Kościół św. Anny w Kolnie
53°24′21″N 21°56′10″E/53,405833 21,936111 67 z 28.04.1980[1]
| |||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||
 widok ogólny | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
26 lipca | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Kolna  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu kolneńskiego  | |||||||||||||||||||
| 53°24′21″N 21°56′10″E/53,405833 21,936111
| |||||||||||||||||||
Kościół świętej Anny w Kolnie – zabytkowy rzymskokatolicki kościół parafialny w Kolnie, przy ul. Kościelnej 17. Należy do dekanatu Kolno diecezji łomżyńskiej. Przy budynku znajduje się neobarokowa wolnostojąca dzwonnica murowana z 1862 r. Cmentarz przykościelny okresowo pełnił funkcje grzebalne. Na południe od kościoła znajduje się zabytkowa plebania z 1883 r.[2]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Plac, na którym znajduje się obecny kościół pw. św. Anny pierwotnie zajmował dwór książąt mazowieckich, zniszczony przez wojska krzyżackie w 1519 r. Królowa Bona podarowała go kościołowi. na przełomie XVI/XVII w. pobudowano tu mały kościółek pod wezwaniem św. Anny, w kształcie rotundy. Uległ on zniszczeniu w 1736 r.[3]
Główna bryła obecnej świątyni została wzniesiona z kamienia polnego w stylu klasycystycznym, w latach 1834-1839[4] na podstawie projektu Chrystiana Piotra Aignera z 1825 roku. Budowla została zbudowana kosztem parafian, przy znacznych staraniach Stanisława Kisielnickiego, właściciela wsi Poryte i Korzeniste, jednocześnie sędziego pokoju powiatu łomżyńskiego[5]. W 1836 roku świątynię konsekrował biskup augustowski Paweł Straszyński. W latach 1906-1907 do kościoła dobudowano dwie neogotyckie kaplice z cegły, prawdopodobnie wtedy też przebudowano główną bryłę[3]. W 1956 roku zostało wzniesione piętro nad zakrystią, w którym pomieszczono sale katechetyczne, wprawiono też witraże w prezbiterium i bocznych kaplicach. W latach 1997-2000 zmieniono wystrój prezbiterium świątyni i wstawiono nowe witraże[6]. W latach 2005-2013 kościół przeszedł kolejną przebudowę, poprzez dostawienie pomieszczenia sanitarnego oraz zburzeniem pięter nad zakrystią, skuciem tynków zewnętrznych i posadzki[7].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Świątynia trójnawowa, pierwotnie klasycystyczna, obecnie o cechach mieszanych klasycystyczno-neogotyckich z elementami neobaroku. Nie posiada wieży, dach zwieńczony niewielką sygnaturką. Początkowo o narysie prostokątnym, z półokrągłymi oknami, była zwieńczona dachówką, długości 26,5 łokci, wysokość 12 łokci. Obecnie okna są ostrołukowe. Budowę oparto o projekt Piotra Aignera nr III, mieszczący około tysiąca wiernych, z istotnymi modyfikacjami - zamiast płaskiego stropu główną nawę zwieńcza drewniane pozorne sklepienie kolebkowe, dodano kolumnady oddzielające nawy, zmieniono też wygląd schodkowego zwieńczenia tympanonu. Nawy boczne mają płaskie stropy. Ściany z kamienia polnego na wapnie wspierają się na ceglanych filarach. Od końca XIX w. dach jest pokryty blachą[3].
Dwie kaplice boczne, ceglane, w stylu neogotyckim, tworzą pseudotransept. Dwie dobudówki z 2006 r. zatarły regularność planu kościoła.
Podłoga do połowy XX w. pokryta deskami, później kafelkami ceramicznymi, w 2009 r. została obniżona w bocznych kaplicach i w całości pokryta granitem. Ambonę zdemontowano na początku lat dziewięćdziesiątych XX w.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2014-04-28].
- ↑ Zabytki powiatu kolneńskiego. [dostęp 2014-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-02)]. (pol.).
- ↑ a b c Karol Jacek Stachelski. Kościół św. Anny. „Zeszyty Kolneńskie”. Nr 2/Grudzień 2007, s. 15-24, 2007. Kolno: Towarzystwo "Jan z Kolna". ISSN 1899-8429. (pol.).
- ↑ Kolno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 266.
- ↑ Kościół par. p.w. św. Anny z 1836 r.. Ciekawe Podlaskie i okolice. [dostęp 2014-04-28]. (pol.).
- ↑ Kolno par. pw. św. Anny. diecezja łomżyńska. [dostęp 2014-04-28]. (pol.).
- ↑ Historia i dzień dzisiejszy. Parafia pw. św. Anny w Kolnie. [dostęp 2014-04-28]. (pol.).