Klasztor Hronský Beňadik
48°20′41″N 18°33′29″E/48,344722 18,558056 Widok z lotu ptaka na klasztor | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Data budowy |
1075 |
Położenie na mapie Słowacji  | |
| 48°20′41″N 18°33′29″E/48,344722 18,558056
| |
| Strona internetowa | |
Klasztor Hronský Beňadik (słow. Kláštor Hronský Beňadik) – ufortyfikowany zespół klasztorny na Słowacji w miejscowości Hronský Beňadik, w kraju bańskobystrzyckim, w powiecie Žarnovica na Słowacji.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Z pierwotnego kompleksu romańskiego z 1075 roku zachowało się bardzo niewiele. Badania przeprowadzone w tym miejscu w latach 1881–1883 ujawniły mury należące do najstarszych budowli klasztornych na Słowacji. Prawdopodobnie była to trójnawowa bazylika i zabudowania klasztorne od strony południowej[1]. Pierwsza połowa XIV wieku przyniosła upadek budowli oraz wyburzenie zabudowań klasztornych i kościoła. Z wyposażenia wnętrza zachowała się jedynie chrzcielnica i duży drewniany krzyż.
Budowa dzisiejszego kompleksu budowli miała miejsce za panowania króla Ludwika Węgierskiego w latach 1345–1350. Najstarszą budowlą jest gotycki trójnawowy kościół z pięknym sklepieniem[2]. W tym samym czasie rozpoczęto budowę zabudowań klasztornych. Ostatnią budowlą, pochodzącą z okresu gotyku, był skrzydło opactwa, ukończone w 1508 roku[3]. W centralnej części klasztoru znajduje się wirydarz (rajský dvor) z krużgankami, który służył jako cmentarz[4].
Początek XVI wieku przyniósł ze sobą wzrost zagrożenia tureckiego, ale także zagrożenia ze strony miejscowej ludności, buntującej się przeciwko nakładanym przez klasztor obciążeniom. Z tych względów w 1537 roku rozpoczęto przebudowę klasztoru i kościoła w renesansową fortecę[5]. Masywne mury i baszty armatnie stały się częścią zespołu klasztornego. Po tej odbudowie obiekt wzmocnił system twierdz chroniących środkową Słowację, a w 1663 roku został twierdzą graniczną[4].
Fortyfikacje nie uchroniły jednak klasztoru przed zniszczeniami podczas najazdów tureckich. W 1881 roku pożar miasta zniszczył również część zespołu klasztornego. Odbudowa klasztoru trwała do 1889 roku. W 1929 roku przybyli tu salezjanie. W 1951 roku zostały tu internowane zakonnice z Zakonu Najświętszego Odkupiciela. W 1990 roku salezjanie powrócili, a w 1999 Towarzystwo Salezjańskie zostało zastąpione przez Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego. Od 2015 roku klasztor podlega diecezji nitrzańskiej[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Vendelín Jankovič: Národné kultúrne pamiatky na Slovensku. Martin: Osveta, 1980, s. 101. (słow.).
- ↑ Marek Pernal, Tomasz Darmochwał, Marek Rumiński: Przewodniki Wiedzy i Życia – Czechy i Słowacja. Wyd. I. Warszawa: Hachette Livre Polska sp. z o.o., 2006, s. 323. ISBN 978-83-7184-409-6.
- ↑ Vendelín Jankovič: Národné kultúrne pamiatky na Slovensku. Martin: Osveta, 1980, s. 102. (słow.).
- ↑ a b Kláštorný komplex Hronský Beňadik - národná kultúrna pamiatka. [w:] Pamätihodnosti obce [on-line]. Obec Hronský Beňadik. [dostęp 2021-04-26]. (słow.).
- ↑ Wiesława Rusin, Barbara Zygmańska: Słowacja. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2006, s. 319. ISBN 83-7304-679-8.
- ↑ Bazilika minor sv. Benedikta v Hronskom Beňadiku. Klastor Benadik. [dostęp 2021-03-28]. (słow.).