Chane-je Diw

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Khune-ye Div)

Chane-je Diw (pers. خانه دیو, spotykane zanglicyzowane zapisy: Khune-ye Div, Khone-ye Div) – stanowisko archeologiczne położone w Iranie, w ostanie Chorasan-e Razawi (historyczna kraina Chorasan). Ulokowane jest na wierzchołku ostrogi skalnej, w paśmie górskim Riwand, w przełomie rzeki o tej samej nazwie[1].

Badania archeologiczne[edytuj | edytuj kod]

Wykopaliska rozpoczęły się w 2008 roku z ramienia Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, Instytutu Archeologii UW oraz Iranian Center for Archaeological Research. Jest to ekspedycja polsko-irańska, którą ze strony polskiej kieruje dr hab. Barbara Kaim z Instytutu Archeologii UW. Badana na stanowisku kamienna struktura to czahar tagh, co w języku perskim oznacza „cztery łuki”, czyli typ obiektu charakterystycznego dla świątynnej i pałacowej architektury okresu sasanidzkiego[2]. Czahar tagh to równoboczna budowla złożona z czterech łuków lub sklepień kolebkowych wspartych na narożnych filarach, centralna część przekryta jest kopułą. Tym samym wewnątrz powstaje pomieszczenie na planie krzyża[3].

Obiekt znajduje się około dwa kilometry od osady, której pozostałości zostały zidentyfikowane dzięki badaniom powierzchniowym przeprowadzonym w 2010 roku. Pierwszy sezon badań pozwolił na poznanie planu budowli i potwierdzenie tezy, że jest to czahar tagh. Wejście znajdowało się na jej północno-wschodnim boku i było poprzedzone wąskim korytarzem. Wyposażenie odkryte w głównym pomieszczeniu wskazuje, że mogła być to zoroastryjska świątynia ognia, z uwagi na znaczne zniszczenia nie znaleziono jednak kluczowej instalacji, czyli ołtarza ognia[2]. Zidentyfikowano natomiast fragmenty dużej platformy, które mogą być jego pozostałością. W kolejnych sezonach (2009–2010) wykonano następne sondaże i ustalono fazy chronologiczne, a także zidentyfikowano kolejne obiekty w otoczeniu budowli. Na wschód od niej odkryto wykuty w skale kwadratowy zbiornik służący do przechowywania wody – jego ściany pokryte były gipsowym tynkiem, który poddany został pracom konserwatorskim. Konserwacja objęła również tynki pokrywające schody w obrębie pomieszczenia o nieznanym przeznaczeniu, które przylegało do północno-wschodniego boku budowli[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Barbara Kaim, Hassan Hashemi, Khone-ye Div. Preliminary report on the first season of Irano–Polish excavations., „Polish Archaeology in the Mediterranean”, 19, 2010.
  2. a b Khune-ye Div [online], pcma.uw.edu.pl [dostęp 2019-06-20].
  3. ČAHĀRṬĀQ – Encyclopaedia Iranica [online], iranicaonline.org [dostęp 2019-06-20].
  4. Barbara Kaim, Mohammad Bakhtiari, Hassan Hashemi, Khone-ye Div. Preliminary report on the second and third seasonsof Irano–Polish excavations (2009 and 2010), „Polish Archaeology in the Mediterranean”, 22, 2013.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]