Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Marcina w Strzelcach

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Marcina w Strzelcach
	nr rej. 906/64 z dnia 26.05.1964
	Kościół parafialny
	; Widok kościoła (2021)
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Miejscowość	Strzelce
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Marcina w Strzelcach
Wezwanie	Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Marcina
Wspomnienie liturgiczne	11 listopada
Historia
Data rozpoczęcia budowy	XIV wiek
Data zakończenia budowy	XVI wiek
Aktualne przeznaczenie	Kościół parafialny
Data zniszczenia; • przez	koniec XIX wieku; pożar
Data odbudowy	1874–1877
Poprzednie wyznanie	św. Marcina
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.; • liczba wiernych	; • cegła; 1232 osób
Wieża kościelna; • liczba wież	; 1
Ołtarz; • liczba ołtarzy	; 1
	Położenie na mapie gminy Domaszowice Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Marcina w Strzelcach
	Położenie na mapie Polski Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Marcina w Strzelcach
	Położenie na mapie województwa opolskiego Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Marcina w Strzelcach
	Położenie na mapie powiatu namysłowskiego Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Marcina w Strzelcach
	51°03′40,399″N 17°52′15,193″E/51,061222 17,870887
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Marcina – rzymskokatolicki kościół parafialny w Strzelcach. Świątynia należy do parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Marcina w Strzelcach w dekanacie Namysłów wschód, archidiecezji wrocławskiej. Dnia 26 maja 1964 roku, pod numerem 906/64, świątynia została wpisana do rejestru zabytków województwa opolskiego^[2].

Historia kościoła

Osobny artykuł: Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Marcina w Strzelcach.

Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z 1326 roku. Powstawał on w kilku etapach - w XIV wieku zbudowane zostało prezbiterium, w XV wieku dobudowana została nawa i powstały sklepienia, a na przełomie XV i XVI wieku dobudowana została wieża. W kolejnych latach w północnej stronie zakrystii wzniesiono kruchtę. W XVII wieku, za sprawą rodziny Frankenbergów, kościół przeszedł w ręce protestantów. Po pożarze, który miał miejsce w latach 1874-1877, zniszczone zostały m.in. polichromie. całkowite odnowienie wnętrza kościoła nastąpiło w XIX wieku. Wykonano wówczas strop kasetonowy w nawie, a malowidła zasłonięte zostały warstwą tynku. Z tego również okresu pochodzi neogotyckie wyposażenie kościoła. Obecnie od kilku lat w kościele sukcesywnie prowadzone są prace konserwatorskie obejmujące zarówno jego wyposażenie jak i otoczenie^[3].

Architektura i wnętrze kościoła

Kościół w Strzelcach otoczony jest murem z cegły, częściowo otynkowanym, neogotyckim oraz neogotyckimi kapliczkami. W pobliżu świątyni znajduje się plebania. Kościół jest orientowany, oskarpowany, murowany z cegły, częściowo na kamiennej podmurówce. Składa się z dwuprzęsłowego prezbiterium, dobudowanej do niego zakrystii z kruchtą oraz prostokątnej, dwuprzęsłowej nawy i czworobocznej wieży. Nawa kościoła jest nieco szersza i wyższa od prezbiterium. Prezbiterium pokrywa dach dwuspadowy. Natomiast zakrystia z kruchtą nakryte są wspólnym dachem pulpitowym. Elewacje kościoła artykułowane są ostrołukowymi otworami okiennymi. Nad całością góruje wieża z wydzielonymi odsadzkami. W dolnej części wieży znajduje się, wejście do kościoła z szesnastowiecznymi drzwiami z okuciami. Na elewacji prezbiterium umieszczone zostało renesansowe epitafium Adama v. Prittwitz-Gaffron z płaskorzeźbą ukazującą scenę Ukrzyżowania, herbami i inskrypcją. Prezbiterium nakrywa sklepieniem krzyżowo-żebrowym ze wspornikami w narożnikach. Nawę natomiast pokrywa płaski stropem kasetonowym. W kościele znajduje się XIX-wieczna empora organowa z ażurową balustradą, na której umieszczony został prospekt organowy. We wnętrzu kościoła zachowały się m.in.:

rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem,
rzeźba św. Katarzyny,
rzeźba św. Barbary,
sześć płaskorzeźb apostołów pochodzących z późnogotyckiego tryptyku wkomponowane w neogotycki ołtarz główny, który pochodzi z lat 1874–1880,
gotycka rzeźba św. Anna Samotrzeciej,
rzeźba św. Mikołaja,
późnogotyckie hermy św. Jadwigi i św. Małgorzata,
neogotycka chrzcielnica z barokową grupą Chrztu Chrystusa,
figury ewangelistów z barokowej ambony^[3].

Bibliografia

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. VII, Województwo opolskie (red. T. Chrzanowski, M. Kornecki), zeszyt 7 (powiat namysłowski), Warszawa 1965, str. 60-62
ks. prof. Józef Pater, Kościoły i kaplice archidiecezji wrocławskiej, wydawca Kuria Metropolitalna Wrocławska, Wrocław, 2002 rok, strona 521, isbn 83-85598-22-X
Karta ewidencyjna zabytku architektury- kościół parafialny pw. św. Marcina Biskupa w Strzelcach, oprac. Dariusz Stoces, 2008, Arch. WUOZ w Opolu

Przypisy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2017-08-09] .
↑ Kościół w Strzelcach wpisany do rejestru zabytków. [dostęp 2017-08-09].
↑ ^a ^b Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i św. Marcina (dawniej św. Marcina). [dostęp 2017-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 sierpnia 2017)].

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2017-08-09] .

[2] Kościół w Strzelcach wpisany do rejestru zabytków. [dostęp 2017-08-09].

[kosciol-3] Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i św. Marcina (dawniej św. Marcina). [dostęp 2017-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 sierpnia 2017)].

[1]

[2]

[3]