Kościół Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel w Brzegu Dolnym

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół Najświętszej Maryi Panny z góry Karmel
734/W [1] z dnia 27.11.1997
kościół parafialny
Ilustracja
Kościół NMP z Góry Karmel w Brzegu Dolnym
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Brzeg Dolny

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

parafia

Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel

Wezwanie

Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel

Położenie na mapie Brzegu Dolnego
Mapa konturowa Brzegu Dolnego, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Najświętszej Maryi Panny z góry Karmel”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Najświętszej Maryi Panny z góry Karmel”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Najświętszej Maryi Panny z góry Karmel”
Położenie na mapie powiatu wołowskiego
Mapa konturowa powiatu wołowskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół Najświętszej Maryi Panny z góry Karmel”
Położenie na mapie gminy Brzeg Dolny
Mapa konturowa gminy Brzeg Dolny, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Najświętszej Maryi Panny z góry Karmel”
Ziemia51°15′31,3″N 16°43′08,7″E/51,258694 16,719083

Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel w Brzegu Dolnym[2]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Liczni luteranie z Brzegu Dolnego od 1654 r. aż do połowy XVIII w. nie posiadali własnego kościoła ze względu na zakaz wznoszenia takich budowli w państwie katolickich Habsburgów. Sytuacja zmieniła się, dopiero gdy Dolny Śląsk stał się częścią protestanckiego Królestwa Prus. W 1742 r. król pruski Fryderyk II Wielki wydał na budowę kościoła luterańskiego w Brzegu Dolnym specjalne pozwolenie; interweniował również, aby ten kościół wzniesiono w centrum miasta, a nie poza nim.[3]

Kościół wzniesiono w stylu barokowym śląskich Kościołów Pokoju z muru pruskiego, na planie prostokąta, z niską wieżą i małymi oknami. Inauguracyjne nabożeństwo miało miejsce 17.05.1744 r. Utworzona przy kościele parafia luterańska oprócz miasta obejmowała również miejscowości: Warzyń (obecnie dzielnica Brzegu Dolnego), Głoska, Kobylniki i Księginice.[3]

W 1784 r. kościół znacznie powiększono przez dobudowanie części od wschodu i południa. W 1797 r. wybudowano murowaną wieżę, w latach 1844-1845 gruntownie przebudowano kościół, zastępując mur pruski zwykłym ceglanym.[3]

W pobliżu w 1903 r. dla zgromadzenia diakonis (utworzonego w mieście w 1899 r.) wybudowano neogotycki Dom Diakonis (Rynek 21), gdzie 21 stycznia 1945 r. odbyło się ostatnie nabożeństwo luterańskie w mieście.[3]

Wnętrze świątyni

Opuszczony kościół w 1945 r. został przekazany katolikom. Pierwszym proboszczem nowo utworzonej katolickiej parafii był w latach 1945-1970 ks. kanonik Jan Puk, który przybył do Brzegu Dolnego wraz z repatriantami ze Śniatyna (obecna Ukraina). Razem ze wspólnotą parafialną przywieziono i umieszczono w ołtarzu głównym kościoła łaskami słynący obraz Matki Bożej Szkaplerznej wraz z licznymi wotami wdzięczności za otrzymane łaski.[3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2016-02-05].
  2. Dekanat Brzeg Dolny rzymskokatolicka parafia pw. Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel. www.archidiecezja.wroc.pl. (pol.).
  3. a b c d e Elżbieta Kaszuba, Leszek Ziątkowski: Historia Brzegu Dolnego. Wrocław: KORAB, 1998, s. 71-73. ISBN 83-910321-0-8.