Karsibór (Świnoujście)
53°51′20″N 14°18′20″E/53,855556 14,305556| Część miasta Świnoujścia | |
 Karsibór, widok z Mostu Piastowskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Świnoujścia |
31 grudnia 1959 |
| SIMC |
0979805 |
| Populacja (2010) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
91 |
| Kod pocztowy |
72-603 |
| Tablice rejestracyjne |
ZSW |
Położenie na mapie Świnoujścia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
| 53°51′20″N 14°18′20″E/53,855556 14,305556
| |
| Strona internetowa | |
Karsibór (dawniej Karsibórz[potrzebny przypis], do 1945 niem. Kaseburg[1] lub Caseburg[2]) – część miasta Świnoujście, dawna wieś; pełni funkcję rybacką i wypoczynkową na wyspie Karsibór, nad Mulnikiem i Kanałem Piastowskim. Całą wyspę Karsibór zamieszkuje około 800 osób (stan na rok 2023)[3]; przystań morska, zachowany zabytkowy gotycki kościół. W Karsiborze ma pętlę linia autobusowa nr 5 i 5T.
Historia[edytuj | edytuj kod]
 |
Ta sekcja od 2009-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
W 1242 roku bogaty meklemburski klasztor cysterski w Dargun nabył za zgodą księcia pomorskiego Barnima I znaczne obszary ziemi na wyspie Uznam poprzez zakup kilku wsi, m.in. Karsiboru[4], i to ze wszystkimi przynależnościami, czyli z polami uprawnymi, łąkami, pastwiskami, lasami i akwenami wraz z rybactwem. Jako właścicieli Gardis i Karsiboru wymienia się dwóch łużyckich szlachciców – Sabika i Rozwara, którzy sprzedali swoje włości za 80 marek klasztorowi w Dargun. Tenże klasztor musiał jeszcze dopłacić 32 marki, gdy dwaj synowie Sabika, którzy byli nieobecni przy sprzedaży, zgłosili także swe prawo do tych włości. W roku 1265 posiadali już darguńscy cystersi w Karsiborze swój folwark.
W dniach 14–19 lipca 1630, podczas marszu z Peenemünde na Wolin, w Kaseburgu nocował król szwedzki Gustaw II Adolf wraz z oddziałem kawalerii.
Do 1945 stosowano niemiecką nazwę Kaseburg. W 1946 ustalono urzędowo rozporządzeniem polską nazwę Karsibór[5].
W XIX w., gdy wybudowano w 1880 Kanał Piastowski, radykalnie zmienił układ wodno-lądowy: powstała wyspa Karsibór, na którą uruchomiono przeprawę promem linowym, a później łańcuchowym. Most, który dziś łączy wyspy Karsibór i Wolin zbudowano w 1967. 6 grudnia 2012 oddany został do użytku nowy most, a stary został rozebrany.
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Karsibór, która została włączona do Świnoujścia 31 grudnia 1959 roku[6].
W latach 1991–2004 Karsibór współtworzył jednostkę pomocniczą – Sołectwo Karsibór-Ognica[7][8].
Samorząd pomocniczy[edytuj | edytuj kod]
Świnoujście utworzyło jednostkę pomocniczą miasta – „Sołectwo Karsibór”, którego granice stanowi jednostka obszarowa miasta Karsibór – wszystkie wyspy delty wstecznej Świny. Organem uchwałodawczym jest zebranie wiejskie, a organem wykonawczym jest sołtys. Organem doradczym, wspomagającym działalność sołtysa jest 5-osobowa rada sołecka. Zebranie wiejskie wybiera sołtysa i radę sołecką[8].
Obecnie[od kiedy?] Karsibór nie posiada sołtysa i jest w oczekiwaniu na działania Prezydenta Miasta Świnoujście.
Zabudowa[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Lista zabytków w Karsiborze[9]:
- Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP, filialny, z XV/XVI w.
- dom (chata rybacka) przy ul. Wierzbowej 7, szachulcowy z początku XIX wieku (został zniszczony w czasie wichury w 2010 roku[potrzebny przypis]).
- cmentarz ewangelicki (nieczynny) przy ul. Kwiatowej, którego część A pochodzi z połowy XIX, a część B z lat 1910–1914,
Inne obiekty:
- przystań morska w Świnoujściu-Karsiborze
- Pomnik lotników RAF
- Basen U-bootów – położony jest na wyspie Karsibór. Powstał w 1944 roku, jako stała baza promów wojskowych i miejsce postoju U-Bootów 4 szkolnej flotylli Kriegsmarine ze Szczecina. Obok basenu stoi jeszcze ruina hali warsztatowej, w której obsługiwano zawijające tu okręty. Dziś z basenu korzystają głównie wędkarze[10].
Kultura i miejscowe atrakcje[edytuj | edytuj kod]
- Dom Kultury Karsibór (Filia nr 3 MDK w Świnoujściu), ul. 1 Maja 40. W ramach zajęć zespół szantowy, nauka gry na instrumentach muzycznych, aerobik, kółka zainteresowań komputerowe i plastyczne[11].
- prywatna przystań kajakowo-żeglarska „Marina”
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
- pomnik przyrody dęby „Powodzianie” (ul. Trzcinowa)[12]
- rezerwat społeczny Karsiborska Kępa
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ MAPSTER: Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/ [online], igrek.amzp.pl [dostęp 2023-08-28].
- ↑ MAPSTER: Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/ Caseburg 1932 [online], igrek.amzp.pl [dostęp 2023-08-28].
- ↑ Świnoujście w liczbach - Świnoujście – kraina 44 wysp [online], www.swinoujscie.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 284, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262, s. 4)
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 grudnia 1959 r. (Dz.U. z 1959 r. nr 66, poz. 406)
- ↑ Uchwała Nr XV/98/91 Rady Miejskiej w Świnoujściu z dnia 27 marca 1991 r. ws. utworzenia na terenie miasta Świnoujścia Sołectwa Karsibór-Ognica
- ↑ a b Uchwała Nr XXXIV/293/2004 Rady Miasta Świnoujścia z dnia 29 grudnia 2004 r. ws. utworzenia jednostki pomocniczej Sołectwa Karsibór (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2005 r. Nr 18, poz. 309)
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Wyspa Karsibór. [dostęp 2010-08-25].
- ↑ Filia MDK Świnoujście-Karsibór. Miejski Dom Kultury w Świnoujściu. [dostęp 2009-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-30)]. (pol.).
- ↑ Jerzy M. Kosacki. Zbiór drzew pomnikowych i pomników przyrody z własnymi nazwami rosnących na terenie województwa zachodniopomorskiego. „Wędrowiec Zachodniopomorski”. 22/2007, s. 59, 2007. Regionalna Pracownia Krajoznawcza PTTK w Szczecinie. ISSN 1642-8455. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Części miasta | |
|---|---|
| Jednostki planistyczne | |
| Dawniej w granicach miasta |
|
