Karol VI Szalony

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Karol VI Szalony
ilustracja
Delfin Francji
Okres panowania od 1368
do 1380
Poprzednik Karol V Mądry
Następca Karol VII Walezjusz
Król Francji
Okres panowania od 16 września 1380
do 21 października 1422
Poprzednik Karol V Mądry
Następca Karol VII Walezjusz
Dane biograficzne
Dynastia Walezjusze
Data i miejsce urodzenia 3 grudnia 1368
Paryż, Francja
Data i miejsce śmierci 21 października 1422
Paryż, Francja
Ojciec Karol V Mądry
Matka Joanna de Burbon
Żona Izabela Bawarska
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Karol VI Szalony (ur. 3 grudnia 1368 w Paryżu, zm. 21 października 1422 tamże) – król Francji w latach 1380 – 1422 z dynastii Walezjuszów. Był synem króla Karola V Mądrego i Joanny de Burbon.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1392 roku podczas podróży do Orleanu zapadł niespodziewanie na chorobę psychiczną, która nie opuściła go aż do śmierci. Twierdził, że jest zrobiony ze szkła i nie wolno go dotykać. O regencję nad szalonym władcą walczyły dwa stronnictwa, skupione wokół braci królewskich: rodzonego - Ludwika, księcia Orleańskiego, i stryjecznego – Jana bez Trwogi, księcia Burgundii.

Pierwsze lata panowania tego władcy przypadły na okres względnego spokoju ze strony Anglii i zamrożenia walk podczas tzw. wojny stuletniej. Natomiast choroba psychiczna Karola VI pogłębiała anarchię w kraju. Doszło do znacznego usamodzielnienia się francuskich książąt feudalnych. W 1407 roku z inicjatywy księcia burgundzkiego Jana bez Trwogi zamordowano Ludwika Orleańskiego. W 1415 roku wznowiono działania wojenne z Anglią. Anglicy pod wodzą swego monarchy Henryka V pobili Francuzów pod Azincourt w październiku 1415 roku.

W 1419 roku zginął Jan bez Trwogi. Rok później Karol VI zawarł traktat w Troyes, który pomijał następstwo jego syna – delfina Karola - na rzecz króla angielskiego Henryka V Lancastera. W 1422 roku zmarli zarówno Karol VI, jak i Henryk V. Królem Francji ogłoszono Henryka VI Lancastera, jednakże francuscy lojaliści uważali za swojego władcę Karola - syna szalonego władcy. Po przerwaniu oblężenia Orleanu 17 lipca 1429 roku w zdobytym Reims Karol VII został koronowany na króla Francji. Spóźniona, mająca zapobiec katastrofie koronacja Henryka na króla Francji odbyła się z całkowitym pominięciem ustalonego ceremoniału 16 grudnia 1431 roku w katedrze Notre Dame w Paryżu.

Małżeństwo i rodzina[edytuj | edytuj kod]

W 1390 poślubił księżną Izabelę Bawarską. Miał z nią liczne potomstwo:

  1. Karol, delfin Viennois (1386–1386),
  2. Joanna (1388–1390),
  3. Izabela (1389–1409), poślubiła Ryszarda II – króla Anglii, a później Karola – księcia Orleanu,
  4. Joanna (1391–1433), poślubiła Jana VI Mądrego - księcia Bretanii,
  5. Karol, delfin Viennois, książę Gujenny (1392–1401),
  6. Maria (1393–1438),
  7. Michalina (1395–1422), poślubiła Filipa III Dobrego – księcia Burgundii,
  8. Ludwik, delfin Viennois, książę Gujenny (1397–1415), poślubił Małgorzatę Burgundzką,
  9. Jan, delfin Viennois, książę Touraine (1398–1417), poślubił Jakobinę - hrabinę Hainaut i Holandii,
  10. Katarzyna, królowa Anglii (1401–1438), poślubiła Henryka V - króla Anglii, a później Owena Tudora,
  11. Karol VII, król Francji (1403–1461), poślubił Marię Andegaweńską,
  12. Filip (1407).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Michał Kozłowski, Szaleństwo Karola VI [1].
p • d • e
Delfini Francji
Walezjusze
Karol (1350–1364) • Karol (1368–1380) • Karol (1386) • Karol (1392–1401) • Ludwik (1401–1415) • Jan (1415–1417) • Karol (1417–1422) • Ludwik (1423–1461) • Franciszek (1466) • Karol (1470–1483) • Karol Orlando (1492–1495) • Karol (1496) • Franciszek (1497–1498)
 Arms of the Dauphin of France.svg
Walezjusze
linia orleańska
N.N. de Valois (1508) • N.N. de Valois (1512)
Walezjusze
linia Angoulême
Franciszek (1518–1536) • Henryk (1536–1547) • Franciszek (1547–1559)
Burbonowie
Ludwik (1601–1610) • Ludwik (1638–1643) • Ludwik Wielki Delfin (1661–1711) • Ludwik Mały Delfin (1711–1712) • Ludwik (1712) • Ludwik (1712–1715) • Ludwik Ferdynand (1729–1765) • Ludwik August (1765–1774) • Ludwik Józef (1781–1789) • Ludwik Karol (1789–1792) • Ludwik Antoni (1824–1830)
p • d • e
Władcy Francji
Królestwo Francji
(do XIII w. Królestwo Franków)
Hugo Kapet (987–996) • Robert II Pobożny (996–1031) • Hugo (II) Magnus (koregent 1017–1025) • Henryk I (1031–1060) • Filip I (1060–1108) • Ludwik VI Gruby (1108–1137) • Filip (II) (koregent 1121–1131) • Ludwik VII Młody (1137–1180) • Filip II August (1179/1180–1223) • Ludwik VIII Lew (1223–1226) • Ludwik IX Święty (1226–1270) • Filip III Śmiały (1270–1285) • Filip IV Piękny (1285–1314) • Ludwik X Kłótliwy (1314–1316) • Jan I Pogrobowiec (1316) • Filip V Wysoki (1316–1322) • Karol IV Piękny (1322–1328)
Filip VI (1328–1350) • Jan II Dobry (1350–1364) • Karol V Mądry (1364–1380) • Karol VI Szalony (1380–1422) • Henryk VI (1422–1453) • Karol VII (1422–1461) • Ludwik XI (1461–1483) • Karol VIII (1483–1498) • Ludwik XII (1498–1515) • Franciszek I (1515–1547) • Henryk II (1547–1559) • Franciszek II (1559–1560) • Karol IX (1560–1574) • Henryk III (1574–1589)
Henryk IV Wielki (1589–1610) • Ludwik XIII (1610–1643) • Ludwik XIV Wielki (1643–1715) • Ludwik XV (1715–1774) • Ludwik XVI (1774–1792) • Ludwik XVII[i] (1792–1795)
I Republika Francuska (1792–1804)
I Cesarstwo Francuskie
Napoleon I (1804–1814)
Królestwo Francji
(Restauracja Burbonów)
Ludwik XVIII (1814–1815)
I Cesarstwo Francuskie
Napoleon I (1815)
Królestwo Francji
(Restauracja Burbonów)
Ludwik XVIII (1815–1824) • Karol X (1824–1830) • Ludwik XIX [i] (1830) • Henryk V[i] (1830)
Królestwo Francji
(Monarchia lipcowa)
Burbonowie
(linia orleańska)
Ludwik Filip I (1830–1848)
II Cesarstwo Francuskie
Napoleon III (1852–1871)
1870 – proklamacja III Republiki Francuskiej
  1. ↑ a b c król z prawa, nigdy nie objął tronu
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Karol_VI_Szalony&oldid=53647578”