Kijūrō Shidehara
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 13 września 1872 Kadoma | |
| Data i miejsce śmierci | 10 marca 1951 Tokio↗ | |
| Minister spraw zagranicznych Japonii | ||
| Okres | od 1924 do 1927 | |
| Przynależność polityczna | bezpartyjny | |
| Poprzednik | Keishirō Matsui | |
| Następca | Giichi Tanaka | |
| Minister spraw zagranicznych Japonii | ||
| Okres | od 1929 do 1931 | |
| Poprzednik | Giichi Tanaka | |
| Następca | Tsuyoshi Inukai | |
| Premier Japonii (tymczasowy) | ||
| Okres | od 14 listopada 1930 do 10 marca 1931 | |
| Poprzednik | Osachi Hamaguchi | |
| Następca | Osachi Hamaguchi | |
| Premier Japonii | ||
| Okres | od 9 października 1945 do 22 maja 1946 | |
| Poprzednik | książę Higashikuni Naruhiko | |
| Następca | Shigeru Yoshida | |
| ||
Kijūrō Shidehara (jap. 幣原 喜重郎 Shidehara Kijūrō, ur. 13 września 1872 w Kadomie, zm. 10 marca 1951 w Tokio) – japoński polityk i dyplomata, który jako minister spraw zagranicznych (1924–1927 i 1929–1931) był zwolennikiem pojednania z Chinami i ekspansji gospodarczej, a nie militarnej. Po krótkim okresie urzędowania na stanowisku premiera (1945–1946) został przewodniczącym japońskiego parlamentu (od 1946).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1895 roku ukończył prawo w Tokio, po czym rozpoczął pracę w służbie dyplomatycznej. Przed I wojną światową pracował w placówkach w Europie i Stanach Zjednoczonych, a od 1915 roku do 1919 roku pełnił funkcję wiceministra spraw zagranicznych. Sprawując urząd ambasadora w Stanach Zjednoczonych, odegrał poważną rolę w japońskim sukcesie na konferencji w Waszyngtonie w latach 1921–1922, która dotyczyła zniwelowania zbrojeń na morzu i złagodzenia napięcia w stosunkach z Chinami. Na stanowisku ministra spraw zagranicznych popierał wypełnienie przez Japonię zobowiązań wobec Ligi Narodów oraz politykę neutralności w kwestiach Chin.
Koniec jego umiarkowanej polityki nastąpił w 1931 roku, kiedy podał się do dymisji w warunkach potęgowaniu się wpływów wojskowych dowódców. Składając urząd ministerialny, złożył jednocześnie protest przeciwko japońskiej okupacji Mandżurii. Do zakończenia II wojny światowej nie angażował się w politykę, po czym objął przywództwo Japońskiej Partii Postępowej, tworząc w październiku 1945 roku nowy rząd przy pomocy amerykańskiego generała Douglasa MacArthura. Jako konserwatywny reformator cieszył się poparciem okupacyjnych władz amerykańskich, które chętnie z nim współpracowały, szczególnie w sprawie rezygnacji z boskiej godności cesarza Hirohito i przy zachowaniu instytucji cesarza jako symbolu suwerenności i jedności Japonii. Shidehara to również autor artykułu 9 japońskiej konstytucji, który delegalizował wojnę i zobowiązywał Japonię do nieutrzymywania sił wojskowych. W kwietniu 1946 roku miały miejsce pierwsze po II wojnie światowej wybory w Japonii, w których Shidehara poniósł polityczną klęskę, bezskutecznie usiłując zapewnić poparcie społeczeństwa dla swej partii[1]. Objął jednak funkcję przewodniczącego parlamentu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Alan Palmer, Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860, Wydawnictwo Magnum, Warszawa, 1998, przeł. Wiesław Horabik, Tadeusz Szafrański, s. 353.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- A. Iriye, After Imperialism: the Search for a New Order in the Far East, 1921-1931, Berkeley, Califfornia, 1965
- Alan Palmer, Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860, Wydawnictwo Magnum, Warszawa, 1998, przeł. Wiesław Horabik, Tadeusz Szafrański, s. 352–353
- Wielka Encyklopedia Polonica. Suplement, 2000, s. 1571
|