Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Wojciechowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Wojciechowie
Distinctive emblem for cultural property.svg 917/64 z dnia 29 maja 1964[1]
Kościół filialny
Ilustracja
Państwo  Polska
Miejscowość Wojciechów
Wyznanie katolickie
Kościół rzymskokatolicki
Parafia św. Mikołaja w Wilkowie
Wezwanie Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny
Wspomnienie liturgiczne 31 maja
Położenie na mapie gminy Wilków
Mapa konturowa gminy Wilków, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Wojciechowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Wojciechowie”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Wojciechowie”
Położenie na mapie powiatu namysłowskiego
Mapa konturowa powiatu namysłowskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Wojciechowie”
Ziemia51°06′58,262″N 17°37′15,881″E/51,116184 17,621078
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny – rzymskokatolicki kościół filialny znajdujący się w miejscowości Wojciechów w gminie Wilków Namysłowski. Świątynia należy do parafii św. Mikołaja w Wilkowie, w dekanacie Namysłów zachód, archidiecezji wrocławskiej. Dnia 29 maja 1964 roku, pod numerem 917/64 kościół został wpisany do rejestru zabytków województwa opolskiego[2].

Jest to budowla murowana, wybudowana gotyckim stylu. Zwieńczenie wieży to ośmioboczny hełm.

Historia kościoła[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Parafia św. Mikołaja w Wilkowie.

Kościół w Wojciechowie został wzniesiony w XV wieku. Od XVI wieku do 1945 roku był w posiadaniu protestantów.

Do roku 1957 kościół był częścią parafii św. Józefa Oblubieńca NMP w Bierutowie.

Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Ołtarz główny

Ołtarz główny reprezentuje styl barokowy. Posiada formę architektoniczną i dwie kondygnacje, w dolnej kondygnacji jest ozdobiony kolumnami i uszakami. Obraz znajdujący w najniższej części przedstawia Ostatnią Wieczerzę. Aktualnie pozostaje zasłonięty przez znajdujące się przed nim tabernakulum. W dolnej kondygnacji umieszczono płaskorzeźby ukazujące ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa. W górnej kondygnacji do 1945 znajdował się herb małżeński Chrystiana Ulryka księcia oleśnickiego na Bierutowie i jego drugiej żony Marii Sybilli. Para książęca wzięła ślub w 1683 r., a żona zmarła już w 1693 r., czyli herb zawieszono w latach 1683-1693. Umieszczenie herbu na ołtarzu oznaczało, iż został on ufundowany przez parę książęcą i kościół znajdował się pod opieką księcia.[3] Po 1945 herb z ołtarza zdjęto i przewieszono go na lożę kolatorską. W jego miejscu umieszczono obraz przedstawiający jednego ze świętych kościoła katolickiego. W szczytowej części ołtarza do lat powojennych znajdowała się figura zmartwychwstałego Chrystusa. Została zdemontowana, a jej losy są nieznane. W jej miejscu umieszczono tondo z obrazem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny.

Chrzcielnica

W prezbiterium kościoła w Wojciechowie znajdowała się zdobiona kamienna chrzcielnica z metalową misą. Po 1945 została przesunięta w pobliże wejścia do kościoła i służyła jako aspersorium. W 1967 została przeniesiona do kościoła Matki Bożej Różańcowej w Kamiennej Górze. W Kamiennej Górze wówczas wikariuszem został dotychczasowy proboszcz kościoła w Wojciechowie, ks. Stanisław Książek.[4]

Loża kolatorska

Na pierwszej kondygnacji chóru znajduje się loża kolatorska. Aktualnie w dolnej części loży znajduje się herb małżeński Chrystiana Ulryka księcia oleśnickiego na Bierutowie i jego drugiej żony Marii Sybilli. Jednak jego pierwotna lokalizacja to ołtarz główny kościoła - na lożę został przewieszony po 1945. W zwieńczeniu loży znajdują się dwa herby obok siebie. Lewy z inicjałami H.A.V.G., prawy z inicjałami R.M.G.G.V.S., oba opatrzone zapisanym cyframi arabskimi rokiem 1705. Dr Marek Nienałtowski ustalił w odniesieniu do lewego herbu, iż "Jest to herb szlachcica o nazwisku Grudschreiber. Ród ten już wtedy (1705 r.) nosił nazwisko Gruttschreiber lub było to odgałęzienie rodu o tym samym herbie. Nad pokazanym wyżej herbem znajdują się inicjały H. A. V. G., co wskazuje na Hannsa Adama von Gruttschreibera. W 1700 r. urodziła się w Wojciechowie jego pierwsza, a w 1706 druga córka. Nie miał synów. Czyli on mieszkał w tym czasie w Wojciechowie. Można sądzić, że miał przynajmniej dwóch braci, których synowie rodzili się w Wojciechowie. Był to znany ród pełniący różnorodne funkcje na dworze książąt wirtembersko-oleśnickich w Oleśnicy i Bierutowie oraz w wojsku na służbie króla Prus. Wojciechów kupili w końcu XVII w.. Zgodnie z ustaleniami dra Marka Nienałtowskiego prawy herb jest herbem żony Hannsa Adama von Gruttschreibera (ślub w 1696 r.) o imionach Rosina Margaretha była z domu Skal. "W 1605 r. w herbarzu Siebmachera nosili nazwisko Sccal, w XVIII w. - Skall. Tak więc, są to herby właścicieli Wojciechowa z okresu przynajmniej 1696-1707".[5]

Organy

Na drugiej kondygnacji chóru znajdują się 13-głosowe jedno-manuałowe nieczynne organy piszczałkowe. Po drugiej wojnie światowej zachowały sprawność prawdopodobnie do lat 70. XX wieku.

Ich dyspozycja prezentuje się następująco:

Manuał:

1. Principal 8'

2. Salicet 8'

3. Quintadena 8'

4. Flet 8'

5. Ocatawa 4'

6. Quinta 2 2/3'

7. Flet 4'

8. Octawa 2'

9. Sedecima 1'

10. Mixtura 3-chórowa

Pedał:

1. Subbas 16'

2. Principal 8'

3. Octawa 4'

Dzwon

W murowanej wieży znajduje się dzwon z 1738 roku z następującymi inskrypcjami:

GOSS MICH CASPAR KOERBER IN BRESLAU ANNO 1738

D. G. Carl Hertzog zu W T.O.B.U.I

A. F. D. V. Grundschreiber Collatores

Gottfried. Romanus. Henne. Pastor

1738

Dr Marek Nienałtowski pisze: "Nazwisko podane na dzwonie "A. F. D. V. Grundschreiber" (...) stanowi zagadkę, gdyż istniał A.(dam) F.(rantz) D.(ietrich) von Gruttschreiber, żyjący w tym czasie. Żenił się dwukrotnie i jego żonami były szlachcianki z księstwa oleśnickiego (druga żona - von Franckenberg z Karwińca). Czyli i on mógł mieszkać w Wojciechowie.

Z opisu wynika, że fundatorami dzwonu byli: Karol (1682-1745) - książę Wirtembergii, Teck, Oleśnicy, Bierutowa i Dobroszyc oraz Grundschreiber(owie?) - właściciele Wojciechowa, kolatorzy kościoła i urzędnicy książęcy. Został wspomniany pastor Gottfried Romanus Henne - nie wiadomo czy również współfundator, czy tylko jako aktualny pastor. Odlał dzwon Caspar Koerber z Wrocławia w 1738 r.

Z powyższego można sądzić, że kościół w Wojciechowie był pod opieką księcia Chrystiana Ulryka w latach 1683-1697 r., a potem jego bratanka - księcia Karola bierutowskiego od 1704 do 1745 r."[6]

Dr Marek Nienałtowski badając niemieckojęzyczne źródła ustalił, iż kościół posiadał trzy dzwony. Dwa małe dzwony zostały przetopione na potrzeby I wojny światowej. Dzwony zostały ponownie odlane i zawieszone na wieży w latach 1922/1923, jednak w 1940/1941 zostały skonfiskowane na potrzeby II wojny światowej.[7][8]

  • Wnętrze kościoła przed 1945 (w prezbiterium widoczna chrzcielnica, ołtarz przed zmianami oraz boczne empory rozebrane po 1945)

  • Ołtarz główny kościoła

  • Loża kolatorska na pierwszej kondygnacji chóru oraz organy na drugiej kondygnacji

  • Herb małżeński Chrystiana Ulryka księcia oleśnickiego na Bierutowie i jego drugiej żony Marii Sybilli

  • Herby Hannsa Adama von Gruttschreibera i jego żony - Rosiny Margarethy von Skal

  • Dzwon wraz z ujęciem serca

  • Dzwon z 1738

  • Dzwon z 1738

  • Wnętrze kościoła

  • Widok ambony i ołtarza w prezbiterium

  • Widok na wnętrze kościoła z loży kolatorskiej

  • Chrzcielnica z kościoła w Wojciechowie, znajdująca się aktualnie w kościele Matki Bożej Różańcowej w Kamiennej Górze

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kościoły Archidiecezji Wrocławskiej Nasze dziedzictwo. Ikona (red.). T. II. Wrocław: Ikona, s. 70. ISBN 978-83-934287-1-7.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie. 2020-09-30. s. 59. [dostęp 07 stycznia 2018].
  2. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych województwa opolskiego. [dostęp 7 stycznia 2018].
  3. ↑ Ołtarz i dzwon z kościoła w Wojciechowie pochodziły z fundacji książąt wirtemberskich z Bierutowa, olesnica.org [dostęp 2021-07-11] (pol.).
  4. ↑ W poszukiwaniu zaginionej chrzcielnicy z kościoła Nawiedzenia NMP w Wojciechowie, olesnica.org [dostęp 2021-07-11] (pol.).
  5. ↑ Ołtarz i dzwon z kościoła w Wojciechowie pochodziły z fundacji książąt wirtemberskich z Bierutowa, olesnica.org [dostęp 2021-07-11] (pol.).
  6. ↑ Ołtarz i dzwon z kościoła w Wojciechowie pochodziły z fundacji książąt wirtemberskich z Bierutowa, olesnica.org [dostęp 2021-07-11] (pol.).
  7. ↑ Ołtarz i dzwon z kościoła w Wojciechowie pochodziły z fundacji książąt wirtemberskich z Bierutowa, olesnica.org [dostęp 2021-07-11] (pol.).
  8. ↑ ORTSCHAFTEN im Kreis Oels / Schlesien, gca.ch [dostęp 2021-07-11] (niem.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_Nawiedzenia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Wojciechowie&oldid=64030547”