. Od 1954 do 1992 roku wykładał na Cornell University[2][3][5][6]. W latach 1967–1986 był też wykładowcą Ithaca College[2]. Dyrygował Ithaca Chamber Orchestra[1].

Laureat stypendium Fundacji Pamięci Johna Simona Guggenheima (1964)[1]. W 1969 roku otrzymał Nagrodę Pulitzera za III Kwartet smyczkowy[1][2]. W 1993 roku odznaczony Grawemeyer Award, przyznawaną przez University of Louisville[2][3]. Doktor honoris causa Coe College (1976), Cleveland Institute of Music (1985), Ithaca College (1986), Baldwin-Wallace College (1991), St. Vincent College (1995), Hartwick College (1997) i New England Conservatory of Music (1998)[2]. Członek American Academy of Arts and Letters (1994)[2]. W 1995 roku odznaczony został czeskim Medalem za Zasługi I stopnia[2].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

W swojej wczesnej twórczości czerpał z dorobku francuskiego neoklasycyzmu, wprowadzając także wątki zaczerpnięte z rodzimej muzyki czeskiej[1]. W późniejszym okresie skupił się na poszukiwaniach dźwiękowych, sięgał po elementy serializmu, aleatoryzmu, politonalności czy mikrotonowości, nie trzymając się jednak ortodoksyjnie żadnej z tych technik[1][2].

Ważniejsze kompozycje[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2][5])

Utwory orkiestrowe

  • 2 symfonie (I 1953, II „Recollections” 1984)
  • Uwertura (1946)
  • Sinfonietta (1947)
  • Fresque (1948, 2. wersja 1967)
  • Divertimento na orkiestrę smyczkową (1949)
  • Portrait na orkiestrę smyczkową (1953)
  • Musique d’amateurs na obój, trąbkę, perkusję i instrumenty smyczkowe (1952)
  • 4 Little Pieces na smyczki (1957)
  • Fantasies (1957)
  • Mosaïques (1960)
  • Serenada na kwintet dęty drewniany, instrumenty smyczkowe i ksylofon (1963)
  • Musique for Prague (1968)
  • Two Sonnets from Michelangelo (1971)
  • Apotheosis of this Earth na symfoniczną orkiestrę dętą (1971)
  • Concertino na fortepian i orkiestrę (1950)
  • Poème na altówkę i orkiestrę kameralną (1959)
  • Elégie et rondeau na saksofon altowy i orkiestrę dętą (1961)
  • Koncert na kwintet dęty blaszany i instrumenty smyczkowe (1965)
  • Koncert na saksofon altowy i orkiestrę dętą (1967)
  • Koncert na perkusję i instrumenty dęte (1971)
  • Koncert na trąbkę i orkiestrę dętą (1973)
  • Pastoral na smyczki (1980)
  • Smetana Fanfare na zespół dęty (1984)
  • Symphonic Suite (1984)
  • Concerto for Orchestra (1984)
  • koncert organowy The Sunlights (1987)
  • Koncert wiolonczelowy (1988)
  • Overture: Youth (1991)
  • Cayuga Lake: Memories na orkiestrę kameralną (1992)
  • Koncert skrzypcowy (1993)
  • Celebration Fanfare (1996)
  • Les couleurs fauves na zespół dęty (1996)
  • Midwest Celebration (1996)
  • Celebración (1997)

Utwory kameralne

  • 4 kwartety smyczkowe (I 1948, II 1953, III 1968, IV 1989–1990)
  • Evocations de Slovaquie na klarnet, altówkę i wiolonczelę (1952)
  • 2 preludes na flet, klarnet i fagot (1966)
  • Divertimento na kwintet instrumentów dętych blaszanych (1968)
  • Sonata na skrzypce i fortepian (1973, 2. wersja 1978)
  • Studies na perkusję (1968)
  • 3 Dance Sketches na perkusję (1980)
  • Intradas and Interludes na 7 trąbek i kotły (1980)
  • Sonata a tre na skrzypce, klarnet i fortepian (1982)
  • Recollections na kwintet dęty i fortepian (1982)
  • Variations na skrzypce, altówkę, wiolonczelę i fortepian (1984)
  • Intrada na kwintet dęty (1984)
  • 5 Poems na kwintet dęty drewniany (1994)

Utwory fortepianowe

  • Sonatina (1943)
  • Sonata (1949)
  • Elégie (1957)
  • 8 Czech Duets na fortepian na 4 ręce (1955)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • 12 Moravian Songs na głos i fortepian (1959)
  • Festive Ode na chór i orkiestrę, słowa Eric Blackall (1965)
  • The Steadfast Tin Soldier na głos recytujący i orkiestrę (1974)
  • American Te Deum na baryton, chór i orkiestrę dętą (1976)
  • There are from Time to Time Mornings na chór (1981)
  • Every Day na chór mieszany (1981)
  • Three Moravian Songs na chór mieszany (1981)
  • Cantata na chór męski i kwintet dęty (1983)
  • Song (Good Night) na chór mieszany (2000)

Utwory sceniczne

  • balet Monodrama (1976)
  • balet The Trojan Women (1981)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 337. ISBN 83-224-0453-0.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1646. ISBN 978-0-02-865528-4.
  3. ↑ a b c d e f The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 401. ISBN 0-674-37299-9.
  4. ↑ Karel Husa (1921–2016). de.schott-music.com, 2016-12-15. [dostęp 2020-10-07]. (niem.).
  5. ↑ a b c Melvin P. Unger: Historical Dictionary of Choral Music. Lanham: Scarecrow Press, 2010, s. 214–215. ISBN 978-0-8108-5751-3.
  6. ↑ a b c Nicole V. Gagné: Historical Dictionary of Modern and Contemporary Classical Music. Lanham: Scarecrow Press, 2019, s. 170. ISBN 978-1-5381-2297-6.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Karel_Husa&oldid=73518100”