Katedra w Eczmiadzynie
| |||||||||||
| katedra | |||||||||||
 Katedra w Eczmiadzynie | |||||||||||
| Państwo |  Armenia
| ||||||||||
| Miejscowość | Wagharszapat | ||||||||||
| Wyznanie | przedchalcedońskie | ||||||||||
| Kościół | Apostolski Kościół Ormiański | ||||||||||
| Patriarchat | Katolikos Wszystkich Ormian | ||||||||||
| Katedra | od 303 | ||||||||||
| Wezwanie | Zstąpienia Jednorodzonego | ||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||
| Relikwie | Święta Włócznia | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Armenii  | |||||||||||
 40°09′42″N 44°17′28″E/40,161667 44,291111
| |||||||||||
| ||
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | ||
| ||
| Państwo | Armenia
| |
| Typ | kulturowy | |
| Spełniane kryterium | II, III | |
| Numer ref. | 1011 | |
| Region[b] | Europa i Ameryka Północna | |
| Historia wpisania na listę | ||
| Wpisanie na listę | 2000 na 24. sesji | |
Katedra w Eczmiadzynie (arm. Էջմիածնի Մայր Տաճար) – najstarsza i najważniejsza świątynia ormiańska[1], kościół macierzysty Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego, wybudowany na fundamentach pogańskiej bazyliki przez Grzegorza Oświeciciela w latach 301-303, zaraz po tym jak król Tiridates III jako pierwszy władca w historii przyjął chrześcijaństwo; jednocześnie najstarsza katedra na świecie[2]. Znajduje się w mieście Wagharszapat, około 18 km na zachód od Erywania. Została poważnie zniszczona, po czym w 483 odbudowana niemal od podstaw w obecnej formie przez Wagana I Mamikoniana[3]. W 618 kopuła wykonana z drewna została zastąpiona kamienną, która przetrwała w stanie niemal nienaruszonym do czasów obecnych[4].
Masywna budowla opiera się na czterech filarach połączonych za pośrednictwem smukłych arkad z zewnętrznymi murami świątyni. Mury znajdujące się na północnej stronie pochodzą z IV i V wieku. W XVII w. naprzeciwko zachodniego wejścia została wzniesiona trzykondygnacyjna dzwonnica. Sześciokolumnowe rotundy, wybudowane w XVII w. w północnej, wschodniej i południowej części świątyni, nadają katedrze pięciokopułowy obrys[4].
W świątyni znajdują się liczne zabytkowe rękopisy, ikony, rzeźby, krucyfiksy. Najcenniejszym skarbem jest grot Włóczni Przeznaczenia (zwana także włócznią Longinusa), uważanej za relikwię Męki Pańskiej, przechowywany w złotym relikwiarzu w skarbcu katedralnym[5][6]. Według pochodzącego z XIII w. armeńskiego manuskryptu i tradycji włócznia została przewieziona w to miejsce przez apostoła Judę Tadeusza[7][8].
W 2000, razem z kilkoma kościołami znajdującymi się w pobliżu, katedra w Eczmiadzynie została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Geoffrey Wainwright, Karen B. Westerfield Tucker: The Oxford History of Christian Worship. Oxford: Oxford University Press, 2005, s. 147. ISBN 978-0-19-513886-3.
- ↑ Jamie Stokes: Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East. Nowy Jork: Infobase Publishing, 2008, s. 65. ISBN 978-1-4381-2676-0.
Eczmiadzyn jest położony na zachodzie obecnej Armenii, niedaleko granicy z Turcją; tutejsza katedra pochodząca z IV wieku jest powszechne uważana za najstarszą na świecie. - ↑ Alexander Sahinian, A. Zarian, M. Ghazarian: „Էջմիածնի Մայր Տաճար”, [w:] Armeńska Sowiecka Encyklopedia, pod red. Wiktora Ambarcumiana (w języku armeńskim), Erywań 1978, s. 71–73.
- ↑ a b c Cathedral and Churches of Echmiatsin and the Archaeological Site of Zvartnots (ang.). wordreference.com. [dostęp 2013-11-25].
- ↑ The Armenian Church – Mother See of Holy Etchmiadzin. Museums (ang.). armenianchurch.org. [dostęp 2013-11-25].
- ↑ The Armenian Church – Mother See of Holy Etchmiadzin. Cathedral Museum (ang.). armenianchurch.org. [dostęp 2013-11-25].
- ↑ Holy Lance transferred from Holy Echmiadzin to Geghard for the first time in 200 years (ang.). panarmenian.net, 2 czerwca 2011. [dostęp 2013-11-25].
- ↑ The Holy lance and piece of Noah’s Ark. Echmiadzin Museum (ang.). youtube.com. [dostęp 2013-11-25].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- RoubenPaul Adalian: Historical Dictionary of Armenia. Lanham, Maryland: Scarecrow Press, 2010. ISBN 978-0-8108-7450-3.