Kościół św. Barbary w Krakowie
| |||||||
![]() | |||||||
kościół klasztorny jezuitów | |||||||
Fasada kościoła od strony placu Mariackiego | |||||||
Państwo | ![]() | ||||||
Miejscowość | Kraków | ||||||
Adres | Mały Rynek 9 | ||||||
Wyznanie | katolickie | ||||||
Kościół | rzymskokatolicki | ||||||
Wezwanie | św. Barbary | ||||||
Przedmioty szczególnego kultu | |||||||
Cudowne wizerunki | Obraz Matki Bożej Jurowickiej | ||||||
| |||||||
| |||||||
![]() |
Kościół św. Barbary (niem. St. Barbara Kirche[2]) – gotycki kościół rzymskokatolicki między Placem Mariackim a Małym Rynkiem na Starym Mieście w Krakowie.
Położony obok kościoła Mariackiego. Do kościoła od strony południowej przylega dominujący na Małym Rynku budynek kurii prowincjalnej Prowincji Polski Południowej Jezuitów.
Spis treści
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wzniesiony w latach 1338-1402. Prawdopodobnie pierwotnie pełnił funkcję kościoła cmentarnego (plac Mariacki przed kościołem był przez wiele wieków cmentarzem parafialnym). W 1583 roku kościół został przekazany jezuitom. W tym czasie swoje kazania wygłaszał tutaj o. Piotr Skarga. Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 roku, kościół przejęła Krakowska Kongregacja Kupiecka, a w roku 1796 przejęli go bożogrobcy. Od 1874 roku ponownie kościół jest w posiadaniu jezuitów.
Budynek klasztoru jezuitów wzniesiony został w XVI i XVII wieku i, oprócz klasztornych, pełnił także inne funkcje (pod nieobecność jezuitów były tu m.in. szpital, liceum i bursa); przebudowany został w latach 1908-1909 przez Józefa Pokutyńskiego.
Pod kościołem spoczywa o. Jakub Wujek, pierwszy tłumacz Biblii na język polski.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Jest to gotycka budowla ceglana, jednonawowa z apsydą od strony wschodniej (od Małego Rynku). Nakryta jest dwuspadowym dachem z barokową wieżyczką na sygnaturkę, przypisywaną Franciszkowi Placidi (1763). Fasada kościoła znajduje się od strony pl. Mariackiego; jest bezwieżowa, ze szkarpą na osi, zamknięta trójkątnym szczytem. Poprzedza ją tzw. Ogrojec – kaplica cmentarna połączona z kruchtą, z zewnątrz dekorowana rzeźbiarsko, wewnątrz z mieści ołtarz z rzeźbionym przedstawieniem Modlitwy w Ogrojcu wykonanym najprawdopodobniej przez Wita Stwosza lub jego warsztat, kompozycję uzupełnia polichromia pędzla nieznanego mistrza. W zewnętrzne ściany kościoła wmurowane są epitafia, m.in. renesansowe Anny i Jerzego Pipanów (z ok. połowy XVI wieku).
Wnętrze kościoła uległo barokizacji (1688-1692); wyposażenie wykonano w latach 1700-1767. Ołtarz główny, z lat 1760-1764, zawiera gotycki krucyfiks z ok. 1420 roku. Wewnątrz, na tle późnogotyckich malowideł, stoi pełnoplastyczna grupa rzeźbiarska przedstawiająca Modlitwę w Ogrójcu, przypisywana kręgowi Wita Stwosza (XV wiek). Po lewej stronie w kaplicy-wnęce znajduje się wykonana w ostatniej dekadzie XIV wieku gotycka, kamienna rzeźba Piety, prawdopodobnie dzieło z kręgu Mistrza Pięknej Madonny Toruńskiej. W kaplicy Matki Boskiej Bolesnej wisi obraz Matki Boskiej Jurowickiej, uważany przez wyznawców za cudowny, czczony w Jurowicach na Polesiu, a w 1886 roku ofiarowany krakowskim jezuitom. Organy 16-głosowe.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Gotycka Pietà, ok. 1390 r.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Dawny cmentarz przy kościele Mariackim
- Kościół św. Barbary
- Mały Rynek w Krakowie
- Plac Mariacki w Krakowie
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- M. Rożek, Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa, Kraków 2006.
- Encyklopedia Krakowa, Warszawa-Kraków 2000.
- Adamczewski Jan, Kraków od A do Z, Krajowa Agencja Wydawnicza Kraków, s. 119, 1992
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kościół św. Barbary w Krakowie
- Parafia św. Barbary w Krakowie
- Duszpasterstwo Niemieckojęzyczne (niem.)
- Historia kościoła oraz zdjęcia
- Kościół Św. Barbary w Krakowie - panorama (dostęp: 07.08.2014)
|
|