Kościół św. Wojciecha w Bolesławiu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół świętego Wojciecha
I-3-53/46 z 28.12.1946 oraz 328 z 6.12.1971[1]
kościół parafialny
Ilustracja
kaplica Ligęzów przy kościele
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Bolesław

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Wojciecha

Wezwanie

św. Wojciecha

Wspomnienie liturgiczne

23 kwietnia

Położenie na mapie gminy Bolesław
Mapa konturowa gminy Bolesław, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół świętego Wojciecha”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół świętego Wojciecha”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół świętego Wojciecha”
Położenie na mapie powiatu dąbrowskiego
Mapa konturowa powiatu dąbrowskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół świętego Wojciecha”
Ziemia50°16′28,3″N 20°53′51,8″E/50,274528 20,897722

Kościół świętego Wojciecharzymskokatolicki kościół parafialny należący do parafii pod tym samym wezwaniem (dekanat Szczucin diecezji tarnowskiej).

Obecna świątynia została wzniesiona w latach 1605–1632 i ufundowana przez Stanisława Ligęzę, starostę opoczyńskiego, natomiast ukończona została dzięki staraniom Jana Kozietulskiego. Budowla została konsekrowana przez biskupa sufragana krakowskiego Tomasza Oborskiego w 1634 roku. Po zniszczeniach w 1711 roku została wyremontowana. W latach 1855-62 zostało odnowione wnętrze, natomiast w latach 1890-91 została przedłużona nawa, z kolei w latach 1904-06 nawa została nakryta pozornym sklepieniem.

Pierwotnie świątynia nosiła cechy stylów: renesansowego i barokowego, następnie została przekształcona i pozbawiona cech stylowych oprócz późnorenesansowej kaplicy Ligęzów. Kościół został wzniesiony z cegły i jest otynkowany. Budowla jest jednonawowa i posiada prezbiterium zamknięte półkoliście, z jego lewej i prawej strony są umieszczone dwie przybudówki mieszczące zakrystie. Z lewej i prawej strony nawy znajdują się symetrycznie usytuowane kaplice. Od strony południoej jest umieszczona kaplica Ligęzów wzniesiona w 1605 roku z sygnaturą budowniczego: Thomas Vincenti Natalis Ragusinus, natomiast od o strony północnej kaplica powstała w końcu XIX wieku. Od strony zachodniej do nawy jest dostawiona kruchta. Na zewnątrz świątynia jest opięta skarpami, nakrywają ją dachy dwuspadowe, Nad nawą znajduje się wieżyczka na sygnaturkę o barokowym kształcie z latarnią. Kaplica Ligęzów w stylu późnorenesansowym, została zbudowana na planie kwadratu i jest nakryta kopułą z latarnią, w górnej części jest obwiedziona gzymsem konsolkowym, poniżej którego są umieszczone koliste okna. Wnętrze kaplicy posiada podziały pilastrowe z wnękami arkadowymi, natomiast na pendentywach kopuły znajdują się kartusze z herbami: Półkozic, Strzemię, Dołęga i Zadora. Polichromia wnętrza o motywach figuralnych została wykonana w 1935 roku.

Ołtarz główny został zbudowany w 1901 roku przez Wojciecha Samka i posiada współczesne mu rzeźby i obrazy. Ołtarz w kaplicy Ligęzów w stylu późnorenesansowym powstał na początku XVII wieku i jest ozdobiony obrazami św. Anny Samotrzeć i Koronacji NMP z tego samego okresu oraz rzeźbami świętych Wojciecha i Stanisława. Na ołtarzu znajdują się kartusze z herbami: Jastrzębiec, Gryf, Doliwa, Śreniawa oraz Dębno, Bończa, Ogończyk, Rogala. Chrzcielnica kamienna w stylu późnorenesansowym powstała na początku XVII wieku. Ambona w stylu rokokowym pochodzi z 2. połowy XVIII wieku. Dwa krucyfiksy w stylu barokowym, jeden z nich znajduje się w tęczy. Rzeźby świętych Piotra i Pawła, w stylu barokowym powstały w XVIII wieku i pochodzą z dawnego ołtarza głównego. Stacje Drogi Krzyżowej zostały wykonane w 1855 roku. Organy o 10 piszczałkach, wykonane zostały przed 1892 rokiem przez organmistrza Jana Śliwińskiego ze Lwowa. Świątynia posiada dwa pomniki nagrobne: pierwszy z nich to Stanisława Ligęzy i jego małżonki Katarzyny z Broniowskich, renesansowy z 1605 roku, integralnie związany z architekturą kaplicy, jest ozdobiony klęczącymi postaciami zmarłych pod krucyfiksem i ujęty kolumnami, po bokach których są umieszczone rzeźby świętych Wojciecha i Stanisława; drugi z nich przedstawia leżącą postać rycerza w zbroi, jednego z Ligęzów, umieszczony jest w prezbiterium, reprezentuje styl renesansowy i powstał na początku XVII wieku. Kościół posiada także epitafia i tablice: pierwsze z nich to epitafium renesansowe z początku XVII wieku, dedykowane pamięci różnych członków rodziny Ligęzów; następna jest tablica powstała w 1632 roku i dotyczy kontynuacji budowy świątyni przez Jana Kozietulskiego; kolejna tablica znajduje się na zewnątrz kaplicy i upamiętnia jej budowę w 1605 roku[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2019-12-26].
  2. Bolesław, kościół św. Wojciecha. Zabytkowe kościoły diecezji tarnowskiej. [dostęp 2019-12-26]. (pol.).