Kazimierz Smogorzewski

Kazimierz Maciej Smogorzewski
Data i miejsce urodzenia	24 lutego 1896 ; Sielec
Data i miejsce śmierci	4 listopada 1992 ; Shepperton
Rodzaj działalności	dziennikarz i publicysta
	członek komitetu redakcyjnego
Przynależność	Encyklopedia Britannica
Okres urzędowania	od 1942; do 1989
	Odznaczenia

Kazimierz Maciej Smogorzewski (ur. 24 lutego 1896^[1] w Sielcu, zm. 4 listopada 1992 w Shepperton) – polski dziennikarz i publicysta.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 24 lutego 1896 w Sielcu (Sosnowcu) w rodzinie Kazimierza i Marii z Pyzalskich.

Ukończył szkołę średnią w Będzinie. W roku 1913, tuż po maturze, wyjechał do Paryża, celem podjęcia nauki w École des Sciences Politiques. W czasie I wojny światowej (w latach 1914–1917) służył jako ochotnik w armii francuskiej w grupie Rueilczyków (3 p. marsz. Legii Cudzoziemskiej). Następnie w Paryżu pracował w tygodniku „Polonia” i w wydziale prasowym Komitetu Narodowego Polskiego oraz studiował w Szkole Nauk Politycznych. Od 1918 sekr. red. czasopisma Polska. W czasie paryskiej konferencji pokojowej (1919) był osobistym sekretarzem Romana Dmowskiego^[2]. W latach 1919–1925 był korespondentem „Gazety Warszawskiej”. Niósł polską flagę podczas ceremonii otwarcia I Zimowych Igrzysk Olimpijskich, które odbyły się w 1924 roku we francuskim Chamonix^[3]. Od 1925 do 1927 prowadził „Ilustrowany Kurier Codzienny”. W latach 1929–1933 był redaktorem miesięcznika „La Pologne”. Był berlińskim korespondentem „Gazety Polskiej”. Był jedynym polskim dziennikarzem, któremu udało się przeprowadzić wywiad z Adolfem Hitlerem (opublikowany na łamach gazety 26 stycznia 1935)^[4]. W czasie II wojny światowej redaktor dwutygodnika „Free Europe”, w którym przedstawił polską koncepcję federacyjną. Pełnił też funkcję korespondenta „Kuriera Polskiego” (1957–1981). Sławę zyskał jako członek komitetu redakcyjnego londyńskiego wydawnictwa „Encyklopedii Britannica” (1942–1989). Jako członek tego wydawnictwa popularyzował informacje o Polsce. Emigracyjne tygodniki „Odgłosy”, „Oblicze Tygodnia”, „Kronika”, których był redaktorem były finansowane przez władze PRL, a sam Smogorzewski w 1962 roku rozpoczął współpracę z PRL, dostarczając analiz polityki międzynarodowej^[5]. Nie był faktycznym agentem, a jedynie kontaktem operacyjnym rezydentury w ambasadzie PRL w Londynie. Informacje zdobyte podczas kontaktów z agentem i rozmów czołowymi politykami PRL przekazywał pracownikowi RWE. ^[6]. Smogorzewski był również zamiłowanym bibliofilem i zbieraczem antyków. Na krótko przed śmiercią większość swych cennych zbiorów przekazał w darze dla Polski na Zamek Królewski w Warszawie i do Biblioteki Śląskiej w Katowicach.

Od 29 lipca 1920 był mężem Janiny Strąk (1895–1943).

Zmarł w 1992 w wieku 96 lat. Rok później, jego prochy spoczęły w Warszawie, na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 228-5-26)^[7].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Niepodległości (28 grudnia 1933)^[8]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)^[9]^[10]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (8 listopada 1930)^[11]^[10]
Złoty Krzyż Zasługi (15 marca 1939)^[12]
Krzyż Komandorski Orderu św. Sawy (Jugosławia)^[10]
Krzyż Oficerski Orderu Korony Rumunii (Rumunia)^[10]
Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (Francja)^[10]
Krzyż Wojenny (Francja)^[10]
Odznaka Wojskowa (Belgia)^[10]

Prace[edytuj | edytuj kod]

„Myśli o integracji Europy Środkowo-Wschodniej” (1939–1944)^[13]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ StanisławS. Zieliński StanisławS., Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 487 .
↑ Dzięki Smogorzewskiemu zachował się słynny osobisty list Józefa Piłsudskiego do Romana Dmowskiego, którego nie zniszczył mimo otrzymanego polecenia adresata.
↑ Igrzyska post factum – Chamonix 1924.
↑ INTERIA.PL, Kazimierz Smogorzewski. „Wywiad u Kanclerza Rzeszy Adolfa Hitlera” [online] [dostęp 2018-04-16] (pol.).
↑ P. Rojek, Teoria Strefy Środkowej. Kazimierz Smogorzewski i aktualność polskiego federalizmu. pressje.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-26)]..
↑ K. Tarka, Emigracyjny dziennikarz i wywiad PRL. Przypadek Kazimierza Smogorzewskiego
↑ Cmentarz Stare Powązki: JANINA SMOGORZEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-22] .
↑ M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1932 r. nr 140, poz. 172).
↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi na polu propagandy polskiej zagranicą”.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 677. [dostęp 2021-01-20].
↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 352 „za zasługi na polu propagandy polskiej wśród obcych”.
↑ M.P. z 1939 r. nr 65, poz. 130 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
↑ KazimierzK. Smogorzewski KazimierzK., Myśli o integracji Europy Środkowo-Wschodniej 1939–1944, JaninaJ. Smogorzewska, PaulP. Latawski (oprac.), Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2001, ISBN 83-88490-10-9 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

„Polski Słownik Biograficzny” (tom 39).
P. Rojek, Teoria Strefy Środkowej. Kazimierz Smogorzewski i aktualność polskiego federalizmu. pressje.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-26)].
Leszek Konarski. Szampan z Hitlerem. „Przegląd”. 34/2009.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Jedyny polski wywiad z Adolfem Hitlerem. Dziennikarski sukces?, polskatimes.pl

[slownik487-1] StanisławS. Zieliński StanisławS., Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 487 .

[2] Dzięki Smogorzewskiemu zachował się słynny osobisty list Józefa Piłsudskiego do Romana Dmowskiego, którego nie zniszczył mimo otrzymanego polecenia adresata.

[3] Igrzyska post factum – Chamonix 1924.

[4] INTERIA.PL, Kazimierz Smogorzewski. „Wywiad u Kanclerza Rzeszy Adolfa Hitlera” [online] [dostęp 2018-04-16] (pol.).

[5] P. Rojek, Teoria Strefy Środkowej. Kazimierz Smogorzewski i aktualność polskiego federalizmu. pressje.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-26)]..

[6] K. Tarka, Emigracyjny dziennikarz i wywiad PRL. Przypadek Kazimierza Smogorzewskiego

[7] Cmentarz Stare Powązki: JANINA SMOGORZEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-22] .

[8] M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1932 r. nr 140, poz. 172).

[9] M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi na polu propagandy polskiej zagranicą”.

[sl-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 677. [dostęp 2021-01-20].

[11] M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 352 „za zasługi na polu propagandy polskiej wśród obcych”.

[12] M.P. z 1939 r. nr 65, poz. 130 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

[13] KazimierzK. Smogorzewski KazimierzK., Myśli o integracji Europy Środkowo-Wschodniej 1939–1944, JaninaJ. Smogorzewska, PaulP. Latawski (oprac.), Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2001, ISBN 83-88490-10-9 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]