Karol Serini
| Karol Artur Serini | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Proboszcz | |
| Okres sprawowania |
30 lipca 1905–1920 |
| Wyznanie | |
| Ordynacja |
maj 1899 |
Karol Artur Serini (ur. 21 marca 1875 w Tomaszowie Rawskim (Mazowieckim); zm. 21 października 1931 w Warszawie) – duchowny Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, profesor na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego i wolnomularz. Autor prac poświęconych masonerii.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził ze znanej tomaszowskiej rodziny Serinich (Serenich), która wywodziła się z Prus Wschodnich, ale wyznawała religię katolicką. Przodkowie osiedli w Tomaszowie Mazowieckim w pierwszych latach istnienia osady hutniczo-sukienniczej (1823–1830)[1]. Przodkowie wykonywali pracę postrzygacza. Karol Artur został wychowany w atmosferze patriotycznej. Dziadek Karol Serini (Sereni), sędziwy już wiekiem, był oddany pod dozór policyjny za publiczne śpiewanie pieśni rewolucyjnych[2]. Ojciec Karol Serini (Sereni), z zawodu postrzygacz, uczestniczył w powstaniu styczniowym i został rozkazem Audytoriatu Polowego zesłany na Sybir za udział w buncie[3]. Matką Karola Artura była Zuzanna Karolina Serini z domu Gudel (ur. 19 maja 1847 r. w Tomaszowie), która pochodziła z grona tomaszowskich ewangelików. Prawdopodobnie za jej sprawą Karol Artur (wcześnie osierocony przez ojca) stał się ewangelikiem i podjął studia teologiczne.
Duchowny[edytuj | edytuj kod]
Karol Artur Serini w 1898 roku ukończył studia teologiczne na Uniwersytecie w Dorpacie. W Warszawie, w maju 1899 roku, został ordynowany na duchownego przez ks. bp. Juliusza Burschego. Do 1919 roku zajmował się pracą parafialną. Rozpoczął ją jako wikariusz w Pabianicach, następnie prowadził działalność duszpasterską w parafii św. Trójcy w Łodzi, a w latach 1901-1905 pełnił funkcję proboszcza parafii w Stawiszynie.
29 maja 1905 roku został wybrany na stanowisko proboszcza parafii w Zgierzu, jako następca ks. Ernesta Burschego. Urzędowanie rozpoczął 30 lipca. Duszpasterzem zgierskich ewangelików był przez 15 lat. W tym okresie m.in. założył męski chór Concordia oraz liczne grupy parafialne dla różnych grup wiekowych.
W okresie pierwszej wojny światowej zaczęto utrudniać mu pracę, gdyż deklarował się Polakiem. W 1920 roku złożył rezygnację ze stanowiska proboszcza i opuścił Zgierz. Tego samego roku wyjechał do Bazylei na roczne stypendium i uzyskał tytuł licencjata. W kwietniu 1922 roku na prośbę bp. Burschego objął kierownictwo Katedry Teologii Systematycznej na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego.
Wolnomularz[edytuj | edytuj kod]
Przed rokiem 1929 Karol Serini, jako jedyny znany duchowny, został inicjowany do warszawskiej loży wolnomularskiej "Wolność Przywrócona". Był autorem prac, będących próbą analizy wolnomularstwa od strony zarówno historycznej, jak i teoretycznej. Praca pt. "Masoneria", omawiająca pochodzenie i rozwój wolnomularstwa, została pierwotnie opublikowana w 1929 roku, w numerach 4,5 i 6 pisma "Jednota", wydawanego przez Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP. W 1934 roku tekst został włączony do pośmiertnie wydanego dzieła "Życie, nauka, religia", będącego zbiorem artykułów Seriniego[4].
Druga, niedokończona praca pt. Symbol w wolnomularstwie, wygłoszona pierwotnie jako lożowa "deska", stanowi przekaz o charakterze filozoficznym, tłumaczący pojmowanie rzeczywistości przez "sztukę królewską" za pomocą języka symboli i alegorii, oraz uzasadniający pokrótce potrzebę działania polskiej masonerii już w XVIII wieku. Tekst został wydany w 1933 roku przez - jak podaje sama książka - "Grono przyjaciół i uczniów [...] dla uczczenia pamięci Jego". Obie prace publikowane były w 1992 roku w pierwszym numerze czasopisma historycznego "Ars Regia". Symbol w wolnomularstwie został wznowiony w 2014 w "Bibliotece tradycji europejskiej" tom 56 ISBN 978-83-7950-386-5 (ss. 53).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jan Góral, Ryszard Kotewicz, Dwa wieki Tomaszowa Mazowieckiego. Zarys dziejów miasta 1788-1990, Tomaszów Mazowiecki 1992, s. 374, 377.
- ↑ Włodzimierz Rudź, Echa wydarzeń styczniowych w zbiorach Archiwum Państwowego w Tomaszowie Maz. 1863-1983, Tomaszów Maz. 1985, s. 7 (tu: Serini Karol - dziadek Karola Artura)
- ↑ Strzyżewska Z., Zesłańcy Powstania Styczniowego z Królestwa Polskiego. Wykaz nazwisk z akt w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych, Warszawa 2001, s. 131 (nr S135: Sereni Karol)
- ↑ Norbert Wójtowicz Serini Karol, [w:] N. Wójtowicz, Masoneria. Mały słownik, Warszawa 2006, s. 342.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Norbert Wójtowicz Serini Karol, [w:] N. Wójtowicz, Masoneria. Mały słownik, Warszawa 2006, s. 342.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Ars Regia, numer 1, rok wydania 1992
- Edyta Orawska, Ks. Karol Serini. W 130 rocznicę urodzin, Parafia Ewangelicko-Augsburska w Zgierzu [zarchiwizowane z adresu 2009-02-12].
- Dariusz Bruncz, Parafia Ewangelicko-Augsburska w Zgierzu, Ekumenizm.pl, 28 marca 2004 [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
- Karol Serini, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-01-17].
- Karol Serini – publikacje w bibliotece Polona