Przejdź do zawartości

Kevin sam w domu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kevin sam w domu
Home Alone
Gatunek

komedia,
familijny

Rok produkcji

1990

Data premiery

10 listopada 1990
PL: 22 maja 1992[1]

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

103 min

Reżyseria

Chris Columbus

Scenariusz

John Hughes

Główne role

Macaulay Culkin

Muzyka

Charles Mose Brown
Albert Hague
John Williams

Zdjęcia

Julio Macat

Scenografia

John Muto
Eva Cowley

Kostiumy

Jay Hurley

Montaż

Raja Gosnell

Produkcja

Tarquin Gotch
John Hughes
Mark Levinson
Scott M. Rosenfelt

Wytwórnia

Hughes Entertainment
20th Century Fox

Dystrybucja

PL: Syrena Entertainment Group[1]

Budżet

15 000 000 USD

Kontynuacja

Kevin sam w Nowym Jorku (1992)

Filmowy dom McCallisterów w Chicago.

Kevin sam w domu (ang. Home Alone) – amerykański film fabularny z 1990 w reżyserii Chrisa Columbusa. Pierwszy film z serii Sam w domu.

Dom Kevina

[edytuj | edytuj kod]

Winnetka to jedna z najdroższych miejscowości w Stanach Zjednoczonych. Wydaje się, że dom ma wystarczająco dużo miejsca, aby Kevin i jego czwórka rodzeństwa mogli mieć własne pokoje oraz może się tam pomieścić wiele gości. Według ekonomistów z Banku Rezerw Federalnych w Chicago w 1990 roku na dom było stać jedynie 1 procent najbogatszych gospodarstw domowych w mieście. Jak podaje portal Zillow, dom McCallisterów w 2022 roku miałby kosztować prawie 2,4 mln dolarów (ok. 9,5 mln zł) i mogła sobie na niego pozwolić rodzina osiągająca dochody na poziomie 730 tys. dolarów rocznie. Według niektórych sądzi, że matka chłopca Kate McCallister jest projektantką mody. Mają na to wskazywać manekiny, które później pojawiają się w jednej ze scen, kiedy Kevin próbuje oszukać włamywaczy, aby pomyśleli, że nie jest sam w domu. Amerykański pisarz Todd Strasser, który napisał książkę na podstawie filmu "Kevin sam w domu", również z matki Kevina postanowić zrobić projektantkę mody, a z ojca biznesmena. Ale nigdy nie przyszło mu do głowy, aby szczegółowo wyjaśnić, skąd pochodzą pieniądze McCallisterów. Myślał, że należą do "wyższej klasy średniej", ale nie "super bogaci". Oprócz domu rodzina ma inne atrybuty bogactwa: noszą ładne ubrania i wynajmują kilka samochodów dostawczych, aby zabrać całą rodzinę na lotnisko. Ale kiedy Kate w filmie Kevin sam w Nowym Jorku próbuje przekupić starsze małżeństwo, aby zrezygnowało z biletów do Paryża, by mogła wrócić do syna do domu, oferuje biżuterię i gotówkę, ale sugeruje, że jej zegarek Rolex jest fałszywy. Dziennikarze wspominają także o świątecznej wycieczce rodziny do Paryża. Jak zauważono, przelot 15 osób do stolicy Francji jest drogi, zwłaszcza kiedy pierwszą klasą podróżuje czwórka dorosłych osób. Rodzice Kevina nie płacą jednak za bilety lotnicze. Na początku filmu Kate McCallister mówi funkcjonariuszowi policji, który w rzeczywistości jest włamywaczem w przebraniu, że za loty zapłacił brat jej męża Rob. W pierwszym filmie jest postacią drugoplanową, ale kilka wzmianek o nim sugeruje, że jest bogaty. Płaci za bilety i ma mieszkanie w Paryżu, z którego roztacza się wspaniały widok na Wieżę Eiffla i w którym może pomieścić 15 członków jego rodziny. Z kolei wujek Frank, mieszka w Ohio i podróżuje z rodziną z Illinois do Paryża. W filmie widać, że jest skąpy. W samolocie prosi żonę, aby włożyła jej do torebki kryształowe kieliszki. Wcześniej nie chciał zapłacić za pizzę nieco ponad sto dolarów. To zachowanie może sugerować, że jest bogaty - twierdzi "The New York Times". Jak wynika z artykułu opublikowanego w 2008 roku w The American Journal of Psychiatry, kradzieże w sklepach były "znacznie częstsze" wśród osób, których dochody rodzinne przekraczały 70 tys. dolarów. Scenografka filmu "Kevin sam w domu", Eva Cowley, podkreśla, że w tym filmie nie chodzi o pieniądze. Zespół stworzył tę podnoszącą na duchu komedię, która ma wprowadzić widzów w świąteczną atmosferę. Dom nie był drogo umeblowany, ale celowo miał wyglądać na okazały i ekskluzywny. W czasach kręcenia filmu granat i przykurzony róż były popularnymi kolorami wnętrz. Zainspirowały ją obrazy Normana Rockwella i antyczne kartki świąteczne, aby w domu rodzinnym wykorzystać nasycone czerwienie, zielenie i złoto[2].

Fabuła

[edytuj | edytuj kod]

McCallisterowie wyjeżdżają na święta Bożego Narodzenia do Paryża. Z powodu porannego pośpiechu wywołanego możliwością spóźnienia się na samolot rodzina leci do Francji bez najmłodszego syna, Kevina. Domem, w którym pozostał chłopiec, zaczynają interesować się włamywacze – Harry i Marv.

Akcja filmu dzieje się od wieczora 21 grudnia do poranka 25 grudnia, głównie w domu rodziny McCallisterów w Chicago, ale również w innych częściach tego miasta oraz na lotniskach i w hotelu w Paryżu, na lotniskach w Dallas i Scranton oraz w ciężarówce jadącej ze Scranton do Chicago.

Postacie

[edytuj | edytuj kod]

Kate i Peter McCallisterowie wraz z dziećmi

[edytuj | edytuj kod]
  • Kevin McCallister – 8-latek, który zwykle ściąga kłopoty na rodzinę, dlatego pragnie zostać sam. Gdy jego życzenie się spełnia, dochodzi do wniosku, że samotne życie wcale nie jest zabawne. Dzielnie broni domu przed włamywaczami, zastawiając na nich pułapki.
  • Kate McCallister – matka Kevina i żona Petera.
  • Peter McCallister – ojciec Kevina i mąż Kate. Ma dwóch braci: Roba (który mieszka w Nowym Jorku) i Franka.
  • Buzz McCallister – starszy brat Kevina, dla którego nie jest miły. Ma nadwagę, hoduje ptasznika. Jest kibicem koszykówki i baseballu, w pokoju ma wiele gadżetów związanych z Chicago Bulls
  • Megan McCallister – siostra Kevina.
  • Jeff McCallister – brat Kevina.
  • Linnie McCallister – siostra Kevina.

Leslie i Frank McCallisterowie wraz z dziećmi

[edytuj | edytuj kod]
  • Frank McCallister – stryj Kevina, brat Petera. Mieszka w Ohio, pracuje we Francji. Jest skąpy i niezbyt uczciwy.
  • Leslie McCallister – stryjenka Kevina i żona Franka.
  • Rod, Heather, Fuller, Sandra, Tracy i Brooke McCallisterowie – kuzyni Kevina.

Włamywacze

[edytuj | edytuj kod]
  • Harry Lime – jeden z dwóch włamywaczy, którzy chcą okraść dom Kevina. Na początku filmu podszywa się pod policjanta, aby dowiedzieć się, dokąd i na jak długo wyjeżdżają McCallisterowie. Ma złoty ząb.
  • Marv Merchants – jeden z dwóch włamywaczy, którzy chcą okraść dom Kevina. Gdy okradnie jakiś dom, zawsze zostawia w nim odkręcony kran, twierdząc, że to jego wizytówka. Nie jest zbyt inteligentny. Ma lęk wysokości.
  • Pan Marley – starszy mężczyzna mieszkający w pobliżu domu McCallisterów. Wygląda strasznie, przez co krąży o nim wiele plotek. Początkowo Kevin zawsze ucieka na jego widok, jednak zmienia nastawienie do niego, gdy pod koniec filmu Marley ratuje go z rąk włamywaczy. Ma wnuczkę i syna, z którym pokłócił się wiele lat temu, przez co z sobą nie rozmawiali, jednakże na koniec filmu się z nimi pogodził.
  • Gus Polinski – lider zespołu muzycznego Kenosha Kickers, grającego polkę. W latach 70. sprzedał 623 egzemplarze swoich piosenek.

Obsada

[edytuj | edytuj kod]

Produkcja

[edytuj | edytuj kod]

Początkowo film miał powstać w wytwórni Warner Bros., a jego budżet ustalono na 14 mln dolarów amerykańskich. Jednak projekt przejęła 20th Century Fox i zwiększyła budżet do kwoty 17 mln dol[3].

Większość scen nakręcono w Chicago i jego okolicach. Pozostałe, jak np. te z Paryża, to filmowe triki: ujęcia na lotnisku Paryż – Orly sfilmowano w porcie lotniczym Chicago-O’Hare, a scena, w której Kevin brnie przez zalaną piwnicę, próbując przechytrzyć włamywaczy, została nagrana na basenie szkoły New Trier High School. Scenografię wnętrza samolotu, którym McCallisterowie lecą do Paryża, ulokowano za to na szkolnym boisku do koszykówki[4].

Wiele scen nakręcono w dwupiętrowym, jednorodzinnym domu mieszczącym się przy 671 Lincoln Avenue[5] w miejscowości Winnetka, leżącej na przedmieściach Chicago. W filmie pojawia się kuchnia wraz z głównymi schodami, piwnica oraz większa część pierwszego piętra, ale już jadalnia i wszystkie pomieszczenia na parterze (poza kuchnią) zostały zbudowane jako scenografia filmowa. Także znajdujący się na przydomowym podwórku domek na drzewie powstał specjalnie na potrzeby filmu, a po zakończeniu zdjęć został rozebrany. Sam budynek powstał w 1921 i miał pięć sypialni, strych, podwójny wolnostojący garaż i szklarnię[6].

W scenie, w której Harry gryzie Kevina, grający włamywacza Joe Pesci naprawdę ugryzł Macaulaya Culkina, zostawiając na jego palcu bliznę.

Kaskaderem, który zastępował Macaulaya Culkina w niebezpiecznych scenach, był 30-letni Larry Nicholas.

Na kilka miesięcy przed premierą filmu wydano książkę dla dzieci bazującą na filmie. Zawierała ona kilka rozdziałów i scen, które sfilmowano, ale nie umieszczono ich w ostatecznej wersji filmu. Jedną z nich jest scena, w której Marv podaje się za policjanta. Ma to miejsce zaraz po przylocie rodziny Kevina z wakacji w Paryżu. Również z książki wiadomo, jakie nazwiska noszą włamywacze.

W maju 2011 filmowy dom został wystawiony na sprzedaż za 2,4 mln dol. W marcu 2012 nabywca zakupił go za 1,585 mln dol[5].

Odbiór filmu na świecie

[edytuj | edytuj kod]
Recenzje
Publikacja Ocena
AllMovie 3.5/5 gwiazdek[7]

W pierwszy weekend film zarobił 17 mln dol. i stał się tak popularny, że wyświetlano go w kinach jeszcze długo po okresie świątecznym. Przez 12 tygodni utrzymywał się na pierwszym miejscu amerykańskiego box office’u, a przez kolejnych 10 tygodni plasował się w pierwszej dziesiątce. Film zarobił łącznie ponad 477 mln dol. na całym świecie, z czego w samych Stanach Zjednoczonych przyniósł zysk w wysokości 285 mln dol. dolarów, stając się najbardziej kasowym filmem roku w Ameryce Północnej[8]. Znalazł się także w Księdze rekordów Guinnessa jako najbardziej dochodowa komedia wszech czasów[9].

Film, mimo dużej popularności wśród widzów, został przyjęty z mieszanymi ocenami przez krytyków. Internetowy serwis Rotten Tomatoes, opierając się na 41 recenzjach ze średnią ocen 5.2/10, przyznał mu 54%, czyli „zgniły”[10]. Z kolei Metacritic, który stosuje standardową skalę ocen, po przejrzeniu 100 recenzji oszacował jego wynik na 63, ze wskazaniem na „ogólnie sprzyjające”[11].

Roger Ebert z Chicago Sun-Times przyznał filmowi dwie i pół gwiazdki z czterech, uznając, że ośmiolatek potrafiłby wymyślić tak skomplikowane pułapki tylko, jeśli miałby do dyspozycji dziesiątki tysięcy dolarów, a fabuła jest tak nieprawdopodobna, że trudno było mu przejmować się stanem radzącego sobie z praktycznie każdym problemem Kevina. Pochwalił jednak grę aktorską Macaulaya Culkina[12] i wymyślne pułapki. Recenzentka New York Timesa, Caryn James, skarżyła się na to, że pierwsza połowa filmu jest „monotonna i przewidywalna”, w przeciwieństwie do drugiej, którą pochwaliła za prawdziwie komediowy humor. Z uznaniem odniosła się również do rozmowy Kevina z panem Marleyem, jak również końcowych scen filmu[13]. Magazyn Variety zwrócił uwagę na trafny dobór obsady, a Jeanne Cooper z The Washington Post na komediowe podejście.

W 2023 roku został wprowadzony do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako film „znaczący kulturowo, historycznie bądź estetycznie”[14].

Historia emisji i fenomen filmu Kevin sam w domu w Polsce

[edytuj | edytuj kod]

W Polsce film stał się fenomenem i częścią świątecznej tradycji. Do polskich kin trafił 22 maja 1992[15]. W przypadku polskiej telewizji film zadebiutował na antenie TVP1 w Boże Narodzenie 1995 o godzinie 20:10. Następnie trzy razy, 26 grudnia 1997 oraz 24 i 25 grudnia 1999, był emitowany w telewizji TVN[16]. Popularność filmowi przyniosła jednak coroczna (z wyjątkiem 2002, gdy w zamian 1 stycznia 2003 wyemitowano część trzecią filmu) jego emisja w telewizji Polsat rozpoczęta 29 grudnia 2000. Na antenie Polsatu w latach 2000–2001 oraz 2003–2013 film był emitowany naprzemiennie, zarówno w okresie świątecznym (po raz pierwszy 24 grudnia 2003) lub w okresie go poprzedzającym (wtedy w święta emitowany był sequel filmu lub oba filmy pojawiały się na antenie Polsatu w okresie przedświątecznym) albo poświątecznym, jednak nie później niż przed Sylwestrem.

W 2010 telewizja Polsat nie uwzględniła filmu w świątecznej ramówce, co spotkało się z protestem ponad 90 tysięcy osób na Facebooku. Pod naporem opinii społecznej Polsat zmienił zdanie, emitując jednak film w Boże Narodzenie (25 grudnia) o godzinie 20:00 oraz dodatkowo w Drugi Dzień Świąt o godzinie 12:45[17].

Począwszy od 2014 (z wyjątkiem 2015, gdy emisja filmu miała miejsce dopiero w Boże Narodzenie tj. 25 grudnia o godzinie 16:40) komedia pokazywana jest na antenie Polsatu zawsze w Wigilię (24 grudnia) około godziny 20:00.

W Wigilię 2018 film zanotował największą oglądalność z wynikiem 4,51 mln widzów[18].

Ścieżka dźwiękowa

[edytuj | edytuj kod]
Home Alone
Wykonawca ścieżki dźwiękowej
różni wykonawcy
Wydany

1990

Wydawnictwo

Sony Music Entertainment

Ścieżka dźwiękowa z filmu została wydana w 1990 roku przez Sony Music Entertainment i zawierała 19 utworów skomponowanych przez Johna Williamsa i piosenek świątecznych użytych w filmie.

  1. Home Alone Main Titles” (4:53)
  2. „Holiday Flight” (0:59)
  3. „The House” (2:27)
  4. „Run Rudolph Run” (2:37)
  5. „Star of Bethlehem (Orchestral Version)” (2:51)
  6. „Man of the House” (4:33)
  7. White Christmas” (2:40)
  8. „Scammed by a Kindergartner” (3:55)
  9. „Please Come Home for Christmas” (Southside Johnny) (2:41)
  10. Rockin’ Around the Christmas Tree” (2:02)
  11. „Follow That Kid!” (2:03)
  12. „Making the Plane” (0:52)
  13. O Holy Night” (2:48)
  14. „Carol of the Bells” (1:25)
  15. „Star of Bethlehem” (2:59)
  16. „Setting the Trap” (2:16)
  17. „Somewhere in My Memory” (1:04)
  18. „The Attack on the House” (6:53)
  19. „Mom Returns and Finale” (4:19)
  20. Have Yourself a Merry Little Christmas” (Mel Tormé) (3:05)
  21. „We Wish You a Merry Christmas / End Title” (4:15)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Kevin sam W Domu. Komedia rodzinna - bez rodziny. „Świat Młodych”. 43/1992, s. 1, 30 maja 1992. Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”. 
  2. Rodzina McCallisterów z filmu "Kevin sam w domu" była bogata? Dziennikarze obliczyli majątek. rmf24.pl. (pol.).
  3. David Teather: Fade to red. The Guardian, 2007-11-30. [dostęp 2012-11-08]. (ang.).
  4. Remembering Home Alone.
  5. a b Gary Lucido: Home Alone House Sells For $1.585 Million. Chicago Tribune, 2012-03-09. [dostęp 2012-11-08]. (ang.).
  6. Facts about the Home.
  7. Home Alone (1990) – Chris Columbus | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie [online], allmovie.com [dostęp 2017-11-24] (ang.).
  8. Movies.com: Movie box office results for the top 50 movies of 1990. movies.go.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-22)]..
  9. Home Alone – Movie Review.
  10. Home Alone Movie Reviews.
  11. Home Alone Reviews.
  12. Roger Ebert: Home Alone. Chicago Sun-Times, 1990-11-16. [dostęp 2012-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-02)]. (ang.).
  13. Caryn James: Movie Review – Home Alone. The New York Times, 1990-11-16. [dostęp 2012-11-08]. (ang.).
  14. Pat Saperstein: ‘Home Alone,’ ‘Terminator 2,’ ’12 Years a Slave’ Among 25 Titles Joining National Film Registry. Variety, 2023-12-13. [dostęp 2023-12-14]. (ang.).
  15. Kevin sam w domu - opis filmu, „Filmweb.pl”, 24 listopada 2022 [dostęp 2022-11-24] (pol.).
  16. Ile razy "Kevin sam w domu" NIE leciał na Polsacie? [online] [dostęp 2015-11-25].
  17. Kevin sam w domu jednak w święta na Polsacie, „Newsweek.pl”, 1 grudnia 2010 [dostęp 2016-12-28] (pol.).
  18. "Kevin sam w domu" znów nie miał sobie równych. Rekordowa oglądalność w Wigilię [online] [dostęp 2021-12-23].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]