Kazimierz Leon Sapieha (1609–1656)

Kazimierz Leon Sapieha
Data i miejsce urodzenia	15 lipca 1609 Wilno
Data i miejsce śmierci	19 stycznia 1656 Brześć
Okres	od 20 stycznia 1637 do 4 marca 1637
Poprzednik	Mikołaj Łopacki
Następca	Jan Stanisław Jabłonowski

Rodzina
Lis
Rodzina	Sapiehowie herbu Lis
Ojciec	Lew Sapieha
Matka	Halszka Radziwiłł
Żona	Teodora Krystyna z Tarnowskich

Kazimierz Leon Sapieha (syn Lwa) herbu Lis (ur. 15 lipca 1609 w Wilnie, zm. 19 stycznia 1656 w Brześciu) – marszałek sejmu zwyczajnego w Warszawie w 1637 roku, podkanclerzy litewski od 1645, marszałek nadworny litewski od 1637, pisarz wielki litewski i sekretarz królewski od 1631.

Był synem Lwa, bratem Jana Stanisława i Krzysztofa Michała.

Młodość

Po początkowej nauce w domu i Akademii Wileńskiej został wysłany w 1621 wraz z bratem Krzysztofem Michałem na studia zagraniczne, głównie w Monachium i Ingolstadcie. W 1624 brat zachorował na gruźlicę, co spowodowało powrót obu Sapiehów do domu. Po krótkim leczeniu brata ponownie udali się na zachód Europy, tym razem na uniwersytet w Lowanium, gdzie immatrykulował się w 1627. Resztę roku spędzili w Brukseli, po czym przenieśli się do Włoch, studiując w Bolonii (1628) i Padwie (1629). Postępująca choroba brata zmusiła ich w 1629 do powrotu do kraju.

Kariera

Posłował na sejm 1631, w lipcu tego roku otrzymał tytuł sekretarza królewskiego a 22 września pisarstwo wielkie litewskie. W tymże czasie został zatrudniony przy porządkowaniu archiwum Rzeczypospolitej. Brał udział w sejmie konwokacyjnym w 1632. Jako poseł na sejm koronacyjny 1633 roku wszedł w skład komisji do wojny z Moskwą i organizacji wojska. Poseł na sejmy ekstraordynaryjne 1635 i 1637 roku. W styczniu 1635 posłował do Moskwy w celu zaprzysiężenia przez cara pokoju w Polanowie. W maju 1637 otrzymał marszałkostwo nadworne litewskie. Posłował na sejm 1637. 6 marca 1645 otrzymał podkanclerstwo litewskie. Posłował na sejm 1647. W 1648 został przez umierającego Władysława IV wyznaczony na jednego z czterech egzekutorów testamentu.

W czasie elekcji poparł Jana Kazimierza, mimo że wcześniej popierał królewicza Karola Ferdynanda, który zlecił ze swojego ramienia Kazimierzowi Leonowi „rządy” na Litwie podczas bezkrólewia.

W latach 1648-1651 przebywał głównie w otoczeniu króla, biorąc udział w interwencji zbaraskiej, zakończonej ugodą w Zborowie, a także w bitwie pod Beresteczkiem. Cały czas był w konflikcie z Januszem Radziwiłłem, mając nadzieję na uzyskanie buławy wielkiej litewskiej. Uczestniczył w większości sejmów w latach 1652-1655. Zdecydowanie przeciwstawił się ugodzie Janusza Radziwiłła z Karolem X Gustawem. Jesienią 1655 w okolicach Brześcia Litewskiego koordynował działania szlachty uciekającej przed Rosjanami i Szwedami, będąc jednym z pierwszych i głównych ognisk oporu w tamtych rejonach. Jego aktywność malała wraz z pogarszającym się stanem zdrowia, dopiero jednak po klęsce pod Wierzchowiczami w listopadzie 1655 zgodził się formalnie przyjąć protekcję szwedzką. Był uczestnikiem konfederacji tyszowieckiej w 1655 roku. Na początku 1656 otrzymał polecenie od Jana Kazimierza posłowania do cara Aleksego w celu negocjacji pokojowych.

Polecenia tego nie mógł już wypełnić, umierając w Brześciu 19 stycznia 1656 roku.

Został pochowany w kościele Kartuzów pw. św. Krzyża w Berezie 6 czerwca 1666 r. Po rozebraniu kościoła jego szczątki w 1869 roku przeniesiono na cmentarz parafialny w Berezie i na grobie wzniesiono obelisk.

Fundacje

• Kościół i klasztor Bernardynów w Drui
• Kościół p.w. Św.Trójcy i klasztor Bernardynów w Sapierzynie (1640-1646)
• Kościół i klasztor Bernardynek w Grodnie (1648)
• Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Siemiatyczach
• Klasztor oo Kartuzów w Berezie (1648)
• Kościół i kolegium Jezuitów w Brześćiu Lit. (1653)