Kazimierz Dańczak
| ||
| ||
 podporucznik
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 1914 Hurko | |
| Data i miejsce śmierci | 19 września 1944 Sanok | |
| Przebieg służby | ||
| Lata służby | 1936 - 1937 1939 1942 - 1944 | |
| Siły zbrojne |  Wojsko Polskie Armia Krajowa
| |
| Jednostki |  4 Pułk Piechoty Legionów 3 Pułk Piechoty LegionówOddział partyzancki OP-23 | |
| Główne wojny i bitwy | II wojna światowa (kampania wrześniowa, Akcja „Burza”) | |
Kazimierz Dańczak (ur. w 1914 w Hurku, zm. 19 września 1944 w Sanoku) – polski nauczyciel, uczestnik kampanii wrześniowej, żołnierz Armii Krajowej, podporucznik.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Kazimierz Dańczak urodził się w 1914 we wsi Hurko pod Przemyślem. Jego ojciec zginął w I wojnie światowej kilka miesięcy po urodzeniu syna. Matce - w wychowaniu chłopca - pomagała jego ciotka Eleonora Wanat - kierowniczka szkoły powszechnej w Baryczy. W 1936 Dańczak ukończył Seminarium Nauczycielskie w Samborze, po którym odbył służbę wojskową w 4 pułku piechoty Legionów, po czym w 1936 przydzielono go do 3 pułku piechoty Legionów. Na odchodnym został awansowany na stopień podporucznika. Pracował jako nauczyciel w szkołach w Wesołej i od 1938 w Laskówce.
Po wybuchu II wojny światowej zmobilizowany, wziął udział w kampanii wrześniowej, walcząc m.in. pod Lubaczowem i w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Następnie powrócił do nauczania w szkole w Laskówce. W wyniku denucjacji kierowanych przez ludność ukraińską do władz niemieckich został pozbawiony posady i służbowego mieszkania. Zaangażował się w działalność konspiracyjną, w tym werbunek nowych członków podziemia. Poszukiwany przez Gestapo musiał się ukrywać nadal działając w konspiracji oraz w tajnym nauczaniu. W 1943 ożenił się ze Stefanią Wydrą, która wcześniej ostrzegła go przed planowanym aresztowaniem go przez Niemców (ślub odbył się w kościele św. Wojciecha w Bachórzu). Wskutek kolejnego donosu miejscowych Ukraińców, Niemcy aresztowali żonę Dańczaka i wywieźli do Auschwitz-Birkenau, on zaś sam, podczas zasadzki w lesie, został postrzelony przez członka Ukraińskiej Policji Pomocniczej. Udało mu się jednak zbiec.
Po powrocie do zdrowia zgłosił się do zgrupowania AK oddział partyzancki OP-23 Południe. Latem 1944 został zastępcą por. Zbigniewa Cerkowniaka ps. Boruta, dowódcy IV plutonu. Brał udział w akcji „Burza” walcząc w okolicach Zagórza i Poraża. 6 sierpnia 1944 podczas pobytu plutonu w Zawadce Morochowskiej w trakcie porannej toalety w potoku, został skrytobójczo postrzelony z jednej z chat znajdującej się przy lesie. Pomimo zarządzonego pościgu, mordercy nie udało się ująć. Jak podaje w swoich pamiętnikach por. Alojzy Bełza, w wyniku przeprowadzonego we wsi śledztwa udało się ustalić personalia zabójcy. Okazał się nim były ukraiński policjant i członek UPA. Rannego Dańczaka odwieziono furmanką do Bukowska pod opiekę dra Czecha z Zagórza, miejscowej nauczycielki Kazimiery Kochańskiej i pielęgniarki Porębskiej. Po zdobyciu Sanoka przez Sowietów, Dańczaka przetransportowano do tamtejszego szpitala. Nie udało się go jednak uratować. 19 września 1944 zmarł w wyniku z odniesionych ran.
Kazimierz Dańczak został pochowany w bezimiennym grobie na cmentarzu przy ulicy Kazimierza Lipińskiego. Obecnie w tym miejscu na Cmentarzu Posada w Sanoku znajduje się jego nagrobek.
Literatura[edytuj | edytuj kod]
- Alojzy Bełza, Wspomnienia, maszynopis,
- Ryszard W. Schramm, Byłem w Zawadce, w: Tygodnik Sanocki, 1998
- Jerzy T. Schramm, Oddział mjra Korwina OP-23 Południe Armii Krajowej
- Jerzy Tarnawski, Nieznany żołnierz z zagórskiej akcji "Burza w: „Verbum”, Miesięcznik parafii pw. Wniebowzięcia N.M.P. w Zagórzu, nr. 9 (103) z 30 września 2012.
- Edward Zając, Sanockie biografie, Sanok 2009, s. 32-34, ISBN 978-83-61043-09-6
