Karel Schwarzenberg

Karel Schwarzenberg
	; Karel Schwarzenberg (2007)
Data i miejsce urodzenia	10 grudnia 1937 ; Praga
Data i miejsce śmierci	12 listopada 2023 ; Wiedeń
	Minister spraw zagranicznych Czech
Okres	od 13 lipca 2010; do 10 lipca 2013
Przynależność polityczna	TOP 09
Poprzednik	Jan Kohout
Następca	Jan Kohout
	Minister spraw zagranicznych Czech
Okres	od 9 stycznia 2007; do 8 maja 2009
Przynależność polityczna	Partia Zielonych
Poprzednik	Alexandr Vondra
Następca	Jan Kohout
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Karel Schwarzenberg, cz. Karel Jan Nepomuk Josef Norbert Bedřich Antonín Vratislav Menas kníže ze Schwarzenbergu, niem. Karl Johannes Nepomuk Josef Norbert Friedrich Antonius Wratislaw Mena Fürst zu Schwarzenberg (wym. [ˈ k a r ɛ l ˈ ʃ v a r ts n̩b ɛ r k ]; ur. 10 grudnia 1937 w Pradze, zm. 11 listopada 2023 w Wiedniu^[1]^[2]) – czeski polityk, działacz opozycji antykomunistycznej w okresie Czechosłowacji, minister spraw zagranicznych Republiki Czeskiej w latach 2007–2009 oraz 2010–2013, założyciel i lider partii TOP 09, kandydat w wyborach prezydenckich w 2013.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był najstarszym synem księcia Karela VI Schwarzenberga i jego małżonki Antonie von Fürstenberg. Miał obywatelstwo czeskie i szwajcarskie. Po komunistycznym zamachu stanu z lutego 1948 opuścił wraz z rodziną Czechosłowację i osiadł za granicą. Studiował prawo na uniwersytetach w Wiedniu i Grazu oraz leśnictwo na uniwersytecie w Monachium, jednak nie ukończył żadnego z tych kierunków^[3]. W 1962 został przysposobiony przez Jindřicha Schwarzenberga z innej linii Schwarzenbergów, po jego śmierci w 1965 zajął się zarządzaniem rodzinnym majątkiem^[3].

Po praskiej wiośnie zaangażował się w tworzenie czechosłowackich ośrodków opozycyjnych za granicą. Razem z Vilémem Prečanem utworzył centrum dokumentacyjne archiwizujące zabronioną literaturę^[3]. Zbiory te zostały później przekazane Muzeum Narodowemu w Pradze. Zaangażowany w ruch obrony praw człowieka, pomiędzy 1984 a 1990 pełnił funkcję przewodniczącego Międzynarodowej Helsińskiej Federacji na rzecz Praw Człowieka. W 1989 uczestnik organizowanego przez Solidarność Polsko-Czesko-Słowacką Międzynarodowego Seminarium Kultury Europy Środkowej, o którym Václav Havel powiedział, że było uwerturą do aksamitnej rewolucji. W 1989 razem z Lechem Wałęsą nagrodzony przez Radę Europy nagrodą za działanie na rzecz praw człowieka.

Powrócił do kraju po aksamitnej rewolucji. W latach 1990–1992 pełnił funkcję sekretarza w kancelarii prezydenta Václava Havla. W 1992 był specjalnym wysłannikiem OBWE do Górskiego Karabachu. Na drodze sądowej odzyskał część rodzinnych nieruchomości skonfiskowanych przez władze komunistyczne^[4].

Był członkiem Obywatelskiego Sojuszu Demokratycznego (od 1996). W 2004 został wybrany do Senatu (z rekomendacji Unii Wolności). Od 9 stycznia 2007 do 8 maja 2009 był ministrem spraw zagranicznych z nominacji Partii Zielonych w drugim rządzie Mirka Topolánka. W 2009 założył nowe centroprawicowe ugrupowanie pod nazwą TOP 09. Kierował nim do 2015 (zastąpił go Miroslav Kalousek), po czym otrzymał godność honorowego przewodniczącego.

W wyborach parlamentarnych w 2010 uzyskał po raz pierwszy mandat deputowanego do Izby Poselskiej. Po wyborach partia TOP 09 zawiązała koalicję rządową z Obywatelską Partią Demokratyczną (ODS) oraz Sprawami Publicznymi (VV), a Karel Schwarzenberg 13 lipca 2010 objął stanowisko wicepremiera oraz ministra spraw zagranicznych w rządzie premiera Petra Nečasa^[5]. Jako minister spraw zagranicznych uczestniczył w konferencjach Grupy Bilderberg i Komisji Trójstronnej. Wspólnie z polskim ministrem Radosławem Sikorskim zainicjował utworzenie Forum Dialogu Polsko-Czeskiego^[6].

W styczniu 2013 wystartował w pierwszych bezpośrednich wyborach prezydenckich. W pierwszej turze głosowania otrzymał 23,4% głosów, w drugiej poparło go 45,2% głosujących. Przegrał tym samym z Milošem Zemanem^[7]. 10 lipca 2013 zakończył urzędowanie na stanowisku ministra wraz z całym gabinetem. W wyborach w tym samym roku ponownie uzyskał mandat deputowanego do niższej izby czeskiego parlamentu, w której objął stanowisko przewodniczącego komisji spraw zagranicznych^[8]. W 2017 został wybrany do Izby Poselskiej na kolejną kadencję^[9]; mandat deputowanego sprawował do 2021.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty w latach 1967–1988 i ponownie od 2008^[10] z Therese zu Hardegg, z którą miał syna Johannesa i córkę Annę. Najmłodszy syn jego żony Karl Philipp (urodzony w trakcie trwania małżeństwa) został w 1987 adoptowany przez austriackiego polityka Thomasa Prinzhorna, swego biologicznego ojca i drugiego męża Therese zu Hardegg^[11].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Order Tomáša Garrigue Masaryka III klasy – 2002^[12]
Order Złotego Runa – 1991
Wielka Srebrna Odznaka Honorowa na Wstędze za Zasługi dla Republiki Austrii – 2005^[13]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec – 2008^[14]
Order Zasługi Wolnego Kraju Saksonii – 2012^[15]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej – 2013^[16]^[17]
Order Księcia Jarosława Mądrego II klasy – 2020^[18]
Odznaka Honorowa „Bene Merito” – 2010^[6]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Former foreign minister Karel Schwarzenberg dies at 85. radio.cz, 12 listopada 2023. [dostęp 2023-11-12]. (ang.).
↑ Zemřel Karel Schwarzenberg. mzv.cz, 13 listopada 2023. [dostęp 2023-11-23]. (cz.).
↑ ^a ^b ^c Dvojí občanství kandidátů na prezidenta ČR. blisty.cz, 8 stycznia 2013. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).
↑ HISTORIE: Karel Schwarzenberg. lidovky.cz, 23 stycznia 2013. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).
↑ Members of Prime Minister Petr Nečas' Government are Named. vlada.cz, 13 lipca 2010. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
↑ ^a ^b Wizyta Ministra Spraw Zagranicznych Czech Karela Schwarzenberga. msz.gov.pl, 2 sierpnia 2010. [dostęp 2017-04-26].
↑ Prezident 2013: Výsledek volby. volby.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).
↑ Karel Schwarzenberg. psp.cz. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
↑ Volby 2017: Rozdělení mandátů a zvolení poslanci. idnes.cz. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).
↑ „Ich war nie gern geschieden”: Fürstin Schwarzenberg lüftet ihr Heiratsgeheimnis. news.at, 13 sierpnia 2008. [dostęp 2017-04-26]. (niem.).
↑ Descendants of Emmanuel, Graf von Mensdorff-Pouilly (1777–1852). wargs.com. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
↑ Seznam vyznamenaných. hrad.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).
↑ Senator Karl Schwarzenberg erhält das Große Silberne Ehrenzeichen für Verdienste um die Republik. bundespraesident.at, 13 września 2005. [dostęp 2017-05-26]. (niem.).
↑ Tschechischer Außenminister Schwarzenberg erhält das Großkreuz des Verdienstordens der Bundesrepublik Deutschland. auswaertiges-amt.de, 12 grudnia 2008. [dostęp 2017-04-26]. (niem.).
↑ Ordensträger von A bis Z. geschichte.sachsen.de. [dostęp 2023-07-31]. (niem.).
↑ M.P. z 2014 r. poz. 391
↑ Karel Schwarzenberg odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi RP. msz.gov.pl, 15 maja 2014. [dostęp 2017-04-26].
↑ Указ Президента України № 341/2020 Про відзначення державними нагородами України громадян іноземних держав. rada.gov.ua, 22 sierpnia 2020. [dostęp 2021-08-25]. (ukr.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Karel Schwarzenberg. nasipolitici.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).
Karel Schwarzenberg. vlada.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Karel Schwarzenberg – strona prywatna. [dostęp 2023-11-12]. (cz.).

[1] Former foreign minister Karel Schwarzenberg dies at 85. radio.cz, 12 listopada 2023. [dostęp 2023-11-12]. (ang.).

[2] Zemřel Karel Schwarzenberg. mzv.cz, 13 listopada 2023. [dostęp 2023-11-23]. (cz.).

[blisty-3] Dvojí občanství kandidátů na prezidenta ČR. blisty.cz, 8 stycznia 2013. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).

[4] HISTORIE: Karel Schwarzenberg. lidovky.cz, 23 stycznia 2013. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).

[5] Members of Prime Minister Petr Nečas' Government are Named. vlada.cz, 13 lipca 2010. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).

[msz-6] Wizyta Ministra Spraw Zagranicznych Czech Karela Schwarzenberga. msz.gov.pl, 2 sierpnia 2010. [dostęp 2017-04-26].

[7] Prezident 2013: Výsledek volby. volby.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).

[8] Karel Schwarzenberg. psp.cz. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).

[9] Volby 2017: Rozdělení mandátů a zvolení poslanci. idnes.cz. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).

[10] „Ich war nie gern geschieden”: Fürstin Schwarzenberg lüftet ihr Heiratsgeheimnis. news.at, 13 sierpnia 2008. [dostęp 2017-04-26]. (niem.).

[11] Descendants of Emmanuel, Graf von Mensdorff-Pouilly (1777–1852). wargs.com. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).

[12] Seznam vyznamenaných. hrad.cz. [dostęp 2017-04-26]. (cz.).

[13] Senator Karl Schwarzenberg erhält das Große Silberne Ehrenzeichen für Verdienste um die Republik. bundespraesident.at, 13 września 2005. [dostęp 2017-05-26]. (niem.).

[14] Tschechischer Außenminister Schwarzenberg erhält das Großkreuz des Verdienstordens der Bundesrepublik Deutschland. auswaertiges-amt.de, 12 grudnia 2008. [dostęp 2017-04-26]. (niem.).

[15] Ordensträger von A bis Z. geschichte.sachsen.de. [dostęp 2023-07-31]. (niem.).

[16] M.P. z 2014 r. poz. 391

[17] Karel Schwarzenberg odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi RP. msz.gov.pl, 15 maja 2014. [dostęp 2017-04-26].

[18] Указ Президента України № 341/2020 Про відзначення державними нагородами України громадян іноземних держав. rada.gov.ua, 22 sierpnia 2020. [dostęp 2021-08-25]. (ukr.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

W dniu zaprzysiężenia	Mirek Topolánek Jiří Čunek Cyril Svoboda Martin Bursík Petr Nečas Alexandr Vondra Ivan Langer Karel Schwarzenberg Vlasta Parkanová Martin Říman Tomáš Julínek Jiří Pospíšil Miroslav Kalousek Dana Kuchtová Aleš Řebíček Petr Gandalovič Helena Třeštíková Džamila Stehlíková
Późniejsi członkowie rządu	Vlasta Parkanová Daniela Filipiová Ondřej Liška Petr Bendl Václav Jehlička Pavel Svoboda Michael Kocáb

W dniu zaprzysiężenia	Petr Nečas Karel Schwarzenberg Radek John Alexandr Vondra Jiří Pospíšil Martin Kocourek Pavel Drobil Ivan Fuksa Miroslav Kalousek Leoš Heger Jaromír Drábek Jiří Besser Vít Bárta Josef Dobeš Kamil Jankovský Petr Mlsna
Późniejsi członkowie rządu	Karolína Peake Jan Kubice Vlastimil Picek Pavel Blažek Martin Kuba Tomáš Chalupa Petr Bendl Ludmila Müllerová Alena Hanáková Radek Šmerda Pavel Dobeš Zbyněk Stanjura Petr Fiala