Kościół ewangelicki w Pszczynie
 nr rej. A/611/2020 z 22.01.1961[1]
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Pszczyny  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu pszczyńskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Pszczyna  | |||||||||||||||||
 49°58′41,05″N 18°56′30,41″E/49,978069 18,941781
| |||||||||||||||||
Kościół ewangelicki w Pszczynie – kościół parafialny Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Pszczynie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Starania o budowę kościoła ewangelickiego w Pszczynie trwały już od 1709 r.
Pierwotny kościół dla pszczyńskiej gminy ewangelickiej został wybudowany w latach 1743 – 1746 z fundacji Erdmanna Promnitza według projektu nadwornego architekta Promnitzów – Christiana Jahne przy udziale cieśli Jerzego Prischa[2]. W 1746 r. konsekrowany. Przy kościele pomieszczono szkołę wraz z mieszkaniem dla nauczyciela[3].
W 1860 r. nadbudowano wieżę, wprowadzając jednocześnie drobne zmiany architektoniczne. W 1896 r. ufundowano nowe organy.
W 1905 r. kościół spłonął. Trwającą do 1907 r. odbudową kierował architekt Scheinnert (który zaraz po tym zajął się przebudową zamku Książ). W ten sposób powstał neobarokowy gmach kościelny, który jest największą salą w mieście.
Fasada kościoła od strony Rynku ma okazały portal z dwiema kolumnami jońskimi, wielkie okna pierwszego piętra oraz zupełnie małe na parterze; flankują ją dwa ryzality narożne, przykryte blaszanymi, miedzianymi hełmami. Dach mansardowy, a po północno-zachodniej stronie wznosi się wieża, którą również przykrywa znacznie okazalszy hełm miedziany. Na zewnętrznej ścianie widać kamienną płytę nagrobną szlachcica Zawadzkiego z Polanki, zmarłego w 1716 r.[3].
Od wewnątrz kościół obiegają charakterystyczne dla ewangelickich świątyń drewniane empory z dodatkowymi miejscami siedzącymi dla wiernych; zwraca także uwagę ołtarz z obrazem Wniebowstąpienie Pana Jezusa – dar księżnej Augustyny Anhalt-Köthen. Na loży książęcej, vis-à-vis ambony, znajduje się herb książęcego rodu Hochberg. Z tyłu, ponad ołtarzem usytuowany jest niewielki chór muzyczny z organami.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 29 kwietnia 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-21)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-04-29]
- ↑ Rejduch-Samkowa Izabela, Samek Jan (red.): Katalog zabytków sztuki w Polsce. Tom VI. Województwo katowickie. Zeszyt 10. Powiat pszczyński. Warszawa: Instytut Sztuki PAN i Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach, 1961, s. 28.
- ↑ a b Płazak Ignacy: Pszczyna. Zabytki miasta i regionu. Przewodnik po muzeum. Pszczyna: Muzeum Wnętrz Pałacowych w Pszczynie, 1974, s. 21-22.