Kazimierz Wyderko
 Kazimierz Wyderko (przed 1934) | |
 pułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
5 lutego 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 czerwca 1970 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
od 1914 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
    
| |
.png){kind=small}
Kazimierz Wyderko[1] vel Wyderka[2] (ur. 5 lutego 1896 w Krakowie, zm. 4 czerwca 1970 tamże) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie pracownika Magistratu w Krakowie Marcina (1855–1922) i Julii z d. Ślisz (1853–1926)[1][3]. Był starszym bratem Stanisława Józefa, podpułkownika Wojska Polskiego[4][5]. W 1914 złożył maturę w c. k. Gimnazjum św. Jacka w Krakowie razem z Rudolfem Brandysem, Janem Pindela-Emisarskim, Marianem Luzarem i Czesławem Parczyńskim[6].
Służył w 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej w Warszawie[7]. 1 grudnia 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 154. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. W listopadzie 1925 został przesunięty ze stanowiska dowódcy I batalionu na stanowisko kwatermistrza[9][10]. W lipcu 1929 został przesunięty na stanowisko dowódcy baonu[11]. W styczniu 1931 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy Batalionu KOP „Borszczów”[12][13]. 14 grudnia 1931 został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14]. Z dniem 28 sierpnia 1932 został przeniesiony z KOP do 9 Pułk Piechoty Legionów w Zamościu[15][16]. W 1937 został przeniesiony do 41 Pułku Piechoty w Suwałkach na stanowisko dowódcy pułku. Na jego czele walczył w kampanii wrześniowej 1939. Około 10 września pod Ryczywołem dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu II A Prenzlau[17].
Po uwolnieniu z niewoli powrócił do kraju, został przyjęty do Wojska Polskiego, zweryfikowany w stopniu pułkownika piechoty i wyznaczony na stanowisko dowódcy pułku. Po rozpoczęciu czystek w wojsku został przeniesiony do rezerwy.
Zmarł 4 czerwca 1970 w Krakowie[2]. Został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Rakowickim (kwatera XIV B-płd-32)[3].
Kazimierz był żonaty z Marią (1897–1988), z którą miał dwóch synów: Bohdana (1921–1976) i Andrzeja (ur. 1926)[3][16].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6223[1][18][19]
- Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)[20]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie: po raz pierwszy 16 września 1922[21], po raz drugi[22])
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1936)[23]
- Srebrny Krzyż Zasługi (16 marca 1928)[24][25][22]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ a b Kazimierz Wyderka ↓.
- ↑ a b c Lokalizator grobów. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. [dostęp 2020-10-02]..
- ↑ Stanisław Wyderka ↓.
- ↑ Kazimierz Wyderka ↓, tu podano, że ojciec Kazimierza i Stanisława miał na imię Marcin.
- ↑ Sprawozdanie 1914 ↓, s. 79, 83, jako Stanisław Wyderka.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 214, 351.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 735.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 127 z 27 listopada 1925 roku, s. 689.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 52, 176.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 210.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 30.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 905.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 15 grudnia 1931 roku, s. 397.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 439.
- ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 2.
- ↑ Straty ↓.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 stycznia 1923 roku, s. 18.
- ↑ Lewicki 1929 ↓, s. 58, jako Kazimierz Wyderka.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922 roku, s. 669 „za udział w b. Legionach Polskich”.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 25.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 131 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 65, po. 89 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 52.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wyderko Kazimierz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.59-5063 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-24].
- Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum św. Jacka w Krakowie za rok szkolny 1914. Kraków: Nakładem Funduszu Naukowego, 1914.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Adam Lewicki: Zarys historji wojennej 4-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Żołnierze Niepodległości. Stanisław Wyderka. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-10-01].
- Żołnierze Niepodległości. Stanisław Wyderka. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-10-01].
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2020-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-11)].
- Dowódcy 41 Suwalskiego Pułku Piechoty
- Dowódcy batalionów 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej
- Dowódcy batalionów Korpusu Ochrony Pogranicza
- Dowódcy batalionu KOP „Borszczów”
- Kwatermistrzowie 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 4 Pułku Piechoty Legionów
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Podpułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Polscy jeńcy niemieckich obozów jenieckich
- Pułkownicy ludowego Wojska Polskiego
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1896
- Zastępcy dowódcy 9 Pułku Piechoty Legionów
- Zmarli w 1970