Karlik (nietoperze)
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| Pipistrellus[1] | |||
| Kaup, 1829[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – karlik większy (P. nathusii) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
karlik | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Vespertilio Pipistrellus Schreber, 1774 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Karlik[10] (Pipistrellus) – rodzaj ssaka z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w rodzinie mroczkowatych (Vespertilionidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce, Eurazji, Australii i Oceanii[11][12][13].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 33–64 mm, długość ogona 19–57 mm, długość ucha 5–16 mm, długość tylnej stopy 3–12,1 mm, długość przedramienia 24–42 mm; masa ciała 2–22 g[12].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Pipistrellus: wł. pipistrello, vispitrello (zdrobnienie od vespertilio) „nietoperz”[14].
- Romicia (Romicius): etymologia niejasna, Graj nie wyjaśnił znaczenia etymologii nazwy rodzajowej, Palmer sugerował, że jest to wymyślona nazwa[15]; Monadjem i współpracownicy sugerują, że nazwa pochodzi od gr. ρoμιξα romixa „rodzaj włóczni”[16]. Gatunek typowy: Romicia calcarata J.E. Gray, 1838 (= Vespertilio kuhlii Kuhl, 1817).
- Nannugo: gr. ναννος nannos „karzeł”; końcówka –ugo (analogicznie do ''Vesperugo)[17]. Gatunek typowy: Vesperugo nathusii Keyserling & Blasius, 1839.
- Alobus: gr. αλοβος alobos „bez płatka”, od przedrostka negatywnego α a; λοβος lobos „płatek”[18]. Gatunek typowy: Vespertilio (Alobus) temminckii Cretzschmar, 1826 (= Pipistrellus rueppellii (J. Fischer, 1829)); młodszy homonim Alobus LeConte, 1856 (Coleoptera).
- Euvesperugo: gr. ευ eu „dobry, typowy”; rodzaj Vesperugo Keyserling & Blasius 1830 (mroczak)[7]. Gatunek typowy: Vespertilio Pipistrellus Schreber, 1774.
- Eptesicops: rodzaj Eptesicus Rafinesque, 1820 (mroczek); gr. ωψ ōps, ωπος ōpos „wygląd, oblicze”[8][19]. Gatunek typowy: Scotophilus rusticus Tomes, 1861.
- Alionoctula: łac. alio „gdzie indziej”; nowołac. noctula „nocny nietoperz”, zdrobnienie od łac. nox, noctis „noc”[9]. Gatunek typowy: Vesperugo stenopterus Dobson, 1875.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Pipistrellus w obecnym rozumowaniu jest taksonem parafiletycznym z kladem zachodnim i wschodnim[11]. Klad zachodni obejmuje wszystkie gatunki europejskie i afrykańskie natomiast do klad wschodniego należą wszystkie gatunki azjatyckie, chociaż jest to dość szeroka definicja, ponieważ nie wszystkie obecnie rozpoznawane gatunki są sekwencjonowane[11]. Klad wschodni wydaje się być blisko spokrewniony z Glischropus natomiast klad zachodni jest bliższy Nyctalus z Vansonia (wcześniej zaliczany do Pipistrellus), taksonem sisotrzanym całego kladu[11].
Do rodzaju należą następujące gatunki[11][16][10]:
- Pipistrellus pipistrellus (Schreber, 1774) – karlik malutki
- Pipistrellus pygmaeus (Leach, 1825) – karlik drobny
- Pipistrellus creticus Benda, 2009
- Pipistrellus hanaki Hulva & Benda, 2004 – karlik libijski
- Pipistrellus nathusii (Keyserling & Blasius, 1839) – karlik większy
- Pipistrellus maderensis (Dobson, 1878) – karlik maderski
- Pipistrellus kuhlii (Kuhl, 1817) – karlik średni
- Pipistrellus hesperidus (Temminck, 1840) – karlik ciemny
- Pipistrellus rusticus (Tomes, 1861) – karlik rdzawy
- Pipistrellus nanulus O. Thomas, 1904 – karlik malusieńki
- Pipistrellus inexspectatus Aellen, 1959 – karlik nieoczekiwany
- Pipistrellus aero Heller, 1912 – karlik stokowy
- Pipistrellus permixtus Aellen, 1957 – karlik samotny
- Pipistrellus raceyi Bates, Ratrimomanarivo, D.L. Harrison & Goodman, 2006 – karlik malgaski
- Pipistrellus dhofarensis Benda, Reiter, Uhrin & Varadínová, 2016
- Pipistrellus abramus (Temminck, 1838) – karlik japoński
- Pipistrellus endoi Imaizumi, 1959 – karlik dziuplowy
- Pipistrellus sturdeei O. Thomas, 1915 – karlik tajemniczy – takson wymarły
- Pipistrellus javanicus (J.E. Gray, 1838) – karlik jawajski
- Pipistrellus coromandra (J.E. Gray, 1838) – karlik koromandelski
- Pipistrellus ceylonicus (Kelaart, 1852) – karlik cejloński
- Pipistrellus tenuis (Temminck, 1840) – karlik delikatny
- Pipistrellus murrayi Andrews, 1900 – takson wymarły
- Pipistrellus paterculus O. Thomas, 1915 – karlik ojcowski
- Pipistrellus stenopterus (Dobson, 1875) – karlik wąskoskrzydły
- Pipistrellus minahassae (A.B. Meyer, 1899) – karlik skryty
- Pipistrellus collinus O. Thomas, 1920 – karlik górski
- Pipistrellus papuanus (Peters & Doria, 1881) – karlik leśny
- Pipistrellus angulatus (Peters, 1880) – karlik nowogwinejski
- Pipistrellus wattsi Kitchener, Caputi & Jones, 1986 – karlik brzegowy
- Pipistrellus westralis Koopman, 1984 – karlik nadbrzeżny
- Pipistrellus adamsi Kitchener, Caputi & Jones, 1986 – karlik leśny
- Pipistrellus simandouensis Monadjem, Richards, Decher, Hutterer, Mamba, Guyton, Naskrecki, Markotter, Wipfler, Kropff & Dalton, 2020
Opisano również dwa wymarłe gatunki z miocenu:
- Pipistrellus rouresi Crespo, Sevilla García, Mansino, Montoya & Ruiz-Sánchez, 2018[20]
- Pipistrellus semenovi Rosina & Sinitsa, 2014[21]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pipistrellus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ J.J. Kaup: Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt: Erster Theil welcher die Vogelsäugethiere und Vögel nebst Andeutung der Entstehung der letzteren aus Amphibien enthält. Cz. 1. Darmstadt: In commission bei Carl Wilhelm Leske, 1829, s. 98. (niem.).
- ↑ J.E. Gray. A Revision of the Genera of Bats (Vespertilionidæ), and the Description of some new Genera and Species. „Magazine of Zoology and Botany”. 2 (12), s. 495, 1838. (ang.).
- ↑ E. Blyth: Mammalia. W: G. Cuvier: Cuvier's Animal kingdom: arranged according to its organization, forming the basis for a natural history of animals, and an introduction to comparative anatomy: illustrated by three hundred engravings on wood. London: W.S. Orr and Co., 1840, s. 75. (ang.).
- ↑ F.A. Kolenati. Europa's Chiropteren. „Allgemeine deutsche naturhistorische Zeitung”. Neue Folge. 2, s. 169, 1856. (niem.).
- ↑ W. Peters. Über Flederthiere und Amphibien. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. 1867, s. 707, 1867. (niem.).
- ↑ a b A.N.Ch. Acloque: Faune de France: contenant la description des espèces indigènes disposées en tableaux analytiques; et illustrée de figures représentant les types caractéristiques des genres. Paris: Librairie J.-B. Baillière et Fils, 19 rue Hautefeuille, près du boulevard Saint-Germain, 1900, s. 35. (fr.).
- ↑ a b A. Roberts. Some new S. African mammals and some changes in nomenclature. „Annals of the Transvaal Museum”. 11 (4), s. 245, 1926. (ang.).
- ↑ a b S.V. Kruskop, E. Solovyeva & A. Kaznadzey. Unusual Pipistrelle: Taxonomic Position of the Malayan Noctule (Pipistrellus stenopterus; Vespertilionidae; Chiroptera). „Zoological Studies”. 57, s. e60, 2018. DOI: 10.6620/ZS.2018.57-60. (ang.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 120–121. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 216–220. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b R. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Vespertilionidae (Vesper Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 771–783. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Pipistrellus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-28]. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 538.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 612.
- ↑ a b A. Monadjem, L.R. Richards, J. Decher, R. Hutterer, M.L. Mamba, J. Guyton, P. Naskrecki, W. Markotter, B. Wipfler, A.S. Kropff & D.L. Dalton. A phylogeny for African Pipistrellus species with the description of a new species from West Africa (Mammalia: Chiroptera). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 191 (2), s. 559, 2021. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlaa068. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 447.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 89.
- ↑ E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 155. (ang.).
- ↑ V.D. Crespo, P. Sevilla García, S. Mansino, P. Montoya & F.J. Ruiz-Sánchez. Bats from the classical site of Venta del Moro (Late Miocene, Eastern Spain). „Historical Biology”. 30 (3), s. 321, 2017. DOI: 10.1080/08912963.2016.1277995. (ang.).
- ↑ V.V. Rosina & M.V. Sinitsa. Bats (Chiroptera, Mammalia) from the Turolian of the Ukraine: phylogenetic and biostratigraphic considerations. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie”. Abhandlungen 272 (2), s. 150, 2014. DOI: 10.1127/0077-7749/2014/0403. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).