Karolówka (województwo podkarpackie)
50°09′33″N 23°10′30″E/50,159167 23,175000
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
169[1] |
| Strefa numeracyjna |
16 |
| Kod pocztowy |
37-600[2] |
| Tablice rejestracyjne |
RLU |
| SIMC |
0606116[3] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Lubaczów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubaczowskiego  | |
| 50°09′33″N 23°10′30″E/50,159167 23,175000
| |
| Strona internetowa | |
Karolówka (do 10 lipca 1948 Burgau[4]) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie lubaczowskim, w gminie Lubaczów[3][5]. Leży nad rzeką Wiśnią.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historia Karolówki sięga 1783 roku, gdy w efekcie kolonizacji józefińskiej na 86 ha gruntów wsi Młodów cztery niemieckie katolickie rodziny założyły kolonię Burgau. Pierwszymi osadnikami byli: Peter Bauman (23 morgi), Johann Low (6 morgi) i Franz Leblich (8 mórg)[6]. W 1786 roku było już 6 rodzin, a w 1812 roku było 30 osób. W 1818 roku właścicielem Młodowa został Egidiusz hr. Pawłowski. Mieszkańcy zajmowali się rolnictwem. Na przełomie XIX i XX wieku Niemcy wyjechali do Ameryki, a gospodarstwa nabyli Polacy i Ukraińcy[7].
Po 1918 roku doszło do procesu sądowego o charakterze roszczeniowym. Sąd przyznał Młodowowi prawo do współużytkowania części gruntów i lasu należących do Burgau[8].
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie lubaczowskim województwa lwowskiego. 5 stycznia 1938 roku mieszkańcy ówczesnego Burgau wystąpili o zmianę nazwy niemieckiej na polską „ Karolówka”. Nazwa powstała od imion trzech obywateli urodzonych w Burgau, którzy przyczynili się do sprawy niepodległości Polski: Karola Sandra, Karola Baumana[9] i Karola Świstowicza. Decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych została zmieniona nazwa miejscowości z niemieckiej Burgau na polską Karolówka od 11 marca 1939[8][10][11].
W czasie nocnych napadów 24 kwietnia i 7 maja 1944 r. nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 31 Polaków[12].
W latach 1976–1978 w okresie postępowania scaleniowego gruntów w Młodowie i Karolówce, Młodów wystąpił z wnioskiem do Wojewody Przemyskiego o włączenie obrębu geodezyjnego Karolówka do obrębu Młodów z pominięciem urzędu Rejonowego w Lubaczowie. W oparciu o ustalenia kompetentnych organów administracji państwowej Starosta Lubaczowski ustalił, że obręb ewidencyjny Karolówka istniał w określonych prawnie granicach i figurował w wykazie Urzędowym Nazw Miejscowości w Polsce. W związku z tymi ustaleniami decyzja Wojewody Przemyskiego nie mogła orzekać o złączeniu wymienionych obrębów. Na podstawie orzeczenia Starosty Lubaczowskiego z dnia 26 września 2000 roku powstały dwa odrębne obręby geodezyjne – Młodów oraz Karolówka[8].
Na przełomie marca i kwietnia 2007 mieszkańcy Karolówki wybierali nazwy dla swoich ulic. Obecnie w Karolówce są 4 ulice: Jana III Sobieskiego, Wspólna, Nowa oraz Wincentego Witosa[8].
12 października 2018 roku na pamiątkę 100-lecia odzyskania niepodległości mieszkańcy wsi założyli park niepodległości, w którym posadzili 100 lip[13].
- Sołtysi Karolówki:[14].
- 1990–1994. Ryszard Filipowski.
- 1994–1998. Wiesław Tabaczek.
- 1998–2014. Józef Żak.
- 2014– nadal Ryszard Antonik.
Typ wsi oraz populacja[edytuj | edytuj kod]
Karolówka ze względu na kształt jest wieloosiowa, tzn., że położona jest przy kilku drogach. Przez wzgląd na rangę tej to wieś podstawowa. Obecnie w Karolówce jest 185 mieszkańców (stan na 25 kwietnia 2004 rok): 98 kobiet i 87 mężczyzn[15]. Według danych z 2011 roku miejscowość zamieszkiwało 179 osób.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wieś Karolówka w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2023-01-29] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 422 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rzeszowski Dziennik Wojewódzki. R.5, nr 5 (10 lipca 1948) = nr 24, poz. 50
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Roztocze południowe. Osadnictwo 23 akapit
- ↑ old.lubaczów.com Burgau (Karolówka)
- ↑ a b c d Historia wsi
- ↑ Kresowiak Galicyjski. Magazyn publicystyczno-informacyjny powiatu lubaczowskiego Nr (154) wrzesień 2009 Karol z Karolówki (s. 10) [dostęp 2021-02-11]
- ↑ Zmiana niemieckich nazw miejscowości. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 60 z 15 marca 1939.
- ↑ elubaczow.com Gmina Lubaczów: W Karolówce otworzą Park Niepodległościowy
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 473, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ Park Niepodległości. Gmina Lubaczów włączyła się w obchody 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Pamiątką tych wydarzeń będzie Park Niepodległości w Karolówce, Tygodnik Katolicki „Niedziela”. Niedziela zamojsko-lubaczowska 43/2018 [dostęp 2018-10-24].
- ↑ Jubileusz Samorządu Gminy Lubaczów. Ćwierć wieku wspomnień Radni i sołtysi (s. 18–19)
- ↑ Typ wsi oraz populacja
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Burgau, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 474.
- Młodów 2, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 534.
| Wsie | |
|---|---|
| Osada | |
| Integralne. części wsi |
|
