Karol Maria Splett

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Karol Maria Splett
Herb Karol Maria Splett
Data i miejsce urodzenia 17 stycznia 1898
Sopot
Data i miejsce śmierci 5 marca 1964
Düsseldorf
Biskup diecezjalny gdański
Okres sprawowania 1938–1964
Wyznanie katolicyzm
Kościół rzymskokatolicki
Nominacja biskupia 13 czerwca 1938
Sakra biskupia 24 sierpnia 1938
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Sukcesja apostolska
Data konsekracji 24 sierpnia 1938
Konsekrator Albert Stohr
Współkonsekratorzy Maximilian Josef Johannes Kaller
Konstantyn Dominik

Karol Maria Antoni Splett (ur. 17 stycznia 1898 w Sopocie, zm. 5 marca 1964 w Düsseldorfie) – niemiecki biskup rzymskokatolicki, biskup diecezjalny gdański w latach 1938–1964.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył seminarium duchowne w Pelplinie. 10 lipca 1921 otrzymał w Pelplinie święcenia kapłańskie. Studia w Rzymie uwieńczył uzyskaniem w 1924 doktoratu z prawa kanonicznego.

Tablica pamiątkowa w bazylice archikatedralnej w Gdańsku-Oliwie

13 czerwca 1938, po rezygnacji biskupa Edwarda O’Rourke, został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji gdańskiej. Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 wystosował list pasterski, w którym wyraził radość z powodu ponownego zjednoczenia Gdańska z Rzeszą Niemiecką[1]. W grudniu 1939 został mianowany administratorem apostolskim diecezji chełmińskiej, co nastąpiło z pogwałceniem art. 9 konkordatu zawartego między Polską a Stolicą Apostolską[2].

W czasie II wojny światowej współpracował z Niemcami. Jednoznacznie poparł włączenie Wolnego Miasta Gdańska do III Rzeszy, wydał zakaz używania języka polskiego w kościołach[3]. Pod naciskiem gestapo, które zagroziło masowym aresztowaniem kleru, wprowadził oficjalny zakaz spowiadania po polsku, potajemnie nakazał jednak spowiadać w języku ojczystym penitenta. Splett mówił w języku polskim i polecał wszystkim niemieckim księżom posługującym w Gdańsku, aby też się go uczyli[4].

W marcu 1945 mimo propozycji ewakuacji pozostał w zdobytym przez Armię Czerwoną Gdańsku. 2 lutego 1946 został skazany przez władze Polski Ludowej na 8 lat więzienia oraz konfiskatę mienia i osadzony w Zakładzie Karnym we Wronkach. Następnie był internowany w klasztorach w Borku Starym (od sierpnia 1953) i Dukli (od grudnia 1953), zwolniony 17 grudnia 1956. 27 grudnia 1956 wyjechał do RFN.

Zmarł 5 marca 1964 w Düsseldorfie, gdzie został pochowany w kościele św. Lamberta.

Pierścień biskupa oraz należące do niego pektorały na początku sierpnia 2017 powróciły do Gdańska jako depozyt założonej przez niego Adalbert-Stiftung[5].

30 sierpnia 2018 arcybiskup gdański Sławoj Leszek Głódź wysunął propozycję sprowadzenia zwłok Spletta do Gdańska i pochowanie ich w krypcie biskupiej katedry w Oliwie[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ S. Bogdanowicz: W obronie biskupa Spletta. tygodnik.com.pl. [dostęp 2018-01-06].
  2. ↑ I. Kienzler, Kronika PRL 1944–1989. Kościół w PRL, Warszawa 2016, t. 27, s. 14.
  3. ↑ Krzysztof Jasiewicz, Bóg i jego polska owczarnia w dokumentach 1939-1945. Warszawa 2009, s. 146
  4. ↑ Historia Kościoła gdańskiego - Biskup Karol Maria Splett Na Rozstajach. Rok Duszpasterski 2012 / Rok wiary. Nr 05 (258) Maj 2013 r., docplayer.pl
  5. ↑ Pamiątki po biskupie Spletcie. gdansk.pl. [dostęp 2018-01-06].
  6. ↑ Maciej Sandecki: Arcybiskup Głódź chce sprowadzić do Gdańska szczątki biskupa Spletta, który współpracował z nazistami. 2018-09-07. [dostęp 2018-09-07].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

p • d • e
Biskupi chełmińscy
Biskupi diecezjalni
Heidenryk (1245–1263) • Fryderyk von Hausen (1264–1274) • Werner (1275–1291) • Henryk (1292–1301) • Herman (1303–1311) • Mikołaj Afri (1319–1323) • Otton (1323–1349) • Jakub (1349–1359) • Jan Schadland (1359–1363) • Wikbold Dobilstein (1363–1385) • Reinhard von Sayn (1385–1390) • Mikołaj Schieffenburg (1390–1398) • Jan Kropidło (1390–1402) • Arnold Stapil (1402–1416) • Jan Marienau (1416–1457) • Wincenty Kiełbasa (1457–1479) • Stefan z Niborka (1480–1495) • Mikołaj Chrapicki (1496–1507) • Jan Konopacki (1508–1530) • Jan Dantyszek (1530–1538) • Tiedemann Giese (1538–1549) • Stanisław Hozjusz (1549–1551) • Jan Lubodzieski (1551–1562) • Stanisław Żelisławski (1562–1571) • Piotr Kostka (1574–1595) • Piotr Tylicki (1595–1600) • Wawrzyniec Gembicki (1600–1610) • Maciej Konopacki (1611–1613) • Jan Kuczborski (1614–1624) • Jakub Zadzik (1624–1635) • Jan Lipski (1635–1639) • Kasper Działyński (1639–1646) • Andrzej Leszczyński (1646–1652) • Jan Gembicki (1653–1655) • Jan Leszczyński (1656–1657) • Adam Koss (1658–1661) • Andrzej Olszowski (1662–1674) • Jan Małachowski (1676–1681) • Kazimierz Jan z Bnina Opaliński (1681–1693) • Kazimierz Szczuka (1693–1694) • Teodor Andrzej Potocki (1699–1712) • Jan Kazimierz de Alten Bokum (1719–1721) • Feliks Ignacy Kretkowski (1723–1730) • Tomasz Franciszek Czapski (1731–1733) • Adam Stanisław Grabowski (1736–1739) • Andrzej Stanisław Załuski (1739–1746) • Wojciech Stanisław Leski (1747–1758) • Andrzej Ignacy Baier (1759–1785) • Karol von Hohenzollern (1785–1795) • Franciszek Ksawery Rydzyński (1795–1814) • Ignacy Matthy (1824–1832) • Anastazy Sedlag (1834–1856) • Jan Nepomucen Marwicz (1857–1886) • Leon Redner (1886–1898) • Augustyn Rosentreter (1899–1926) • Stanisław Okoniewski (1926–1944) • Karol Maria Splett (administrator) (1940–1945) • Kazimierz Kowalski (1946–1972) • Bernard Czapliński (1973–1980) • Marian Przykucki (1981–1992)
Biskupi pomocniczy
Piotr Sokołowski (1645–1652) • Jan Rakowski (1650–1659) • Maciej Bystram (1659–1677) • Tomasz Bogoria Skotnicki (1687–1700) • Seweryn Szczuka (1703–1727) • Maciej Aleksander Sołtyk (1728–1749) • Fabian Franciszek Pląskowski (1750–1784) • Iwo Onufry Rogowski (1785–1806) • Jan Jerzy Wilkxycki (1818–1831) • Jan Stanisław Kutowski (1836–1848) • Stanisław Dekowski (1850–1854) • Jerzy Jeschke (1856–1881) • Jan Trepnau (1905–1906) • Jakub Klunder (1907–1927) • Konstantyn Dominik (1928–1942) • Bernard Czapliński (1948–1973) • Zygfryd Kowalski (1962–1991) • Edmund Piszcz (1982–1985) • Henryk Muszyński (1985–1987) • Andrzej Śliwiński (1986–1992) • Jan Bernard Szlaga (1988–1992)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Karol_Maria_Splett&oldid=54479255”