Przejdź do zawartości

Kościół św. Bartłomieja Apostoła oo. Kanoników Regularnych od Pokuty w Wilnie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół św. Bartłomieja Apostoła
w Wilnie
Vilniaus Šv. apaštalo Baltramiejaus bažnyčia
kościół parafialny
Ilustracja
Kościół św. Bartłomieja
Państwo

 Litwa

Miejscowość

Wilno

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

św. Bartłomiej

Położenie na mapie Wilna
Mapa konturowa Wilna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja Apostoław Wilnie”
Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja Apostoław Wilnie”
Ziemia54°40′49,32″N 25°17′51,43″E/54,680367 25,297619

Kościół św. Bartłomieja Apostoła oo. Kanoników Regularnych od Pokuty w Wilnie – kościół położony przy ulicy Užupio 17 a(przed 1945 – Zarzecznej 25), w dzielnicy Zarzecze (lit. Užupis) na wysokiej skarpie Wilenki. Jest najmniejszym i najmłodszym z zabytkowych kościołów Wilna.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Ok. 1644 wybudowany został niewielki, drewniany kościół dla ojców Kanoników Regularnych od Pokuty, zwanych także markami (od wezwania ich krakowskiej świątyni św. Marka) a w Wielkim Księstwie Litewskim także – białymi augustianami. Zakon zyskał znaczną popularność na ziemi wileńskiej; miał on swoje opactwo w Widzieniszkach k. Wilna i prowadził szereg parafii.

W 1788 na miejscu drewnianego kościoła zbudowano kościół murowany, który poważnie ucierpiał podczas Insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku. Został odbudowany w 1824 w stylu klasycystycznym według projektu Karola Podczaszyńskiego. W 1881 dobudowano do niego niewielką wieżyczkę-dzwonnicę. We wnętrzu umieszczono pięć drewnianych ołtarzy[1].

W chwili I rozbioru Polski w 1772 w klasztorze żyło ok. 10 zakonników. W 1835, po stłumieniu powstania listopadowego, zakon uległ kasacie a parafię przejęło duchowieństwo diecezjalne.

W latach 1931–1934 organistą w kościele był Antoni Szuniewicz.

Po II wojnie światowej kościół został zamknięty. Mieścił się w nim skład materiałów budowlanych. Od odzyskania przez Litwę niepodległości w 1990 znów funkcjonuje jako obiekt sakralny. Jest kościołem katolickiej wspólnoty białoruskiej Wilna[2]. W latach 1997–2014 rektorem kościoła był ks. Jan Szutkiewicz[3]. Od 2016 r. w kościele posługują Kapucyni. 13 marca 2016 r. administratorem został o. Ariusz Małyska OFMCap[4].

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Kościół św. Bartłomieja jest jednonawową, klasycystyczną świątynią, pokrytą spadzistym dachem. Piętrową fasadę wieńczy tympanon, którego główny akcent stanowi duże, półokrągłe okno.

Dwukondygnacyjna wieżyczka przykryta jest niewielkim hełmem. Do kościoła prowadzi od ulicy półkoliście sklepiona brama.

Na terenie przykościelnym znajduje się figura Najświętszej Maryi Panny.

Na murze przed kościołem umieszczono wstrząsające malowidło, przypominające o wywiezionych i zamordowanych na wschodzie[2]. Na tle warszawskiego pomnika Poległym i Pomordowanym na Wschodzie znajduje się wizerunek Jezusa Miłosiernego.

W pobliżu kościoła św. Bartłomieja umieszczono na kolumnie rzeźbę Anioł Zarzecza.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Krzysztof Wałejko (z zespołem red. ks. Marek Borysiak, Anna Franko, Irena Jutkiewicz i Katarzyna Jutkiewicz: Praktyczny przewodnik po Wilnie. Przedsiębiorstwo Wydawnicze "Krzysztof Wałejko", Suwałki 2003, s. 124. ISBN 83-918978-2-6.
  2. a b Kościół Św. Bartłomieja Apostoła w Wilnie [online], Radzima.org [dostęp 2009-08-27] (pol.).
  3. Zmarł ks. Jan Szutkiewicz [online], Wilnoteka [dostęp 2021-03-02] (pol.).
  4. W kościołach Wilna i rejonu solecznickiego zaszły zmiany [online], l24.lt [dostęp 2021-03-02] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Bartłomiej Kaczorowski: Zabytki starego Wilna. Warszawa: Oficyna Wydawnicza, 1991. ISBN 83-85083-08-1.
  • Juliusz Kłos: Wilno, przewodnik krajoznawczy. Wilno: Wydawnictwo Oddziału Wileńskiego Polsk. Tow. Krajoznawczego z zapomogi Ministerstwa W. R. i O. P., 1923.
  • Krzysztof Plebankiewicz: Wilno: przewodnik turystyczny. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1997. ISBN 83-213-3934-4.