Karol Maria Splett
| |||
| |||
| Kraj działania | Polska | ||
| Data i miejsce urodzenia | 17 stycznia 1898 Sopot | ||
| Data i miejsce śmierci | 5 marca 1964 Düsseldorf | ||
| Biskup diecezjalny gdański | |||
| Okres sprawowania | 1938–1964 | ||
| Wyznanie | katolicyzm | ||
| Kościół | rzymskokatolicki | ||
| Nominacja biskupia | 13 czerwca 1938 | ||
| Sakra biskupia | 24 sierpnia 1938 | ||
| |||||
| Data konsekracji | 24 sierpnia 1938 | ||||
| Konsekrator | Albert Stohr | ||||
| Współkonsekratorzy | Maximilian Kaller Konstantyn Dominik | ||||
| |||||
Karol Maria Antoni Splett (ur. 17 stycznia 1898 w Sopocie, zm. 5 marca 1964 w Düsseldorfie) – niemiecki duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny gdański w latach 1938–1964.
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył seminarium duchowne w Pelplinie. 10 lipca 1921 otrzymał w Pelplinie święcenia kapłańskie. Studia w Rzymie uwieńczył uzyskaniem w 1924 doktoratu z prawa kanonicznego.
13 czerwca 1938, po rezygnacji biskupa Edwarda O’Rourke, został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji gdańskiej. Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 wystosował list pasterski, w którym wyraził radość z powodu ponownego zjednoczenia Gdańska z Rzeszą Niemiecką[1]. W grudniu 1939 Splett został mianowany administratorem apostolskim diecezji chełmińskiej, co nastąpiło z pogwałceniem art. 9 konkordatu zawartego między Polską a Stolicą Apostolską[2] i wywołało 18 grudnia 1939 sprzeciw rządu polskiego za pośrednictwem ambasadora przy Watykanie z argumentacją że decyzja watykańska jest sprzeczna z konkordatem i wywrze fatalne wrażenie na narodzie polskim[3].
W czasie II wojny światowej współpracował z Niemcami. Jednoznacznie poparł włączenie Wolnego Miasta Gdańska do III Rzeszy, wydał zakaz używania języka polskiego w kościołach[4]. Pod naciskiem gestapo, które zagroziło masowym aresztowaniem kleru, wprowadził oficjalny zakaz spowiadania po polsku, potajemnie nakazał jednak spowiadać w języku ojczystym penitenta. Splett mówił w języku polskim i polecał wszystkim niemieckim księżom posługującym w Gdańsku, aby też się go uczyli[5].
W marcu 1945 mimo propozycji ewakuacji pozostał w zdobytym przez Armię Czerwoną Gdańsku. 2 lutego 1946 został skazany przez władze Polski Ludowej na 8 lat więzienia oraz konfiskatę mienia i osadzony w Zakładzie Karnym we Wronkach. Następnie był internowany w klasztorach w Borku Starym (od sierpnia 1953) i Dukli (od grudnia 1953), zwolniony 17 grudnia 1956. 27 grudnia 1956 wyjechał do RFN.
Zmarł 5 marca 1964 w Düsseldorfie, gdzie został pochowany w kościele św. Lamberta.
Pierścień biskupa oraz należące do niego pektorały na początku sierpnia 2017 powróciły do Gdańska jako depozyt założonej przez niego Adalbert-Stiftung[6].
30 sierpnia 2018 arcybiskup gdański Sławoj Leszek Głódź wysunął propozycję sprowadzenia zwłok Spletta do Gdańska i pochowanie ich w krypcie biskupiej katedry w Oliwie[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ S. Bogdanowicz: W obronie biskupa Spletta. tygodnik.com.pl. [dostęp 2018-01-06].
- ↑ I. Kienzler, Kronika PRL 1944–1989. Kościół w PRL, Warszawa 2016, t. 27, s. 14.
- ↑ T. Włodarczyk, Konkordaty. Zarys historii ze szczególnym uwzględnieniem XX wieku PWN Warszawa 1974, s. 280.
- ↑ K. Jasiewicz, Bóg i jego polska owczarnia w dokumentach 1939-1945. Warszawa 2009, s. 146
- ↑ Historia Kościoła gdańskiego – Biskup Karol Maria Splett Na Rozstajach. Rok Duszpasterski 2012 / Rok wiary. Nr 05 (258) Maj 2013 r., docplayer.pl
- ↑ Pamiątki po biskupie Spletcie. gdansk.pl. [dostęp 2018-01-06].
- ↑ M. Sandecki: Arcybiskup Głódź chce sprowadzić do Gdańska szczątki biskupa Spletta, który współpracował z nazistami. 2018-09-07. [dostęp 2018-09-07].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof Jasiewicz: Bóg i Jego polska owczarnia w dokumentach 1939-1945. Warszawa – Londyn: Instytut Studiów Politycznych PAN, RYTM, Polonia Aid Foundation Trust, 2002, s. tak. ISBN 978-83-7399-252-8.
- SPLETT CARL MARIA w Gedanopedii
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Karol Maria Splett w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2010-12-10]
| ||||||
