Kaszëbskô Jednota
 Logo stowarzyszenia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
12 sierpnia 2011 |
| Rodzaj stowarzyszenia | |
| Profil działalności | |
| Zasięg |
Polska (Kaszuby) |
| Prezes |
Karol Rhode |
| Członkowie |
ok. 100[1] |
| Powiązania | |
| Strona internetowa | |
Kaszëbskô Jednota (pol. Wspólnota Kaszubska) – polskie stowarzyszenie osób narodowości kaszubskiej, powstałe 12 sierpnia 2011 roku[2][3], którego celem jest rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej Kaszubów z całego świata oraz ochrona ich języka i tradycji[3]. Siedziba Kaszëbsczi Jednotë znajduje się na ul. Wejherowskiej 58A w Redzie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kaszëbskô Jednota została założona 12 sierpnia 2011 roku przez ludzi poprzednio związanych z czasopismami „Tatczëzna” i „Òdroda”, portalem internetowym „Nasze Kaszuby” (dawniej „Zasoby Kaszubsko-Pomorskie”), grupą literacką „ZYMK” i Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim[4].
Statut Kaszëbskô Jednota z 28 czerwca 2014 r. jest aktualną wersją statutu organizacji[3].
Działalność[edytuj | edytuj kod]
Kaszëbskô Jednota jest aktywną organizacją działającą głównie na terenie województwa pomorskiego. Działania KJ opierają się w dużej mierze na propagowaniu idei narodu Kaszubskiego, edukacji na temat historii regionu, wspieraniu lokalnej kultury i występowanie w imieniu Kaszubów w większych strukturach państwowych[5][6][7][8]. KJ postuluje o uznanie Kaszubów za mniejszość etniczną od 2012 r., jednak w Polsce oficjalnie pozostaje społecznością posługującą się językiem regionalnym[5]. W 2012 r. członek Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, Artur Jabłoński, wiceprezes KJ, został odwołany w wyniku kontrowersji związanych z jego działalnością w Kaszëbsczi Jednotë. Wzbudziło to duży protest wśród zwolenników idei reprezentowanych przez stowarzyszenie[9][10].
Członkowie KJ regularnie wypowiadają się na temat statusu i sytuacji Kaszub w Polsce, a także podejścia i mentalności samych Kaszubów, głównie w mediach[11]. Wiele artykułów ideologicznie zgodne z i wspierające cele KJ jest publikowanych przez czasopismo „Skra” („Skra – pismiono ò kùlturze”) – zamieszczane są tam artykuły dot. historii i kultury Kaszub, materiały w języku kaszubskim, felietony, a także wiadomości z regionu[12].
Stowarzyszenie aktywnie promuje kaszubskie symbole. W 2012 r. Kaszëbskô Jednota skłoniła władze miasta Wejherowo do zmiany odgrywanego od 2002 r. hymnu „Marsz Kaszubski” (nieuznawanego przez część Kaszubów i niepopieranego przez KJ) na „Ziemia Rodnô”[13][14]. Zaproponowano, aby od tego roku obchodzić w dniu 18 sierpnia Święto Flagi Kaszubskiej. Dzień jest od tego czasu świętowany jako Dzień Flagi Kaszubskiej[15][16].
W 2012 r. prezes KJ Mateusz Meyer stworzył skrypt, dzięki któremu można przetłumaczyć Facebooka czy Google’a na kaszubski[17].
W 2013 r. Kaszëbskô Jednota, wykorzystując przyjazd Bronisława Komorowskiego na sobotni Zjazd Kaszubów, członkowie stowarzyszenia wystosowali list otwarty z prośbą o wsparcie ich idei mniejszości etnicznej[18].
W 2015 r. stowarzyszenie promowało profil na Facebooku „Jestem Kaszubą, jestem Ślązakiem, a nie Polakiem”, ponownie promując ideę uznawania Kaszubów za mniejszość narodową[19].
W 2016 r. stowarzyszeniu udało się dołączyć do struktur Parlamentu Europejskiego – europartii Wolnego Sojuszu Europejskiego[20][21][19]. KJ proklamowało 2016 r. „rokiem języka kaszubskiego w przestrzeni publicznej”[19].
W 2018 r. w wyniku niezgłoszenia się wystarczającej liczby kandydatów na Uniwersytecie Gdańskim zdecydowano się zlikwidować kierunek Etnofilologia Kaszubska. Pod Rektoratem Uniwersytetu Gdańskiego, w proteście zorganizowanym przez Kaszëbską Jednotã i Pismiono Skra, ponad 50 osób domagało się od władz UG przywrócenia kierunku[22]. W roku 2018 Etnofilologia Kaszubska nie została przywrócona, ale już w roku 2019 miała zostać kontynuowana[23].
Kaszëbskô Jednota jest partnerem prywatnej szkoły podstawowej i przedszkola DEJA CSB, w którym dzieci uczone są m.in. języka kaszubskiego[24].
Kaszëbskô Jednota jest przyczyną medialnej debaty o status kaszubskiej społeczności i ruchu kaszubskiego. Stowarzyszenie wspiera kaszubskie ruchy narodowościowe i twierdzi, że osiągnięcie statusu mniejszości etnicznej jest konieczne dla zachowania odrębności kulturowej. Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie nie podziela tej koncepcji.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Kaszuby
- Kaszubi
- Pomorze
- Ziemia Rodnô
- Marsz Kaszubski
- Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie
- Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce
- Ruch Autonomii Śląska
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kaszubi będą walczyć o swoje prawa.
- ↑ http://www.krs-online.com.pl/kaszebsko-jednota-krs-702708.html.
- ↑ a b c http://kaszebsko.com/uploads/statut/SZTATUT%20-%20PL.pdf.
- ↑ FAQ – Pytania i odpowiedzi | Kaszëbskô Jednota, kaszebsko.com [dostęp 2019-02-22].
- ↑ a b Marek Adamkowicz, Burza na Kaszubach. Odżył spór o narodowość, Dziennikbaltycki.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Za mało polscy dla Polaków, nie dość niemieccy dla Niemców. Kim są dziś Kaszubi?, wyborcza.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Artur Jabłoński, Kaszuby: Nie chcemy, by nazwa Kaszubi znalazła się tylko w encyklopedii, Dziennikbaltycki.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Wyborcza.pl, trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ K. Miśdzioł R.Kościelniak, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie cofnęło rekomendację dla Artura Jabłońskiego, Dziennikbaltycki.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Marek Adamkowicz, Odwołanie Artura Jabłońskiego. Kaszebsko Jednota protestuje!, Dziennikbaltycki.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Media o nas | Kaszëbskô Jednota, kaszebsko.com [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Skra | Skra – pismiono ò kùlturze, pismiono.com [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Wejherowo: Spór o kaszubski hymn – Aktualności – Orle Kaszuby, orle24.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Nasze projekty | Kaszëbskô Jednota, kaszebsko.com [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Dzien Flagi Kaszubskiej – NaszeMiasto.pl, kartuzy.naszemiasto.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Marek Adamkowicz, Kaszubi chcą święta swojej flagi. Czy 18 sierpnia będziemy obchodzić Święto Flagi Kaszubskiej?, Dziennikbaltycki.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ 10 znaków, że Kaszubi rosną w siłę, ale w Polsce wcale o nich nie słychać, naTemat.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Kaszubi narodem? Proszą prezydenta o wsparcie, TVN24.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ a b c Kaszubi będą walczyć o swoje prawa w PE, www.rp.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Kaszëbskô Jednota zrzesza się z European Free Alliance, gazetakartuska.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Telewizja Polska S.A, O Kaszubach w Europarlamencie, gdansk.tvp.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Protest przeciw likwidacji etnofilologii kaszubskiej na UG | Kaszëbskô Jednota, kaszebsko.com [dostęp 2019-02-22].
- ↑ Katarzyna Gruszczyńska, Etnofilologia kaszubska wraca na Uniwersytet Gdański w 2019 roku. Jest decyzja rektora UG, Dziennikbaltycki.pl [dostęp 2019-02-22].
- ↑ DEJA CSB | SZKOŁA PODSTAWOWA, mojawitryna [dostęp 2019-02-22] (pol.).