Kołpaczek blady
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina |
Galeropsidaceae |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kołpaczek blady |
| Nazwa systematyczna | |
| Panaeolus semiovatus (Sowerby) S. Lundell & Nannf. Fungi Exsiccati Suecici 11-12: 14 (537) (1938) | |
Kołpaczek blady (Panaeolus semiovatus (Sowerby) S. Lundell & Nannf.) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Panaeolus, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1798 r. James Sowerby nadając mu nazwę Agaricus semiovatus, później zaliczany był do różnych innych rodzajów. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 1938 r. Seth Lundell i John Axel Nannfeldt, przenosząc go do rodzaju Panaeolus[1].
Synonimów ma ponad 30. Niektóre z nich>:
- Agaricus egregius Massee 1885
- Agaricus phalaenarum Fr. 1838
- Anellaria phalaenarum (Fr.) M.M. Moser 1967
- Coprinarius phalaenarum (Fr.) Quél. 1886
- Panaeolus antillarum sensu Watling & Gregory 2005
- Panaeolus egregius (Massee) Sacc. 1887
- Panaeolus phalaenarum (Fr.) Quél. 1872
- Agaricus ciliaris Bolton 1788
- Agaricus semiovatus Sowerby 1798
- Agaricus separatus L. 1753
- Anellaria fimiputris sensu auct. mult. 2005
- Anellaria semiovata (Sowerby) A. Pearson & Dennis 1948
- Anellaria separata (L.) P. Karst. 1879
- Anellaria separata var. minor Sacc. 1887
- Coprinarius separatus (L.) Quél. 1886
- Coprinus ciliaris (Bolton) Gray 1821
- Coprinus ciliatus (Bolton) Gray 1821
- Coprinus semiovatus (Sowerby) Gray 1821
- Panaeolus fimiputris sensu auct. mult. 2005
- Panaeolus separatus (L.) Quél. 1877
- Pholiota separata (L.) P. Kumm. 1871[2].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. dla synonimu Panaeolus fimiputris (Bull.: Fr.) Quél. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako: bedłka żółta gnojowa, pierścieniak oddzielny i kołpaczek oddzielony[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
O pokroju parabolicznym lub dzwonkowatym, średnicy 3–8 cm, barwy kości słoniowej lub szaro-brązowawej, niehigrofaniczny. Pokryty pękającą przy niskiej wilgotności, lepką, mazistą, komórkową skórką[4].
Blaszkowy, blaszki przyrośnięte do trzonu, o regularnej tramie, u dojrzałych owocników czarniawe, niejednolicie zabarwione, plamiste z powodu niejednoczesnego dojrzewania zarodników. Na powierzchni blaszek występują cystydy zawierające siarczki załamujące światło[4].
Barwy kapelusza, ze wzniesionym, skórkowatym, żłobkowanym pierścieniem[4].
Spłaszczone, kanciaste, o wymiarach 18–24 × 10,5–13 × 9,5–11,5 μm i gładkiej powierzchni, z porą rostkową[4].
Czarny[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Gatunek kosmopolityczny; poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach, a także na wielu wyspach[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podany na licznych stanowiskach[3].
Saprotrof, grzyb koprofilny. Rozwija się na końskich odchodach lub krowieńcu, na łąkach, od nizin po partie wysokogórskie. Owocnikowanie trwa od czerwca do października[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2016-01-28] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2016-01-28] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 486, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10].