Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i Chrystusa Króla w Zagrodnie
 A/1051 z 27.03.2008[1]
| |||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||
.jpg)
| |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
27 czerwca i Uroczystość Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Zagrodno  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego  | |||||||||||||||||||
 51°10′45,7″N 15°51′00,4″E/51,179361 15,850111
| |||||||||||||||||||
Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i Chrystusa Króla – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do parafii pod tym samym wezwaniem (dekanat Złotoryja diecezji legnickiej).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy kościół, który zbudowano w Zagrodnie, jednej z najdłuższych wsi łańcuchowych na Dolnym Śląsku, rozciągającej się malowniczo nad potokiem Skora – miał gotycki rodowód. Najstarsze wzmianki na jego temat datowane są na 1318 rok. Niestety budowlę spotkał tragiczny koniec, została bowiem ograbiona i spalona w czasie wojny trzydziestoletniej. W 18. stuleciu mieszkańcy wsi doczekali się godnej rekompensaty, ponieważ nowa świątynia została zaprojektowana przez jednego z najwybitniejszych architektów klasycyzmu – Carla Gottharta Langhansa, autora m.in. słynnej Bramy Brandenburskiej w Berlinie. Projekt kościoła w Zagrodnie zrealizował w latach 1789–1792 budowniczy Mochrenberg z Legnicy. Budynek został odrestaurowany w drugiej połowie XIX wieku. Z kolei w 1976 roku przeprowadzono w nim remont[2].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kościół reprezentuje styl klasycystyczny i został zbudowany na planie zbliżonym do krzyża greckiego. Posiada salową nawę oraz dwie kondygnacje empor uformowanych w owal z podkowiastym prezbiterium, w empory są wbudowane ołtarz oraz ambona. Na osi fasady jest umieszczona wieża na planie kwadratu z wklęsłymi bokami o ściętych narożnikach, z otwartym prześwitem w ostatniej kondygnacji, zwieńcza ją dach hełmowy. Dach na korpusie jest łamany, wielopołaciowy, narożniki wieży i korpusu są zaakcentowane podwójnymi lizenami, okna są zamknięte półkoliście w opaskach[3].
Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
W świątyni znajduje się marmurowa kropielnica z ornamentami w antycznym stylu. W kruchcie pod wieżą można podziwiać kamienną renesansową chrzcielnicę z 1522 roku, która zachowała się z poprzedniego kościoła. Trzon chrzcielnicy pokrywa dekoracyjna inspiracja, nad nią wiszą serca dzwonów, które także przetrwały z pierwszej świątyni[3].
Przed 2000 rokiem na wieży zawieszono trzy nowe dzwony, odlane w Ludwisarni Felczyńskich w Taciszowie. Noszą imiona: Chrystus Król” (ważący 1200 kg), „Maryja” (600 kg), oraz ostatni, mający za patronów Jana Pawła II, św. Barbarę i św. Jadwigę Śląską” o wadzę 350 kg. Poprzedni zestaw dzwonów został zabrany w czasie wojny i przetopiony na armaty[4]. 2 czerwca 1997 roku dzwony witały papieża Jana Pawła II na legnickim lotnisku[5].
Organy[edytuj | edytuj kod]
Organy pochodzą z XVIII-wieku. W 1819 roku zostały powiększone z 12 do 30 głosów przez Samuela Gottfrieda Meinerta. W 1860 miał miejsce remont i przebudowa wykonana przez Christiana Gottlieba i Johanna Carla Schlagów ze Świdnicy. Organy otrzymały dwa manuały i 44 głosy. Podczas remontu w latach 80. XX stulecia dyspozycję zredukowano do 30 głosów. W 2016 roku dodano 6 głosów w manuale III[6].
Dyspozycja instrumentu:
| Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
|---|---|---|---|
| 1. Principal 8' | 1. Principal 8' | 1. Geigenprincipal 8' | 1. Principalbass 16' |
| 2. Principal 16' | 2. Bordun 16' | 2. Quintatön 8' | 2. Violonbass 16' |
| 3. Gemshorn 8' | 3. Gamba 8' | 3. Traversflöte 4' | 3. Subbass 16' |
| 4. Violflöte 8' | 4. Octave 4' | 4. Octave 4' | 4. Octavbass 8' |
| 5. Hohlflöte 8' | 5. Gedackt 8' | 5. Octave 2' | 5. Quintbass 10 2/3' |
| 6. Octave 4' | 6. Flaute 4' | 6. Quinte 1 1/3' | 6. Violon 8' |
| 7. Hohlflöte 4' | 7. Quinte 2 2/3' | 7. Posaune 16' | |
| 8. Portunalflöte 4' | 8. Piccolo 2' | 8. Octavbass 4' | |
| 9. Cornett | 9. Salicet 8' | 9. Flautbass 8' | |
| 10. Quinte 2 2/3' | |||
| 11. Octave 2' | |||
| 12. Mixtur |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2019-10-31].
- ↑ Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, Zagrodno - polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 2023-04-05].
- ↑ a b Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy i Chrystusa Króla w Zagrodnie. Diecezja legnicka. [dostęp 2019-10-31].
- ↑ Dzwony z Zagrodna [online], niedziela.pl [dostęp 2023-04-05] (pol.).
- ↑ Monika Poręba-Zadrożna, P. Nowosielski, Dzwony z Zagrodna witały papieża w Legnicy [online], www.legnica.fm [dostęp 2023-04-05] (pol.).
- ↑ Zagrodno ( Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2023-12-16] (pol.).
- Zabytkowe kościoły w powiecie złotoryjskim
- Kościoły w diecezji legnickiej
- Świątynie pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy
- Świątynie pod wezwaniem Chrystusa Króla
- Dawne kościoły protestanckie w województwie dolnośląskim
- Zagrodno (województwo dolnośląskie)
- Religia w gminie Zagrodno
- Architektura klasycystyczna w województwie dolnośląskim