Kościół św. Antoniego w Braniewie
 B/42 (546/97)[1] z dnia 14.12.1957
| |||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||
 widok ogólny | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Adres | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| parafia | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Braniewa  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu braniewskiego  | |||||||||||||||||
 54°23′06,06″N 19°49′41,06″E/54,385017 19,828072
| |||||||||||||||||
Kościół Świętego Antoniego – jeden z rejestrowanych zabytków miasta Braniewa, w województwie warmińsko-mazurskim. Jest to rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Braniewo archidiecezji warmińskiej.
Świątynia, której projekt powstał w Wyższej Deputacji w Berlinie, została zbudowana przez ewangelików w latach 1830–1838, według projektu Karla Friedricha Schinkla. Jest to kościół halowy, wzniesiony w stylu późnoklasycystycznym, posiadający dwie wieże z przodu. Do 1945 roku kościół był w posiadaniu ewangelików. Budowla w 1946 roku otrzymała rangę kościoła parafialnego. Starosta braniewski przekazał ją katolickim wiernym w styczniu 1946 roku. Podczas obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski zostały podjęte prace nad odrestaurowaniem wnętrza świątyni i wykonaniem polichromii. W nawach bocznych mieszczą się dwie kondygnacje empor podpartych przez filary. Przy północnej elewacji jest umieszczona ambona, wykonana na podstawie starego projektu w latach 1936–1938.
Do zabytkowego wyposażenia świątyni należą: krucyfiks w stylu późnogotyckim z falistym ramieniem poprzecznym nawiązującym do Drzewa Życia z około 1520 roku, z symbolami ewangelistów w medalionach, prospekt organowy w stylu późnoklasycystycznym, chrzcielnica drewniana, w stylu rokokowym z około połowy XVIII wieku, dwa konfesjonały eklektyczne z I połowy XIX wieku, obraz Ukamienowanie św. Szczepana z II połowy XVII wieku, Biczowanie z początku XVIII wieku, monstrancja promienista z 1764 roku, umieszczona dawniej w kościele św. Trójcy w Braniewie, według napisu została wykonana przez złotnika Zrizewitza (Jana Zachariasza Krzyżewicza z Kurlandii), cztery świeczniki wykonane z cyny w XVIII wieku[2].
Pożar kościoła w 2016 roku[edytuj | edytuj kod]
3 stycznia 2016 r. około godziny 15 został zauważony dym wydobywający się z górnych części kościoła, po kilku minutach na miejscu pojawiły się pierwsze jednostki straży pożarnej. W ciągu około 30 minut ogień wydostał się na zewnątrz i rozprzestrzenił na całe zadaszenie budowli. Spłonęło całe pokrycie dachowe, w tym drewniana konstrukcja poddasza, które się częściowo zapadło do wnętrza obiektu. Udało się uratować zabytkowe organy, ocalały dwie charakterystyczne wieże oraz część wyposażenia, którą wyniesiono w trakcie pożaru. Walkę z ogniem toczyło 29 zastępów straży pożarnej, m.in. z Braniewa, Elbląga, Olsztyna oraz Gdyni[3]. Walkę z pożarem utrudniały niska temperatura −13 °C oraz zamarzające hydranty.
Wstępne przyczyny powstania tego pożaru wskazywały na wadę przewodu kominowego (jego rozszczelnienie), co doprowadziło do zapalenia drewnianych elementów konstrukcyjnych dachu, a w konsekwencji do pożaru kościoła[4].
Koszt odbudowy kościoła Świętego Antoniego oszacowano na 2 do 2,5 miliona złotych. Odbudować trzeba było m.in. balkony, strop i dach. Uszkodzeniu uległy również zabytkowe organy. Na odbudowę kościoła przeznaczono 500 tysięcy złotych z rezerwy budżetowej[5].
Remont świątyni trwał ponad rok. Od 13 kwietnia 2017 (Wielki Czwartek) w kościele, choć niezupełnie wykończonym, są ponownie sprawowane msze święte[6].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2015-09-22].
- ↑ Kościół pw. św. Antoniego. Informacja Turystyczna w Braniewie. [dostęp 2015-09-22]. (pol.).
- ↑ Pożar kościoła w Braniewie. Runął dach, wnętrze świątyni jest zniszczone. „Straty są bardzo duże” [online], TVN24.pl [dostęp 2016-01-04].
- ↑ Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa pożarowego obiektów zabytkowych, red. naukowa Jacek Zboina, Wybrane wnioski z pożaru kościoła św. Antoniego w Braniewie, s. 42.
- ↑ 2,5 miliona złotych, aby odbudować kościół w Braniewie [online], www.rmf24.pl [dostęp 2016-02-23].
- ↑ Wkrótce pierwsza po pożarze msza w kościele św. Antoniego [online], braniewo.wm.pl [dostęp 2018-06-27] (pol.).
| Elementy fortyfikacji | |
|---|---|
| Kościoły i kaplice | |
| Klasztory | |
| Wille | |
| Budynki administracji | |
| Inne |
