Kliwia cynobrowa
| ||
| ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | Euphyllophyta | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | jednoliścienne | |
| Rząd | szparagowce | |
| Rodzina | amarylkowate | |
| Rodzaj | kliwia | |
| Gatunek | kliwia cynobrowa | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Clivia miniata (Lindl.) Bosse. Vollst. Handb. Bl.-Gärtn., ed. 3, 1: 768 (1859) | ||
Kliwia cynobrowa, kliwia pomarańczowa (Clivia miniata (Lindl.) Bosse.) – gatunek rośliny należący do rodziny amarylkowatych. Pochodzi z Afryki południowej i sprowadzona została do uprawy w Europie w 1854 roku. Niegdyś popularna roślina doniczkowa, obecnie rzadziej uprawiana.
Morfologia i biologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Z krótkiego pędu wyrastają gęste, naprzeciwległe liście spomiędzy których wyrasta na ok. 50 cm sztywny pęd kwiatonośny zwieńczony okazałymi kwiatami.
- Korzeń
- W odróżnieniu od podobnych roślin z rodzaju zwartnica (Hippeastrum), kliwia wykształca pod ziemią mięsiste, jasne korzenie, a nie cebulę.
- Liście
- Osiągają 40-60 cm długości i 4-6 cm szerokości. Naprzeciwlegle ułożone, łukowato wygięte symetrycznie na dwie strony, u nasady przylegają do siebie. U starszych roślin nasady kolejnych par liści nakładają się tworząc zgrubiałą nasadę pędu na podobieństwo krótkiego pnia. Blaszka liści jest skórzasta, ciemnozielona.
- Kwiaty
- Mają ok. 5 cm średnicy i kształt kielichowaty. W zależności od odmiany mają różną barwę od koralowej, poprzez różne odcienie czerwieni i pomarańczu, po kolor cytrynowożółty. Wyrastają w baldachach po 10–12 (rzadko do 20) na szczycie łodygi kwiatonośnej. Termin kwitnienia przypada na miesiące od lutego do kwietnia i kwiaty utrzymują się przez kilka tygodni. W dobrych warunkach roślina powtarza kwitnienie jesienią.
- Roślina lekko trująca
- Cała roślina jest trująca, ale szczególnie nasady liści i łodyga[2]. Objawami zatrucia są: ślinotok, wymioty i biegunka, większe dawki mogą spowodować zapaść i śmierć[2].
Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Gatunek znany jest pod dwoma nazwami zwyczajowymi w języku polskim – jako kliwia cynobrowa[3][4][5] lub pomarańczowa[6][7]. Pierwsza nazwa proponowana jest w wydawnictwach specjalistycznych o charakterze słownikowym, podczas gdy druga dominuje w publikacjach ogrodniczych i popularnych. Łacińska nazwa rodzajowa Clivia nadana została na cześć Lady Clive, hrabiny Northumberland[8].
Uprawa[edytuj | edytuj kod]
Roślina uprawiana w Europie jako doniczkowa. Jest długowieczna i łatwa w uprawie. Wymaga stanowiska półcienistego lub widnego i zimowania w temperaturze ok. 10 °C (przetrzymywana stale w temperaturze pokojowej nie kwitnie). Rozmnażana jest za pomocą odrostów, pojawiających się na starszych roślinach i oddzielanych po osiągnięciu przez nie ok. 15 cm wysokości. Możliwe jest też rozmnażanie z nasion, ale ich dojrzewanie trwa ok. 10 miesięcy i nie zawsze zachowują one cechy osobnika matecznego[8]. Ponadto jeżeli dopuścimy do wytwarzania nasion, to roślina w następnym roku raczej nie zakwitnie. Stąd też, jeżeli nie zależy nam na nasionach, należy pęd kwiatowy po przekwitnieniu obciąć[8]. Zakurzone liście czyści się wilgotna szmatką.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-12].
- ↑ a b Burkhard Bohne, Peter Dietze: Rośliny trujące: 170 gatunków roślin ozdobnych i dziko rosnących. Warszawa: Bellona, Spółka Akcyjna, 2008. ISBN 978-83-11-11088-5.
- ↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
- ↑ Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1964.
- ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy (red.) Szweykowski: Słownik botaniczny. Wyd. wydanie I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993. ISBN 83-214-0140-6.
- ↑ Rośliny pokojowe : praktyczna encyklopedia. Warszawa: Hachette Livre Polska, 2009. ISBN 978-83-7575-544-2.
- ↑ Anna Skalická: Encyklopedia roślin domowych. Warszawa: BGW, 1992, s. 276-278. ISBN 83-7066-242-0.
- ↑ a b c Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: PWR i L, 1997. ISBN 83-09-01559-3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Anna Skalická: Encyklopedia roślin domowych. Warszawa: BGW, 1992, s. 276-278. ISBN 83-7066-242-0.
- Izabella Kiljańska: Rośliny ozdobne w mieszkaniu i na balkonie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990, s. 244-246. ISBN 83-09-01258-6.
- Rośliny pokojowe : praktyczna encyklopedia. Warszawa: Hachette Livre Polska, 2009. ISBN 978-83-7575-544-2.
