Kościół Świętego Jana Chrzciciela i klasztor Franciszkanów w Holszanach
 412Г000063
| |||||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| Diecezja | |||||||||||||||||||||
| Wezwanie |
św. Jan Chrzciciel | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Białorusi  | |||||||||||||||||||||
 54°15′24,57″N 26°00′35,65″E/54,256825 26,009903
| |||||||||||||||||||||
Kościół Świętego Jana Chrzciciela[1] i klasztor Franciszkanów (biał. Касцёл Святога Яна Хрысціцеля і кляштар францысканцаў) – rzymskokatolicki kompleks kościelno-klasztorny w Holszanach, wzniesiony w I poł. XVII w.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Klasztor został ufundowany przez podkanclerzego litewskiego Pawła Stefana Sapiehę. Razem z kościołem zbudowany został w 1618[2] w sąsiedztwie zamku Sapiehów[3]. Wdowa po nim Zofia dobudowała do kościoła rotundę, w której umieściła marmurowy nagrobek męża oraz nagrobki jego trzech poprzednich żon. Nagrobki te pozostawały w świątyni do ok. 1970, kiedy to wywieziono je do Muzeum Starożytnej Historii i Kultury Białoruskiej w Mińsku. W 1774 świątynię przebudowano, całkowicie zmieniając jej wygląd[4]. Klasztor franciszkański działał do 1832, gdy został skasowany; kościół pozostał czynny jako parafialny. W klasztorze władze rosyjskie umieściły koszary[2], zaś część budynku mieszkalnego dla zakonników nakazały rozebrać[3]. Świątynia została zamknięta przez władze radzieckie po II wojnie światowej, które poleciły rozlokować w kościele warsztat, zaś w klasztorze - magazyn.
Po upadku ZSRR część budynku klasztornego zwrócono pierwotnym właścicielom, natomiast w pozostałych pomieszczeniach funkcjonuje filia Państwowego Muzeum Sztuki Białorusi. Kościół od 1990 ponownie jest czynny[2].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kościół w Holszanach został wzniesiony na planie prostokąta. Jest to budowla trójnawowa. Jej elewację zdobi barokowy fronton dekorowany wolutami oraz pilastry. Główną nawę kościoła kryje sklepienie kolebkowe z lunetami, natomiast nawy boczne - sklepienie krzyżowe[2]. Prezbiterium ani przedsionek nie są wydzielone[3]. Konstrukcja kościoła wspiera się na ośmiu filarach[3]. Pierwotne wyposażenie świątyni uległo po II wojnie światowej całkowitemu zniszczeniu. Przetrwały jedynie XVIII-wieczne iluzjonistyczne malowidła ścienne[2]. Fundator kościoła, Paweł Stefan Sapieha, został pochowany w jednej z kaplic w świątyni, podobnie jak jego trzy małżonki. Figury zmarłych, stanowiące część nagrobka, eksponowane są w Muzeum Kultury Białoruskiej w Mińsku[2]. Dzwonnica kościelna jest budowlą wolno stojącą, została zbudowana na początku XIX w.[2].
Z kościołem łączy się budynek klasztoru, dwukondygnacyjny, pierwotnie dwuwieżowy (przetrwała tylko jedna z wież), na planie prostokąta[2] z wewnętrznym dziedzińcem[3]. Cały kompleks otacza mur[2].
Galeria zdjęć[edytuj | edytuj kod]
Budynek kościoła oraz dzwonnica w 1915 r.
Panorama Holszan z kościołem św. Jana w tle
Widok na ołtarz główny świątyni
Kościół św. Jana w zimowej szacie
Nagrobek Pawła Stefana Sapiehy
.jpg)
.JPG)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Polski egzonim przyjęty na 125. posiedzeniu KSNG.
- ↑ a b c d e f g h i Grzegorz Rąkowski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Warszawa: Burchard Edition, 1997, s. 73-74, ISBN 83-904446-9-0, OCLC 835719268.
- ↑ a b c d e I. Sluńkowa, Monastyri wostocznoj i zapadnoj tradicij. Nasledije architiektury Biełarusi, "Progress-Tradicija", Moskwa 2002, s. 195-199.
- ↑ I. Sluńkowa, Chramy i monastyri Biełarusi XIX wieka w sostawie Rossijskoj Impierii. Pieriesozdanije nasledija, "Progress-Tradicija", Moskwa 2010, ISBN 978-5-89826-326-3, s. 584.