Kościół i klasztor teatynów w Horodence

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
w Horodence
Костел Непорочного Зачаття Пречистої Діви Марії (Городенка)
Ilustracja
Widok na kościół
Państwo

 Ukraina

Obwód

 iwanofrankiwski

Miejscowość

Horodenka

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny

Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego
Mapa konturowa obwodu iwanofrankiwskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Pannyw Horodence”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Pannyw Horodence”
Ziemia48°40′N 25°30′E/48,666667 25,500000
Strona internetowa

Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i klasztor Misjonarzy w Horodence – dawny rzymskokatolicki kościół w Horodence przy ul. Włodzimierza Wielkiego 1 (ukr. вул. Володимира Великого, 1), uważany za jeden z najcenniejszych zabytków późnobarokowej architektury i rzeźby XVIII w. w całej Rzeczypospolitej[1].

Historia i architektura[edytuj | edytuj kod]

23 sierpnia 1743 ówczesny właściciel Horodenki starosta kaniowski Mikołaj Bazyli Potocki dokonał zapisu na kościół w tym mieście. Świątynię zaprojektował lwowski architekt Bernard Meretyn. Dekorację wnętrza wykonali wspólnie Meretyn i Jan Jerzy Pinzel. Ich głównym dziełem był wspaniały ołtarz główny, ozdobiony monumentalnymi rzeźbami. Pinzel wyrzeźbił również ołtarze boczne i bogato ornamentowaną ambonę.

Przy kościele wzniesiono klasztor księży misjonarzy. W 1760 odbyła się konsekracja całego zespołu. W 1784 władze austriackie skasowały klasztor, umieszczając z nim najpierw szpital, a następnie magistrat. Od tej chwili kościół został przekształcony z zakonnego w parafialny[2].

W 1866 kościół był restaurowany. Wymieniono wówczas dach. Kolejna restauracja miała miejsce w latach 1905–1906 pod nadzorem architekta Zygmunta Gorgolewskiego. Kolejny raz odrestaurowano kościół w latach 20. XX w.; usunięto wówczas uszkodzenia powstałe w 1915 w wyniku pierwszej wojny światowej.

Po drugiej wojnie światowej Polacy z Horodenki i okolic zostali wysiedleni. Ostatni tutejszy proboszcz, ks. Michał Sobejko zabrał ze sobą łaskami słynący obraz Matki Bożej Horodeńskiej, umieszczając go w kościele Wniebowzięcia NMP w Kępnicy (diecezja opolska)[3].

Kościół w Horodence został zrujnowany, przepadła większość rzeźb Pinzla. W budynkach klasztoru mieściły się m.in. koszary i zakład włókienniczy.

Po 1991 kościół został przekazany ukraińskiemu kościołowi greckokatolickiemu. Od tamtego czasu w kościele trwa permanentny remont.

Resztki wyposażenia znalazły się w muzeum Pinzla urządzonym w 1996 w byłym kościele klarysek we Lwowie.

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Monumentalną fasadę trzynawowej bazyliki flankują dwie wieże wzniesione na planie kwadratu, wysunięte do przodu i zwieńczone niskimi hełmami. Pomiędzy wieżami znajduje się bogato dekorowany, barokowy szczyt. Fasadę zdobią pilastry zwieńczone korynckimi kapitelami i gzymsy.

Od strony północnej do kościoła przylega zbudowany w tym samym czasie piętrowy budynek klasztoru. Naprzeciwko wieży południowej kościoła znajduje się kolumna z figurą Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej (1751), dłuta Pinzla.

Kościół Franciszkanów w Przemyślu[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rzecz-pospolita.com: HORODENKA. [dostęp 2010-09-28].
  2. Misjonarze [online], Nowy Kurier Galicyjski, 9 października 2019 [dostęp 2022-11-04] (pol.).
  3. Anna Kwaśnicka, O Matce Bożej z Horodenki [online], opole.gosc.pl, 10 września 2012 [dostęp 2022-11-04].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]