Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Birkirkarze
35°53′42″N 14°27′47″E/35,895000 14,463056 00293
| |||||||||||||||
| Kościół parafialny | |||||||||||||||
 Fasada kościoła | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół |
rzymskokatolicki | ||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Malty  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |||||||||||||||
| 35°53′42″N 14°27′47″E/35,895000 14,463056
| |||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||
Kościół parafialny Najświętszej Maryi Panny (malt. Il-Knisja ta' Santa Marija, ang. Parish Church of Saint Mary), znany popularnie jako il-Knisja l-Qadima (Stary kościół) – rzymskokatolicki kościół parafialny w Birkirkarze na Malcie pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Zbudowany został w XVII wieku, jego projekt w stylu renesansowym przypisywany jest architektom Vittoriu Cassarowi i Tommasowi Dinglemu.
Kościół przestał być używany w XVIII wieku, kiedy siedziba parafii przeniesiona została do bazyliki św. Heleny. Jego dach i kopuła zawaliły się w XIX wieku, kościół popadł w ruinę. W drugiej połowie XX wieku został odrestaurowany. W roku 2005 ponownie został kościołem parafialnym.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kościół ulokowany jest poza historycznym centrum Birkirkary, zbudowany został na wzgórzu, aby być chronionym przed atakami korsarzy, tak częstymi w tamtym czasie. W okresie średniowiecznym na tym samym miejscu istniał kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia MNP i św. Heleny. W jego otoczeniu był cmentarz z dwoma małymi kapliczkami[1].
Budowę aktualnego kościoła rozpoczęto na początku XVII wieku, prawdopodobnie w roku 1615 lub 1616. Prace przy kościele kontynuowane były przez następne dziesięciolecia, w roku 1646 wnętrze było prawie skończone. Kopuła została zbudowana około roku 1656, żaś dzwonnica około 1679[1].
Kościół przestał być używany pod koniec XVIII wieku, po poświęceniu bazyliki św. Heleny w roku 1782. Biskup Vincenzo Labini odwiedził kościół w roku 1787 i zastał go w opłakanym stanie, z dachem bliskim zawalenia. Drzwi i okna kościoła zostały zaryglowane, był on używany jedynie do pogrzebów. Część dachu runęła około roku 1830, zaś kopuła i pozostała część dachu zostały zniszczone przez trzęsienie ziemi 24 czerwca 1856 roku. W roku 1894 dzwonnica groziła zawaleniem[1].
Pierwszy komitet do odnowienia kościoła powstał 3 grudnia 1910 roku. Odnowa kościoła faktycznie rozpoczęła się 7 października 1969 roku, sufit nawy został odbudowany w roku 1972. Prace były kontynuowane przez następne dziesięciolecia, do lat 90. XX wieku[1], jednak odbudowa wciąż nie jest zakończona. Kościół powtórnie został siedzibą parafii w roku 2005. Jest teraz jedną z trzech parafii w Birkirkara, pozostałe to parafia św. Heleny oraz parafia św. Józefa Robotnika[4].
W tej chwili w budynku kościoła występują pewne problemy natury strukturalnej, na jego ścianach wystąpiło kilka pęknięć. Jednakże uważa się, że ryzyko zawalenia jest odległe[5].
Kościół zaliczony jest do zabytków narodowych 1. klasy, jest również umieszczony na liście National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands[4].
Architektura kościoła[edytuj | edytuj kod]
Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Matki Bożej w Birkirkara jest przykładem architektury renesansowej. Projekt budynku jest powszechnie przypisywany architektom Vittorio Cassarowi i Tommaso Dingli[4]. Nie ma udokumentowanych dowodów na udział Cassara w pracach projektowych, jest to podawane w wątpliwość, gdyż w momencie rozpoczęcia prac przy kościele Cassar już nie żył od kilku lat[6], natomiast udział Dingli'ego jest dobrze udokumentowany[7].
Fasada kościoła ma po bokach korynckie pilastry, a w segmencie centralnym znajdują się główne drzwi, oskrzydlone przez kolumny. Drzwi są zwieńczone pięcioma tarczami herbowymi z herbami m.in. króla Hiszpanii Filipa II, Wielkiego Mistrza Alofa de Wignacourt, biskupa Baldassare Cagliaresa oraz proboszcza parafii Don Filippo Borga[4]. Elementy kamieniarskie wokół drzwi oraz tarcze herbowe są bardzo ozdobne, jest to prawdopodobnie wpływ hiszpańskiego stylu plateresco[8]. W każdym z zewnętrznych segmentów fasady znajdują się trzy puste nisze[9].
Wnętrze kościoła jest bogato zdobione, z rzeźbami tworzącymi integralną część budowli[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Sandro Sciberras: Ftit Storja. Parroċċa Santa Marija. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-28)]. (malt.).
- ↑ Journal of Mediterranean Studies
- ↑ Stephen C. Spiteri. A Medieval tower at Qrendi?. „Arx - Online Journal of Military Architecture and Fortification”, s. 47, 05.2008. [zarchiwizowane z adresu 2016-11-27]. (ang.).
- ↑ a b c d St Mary's Parish Church (Il-Knisja l-Qadima). National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands, 2012-08-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-28)]. (ang.).
- ↑ Adrian Mifsud: Santa Marija Church, Birkirkara, Malta. – Structural and geotechnical considerations in view of observed cracks – Report of work carried out and proposed action. Parroċċa Santa Marija, 2014-04-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-28)]. (ang.).
- ↑ Victoria Mallia-Milanes. In Search of Vittorio Cassar – A Documentary Approach. „Melita Historica”. 9 (3), s. 252, 1984. Malta Historical Society. [zarchiwizowane z adresu 2016-04-16]. (ang.).
- ↑ Michael J. Schiavone: Dictionary of Maltese Biographies Vol. 1 A–F. Pietà: Pubblikazzjonijiet Indipendenza, 2009, s. 731–732. ISBN 978-99932-91-32-9. (ang.).
- ↑ Conrad Thake. Influences of the Spanish Plateresque on Maltese Ecclesiastical Architecture. „Proceedings of History Week”, s. 63–73, 2013. [zarchiwizowane z adresu 2016-07-28]. (ang.).
- ↑ a b Michael Ellul: Apprezzament tal-Arkitettura tal-Knisja. Parroċċa Santa Marija. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-28)]. (malt.).