Kościół im. ks. Marcina Lutra w Chorzowie
50°17′42″N 18°57′06″E/50,295000 18,951667 A/244/09 z 25 maja 2009[1]
| |||||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||||
 Kościół od północnego zachodu (2020) | |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||
| Adres |
ul. Powstańców 13 | ||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||||
| Imię | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Chorzowa  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||||||||||
| 50°17′42″N 18°57′06″E/50,295000 18,951667
| |||||||||||||||||||||
Kościół im. ks. Marcina Lutra w Chorzowie – kościół z lat 1897–1898 w Chorzowie, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego. Należy do parafii ewangelicko-Augsburskiej w Chorzowie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Świątynia została wybudowana w latach 1897–1898[2] na planie krzyża według projektu Ludwiga Böttgera[2] (1845–1894[3]), stanowiący zdaniem Irmy Koziny jego szczytowe osiągnięcie[4]. Kamień węgielny położono w dniu 21 marca 1897 roku, natomiast gotowa już budowla została poświęcona w dniu 10 listopada 1898 roku[4], w dzień urodzin twórcy reformacji, Marcina Lutra. W świątyni odbywają się koncerty chóru parafialnego Cantate[5]. Od 2011 roku na terenie kościoła odbywa się w I niedzielę adwentu parafialny kiermasz adwentowy, podczas którego w kościele odbywają się koncerty zaproszonych grup.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kościół halowy, jeden z największych kościołów protestanckich na Górnym Śląsku, mogący pomieścić około 1300 osób został wzniesiony w stylu neogotyckim z cegły, na rzucie krzyża łacińskiego. Korpus i płytki transept dwuprzęsłowe. Bardzo szeroka nawa główna, nawy boczne stanowią wąskie przejścia. Prezbiterium zostało zamknięte wielobocznie, przy nim ośmioboczny aneks. W prezbiterium architektoniczny neogotycki ołtrarz autorstwa berlińskiego artysty Rudolfa Herzoga z umieszczonym centralnie rzeźbionym krzyżem; witraże ornamentalne i figuralne pochodzą z wartszatu F. Müllera z Quedlinburga; prosta abmona po lewej stronie prezbiterium, kamienna chrzcielnica, dwa żyrandole[5].
Na wieży wiszą dwa dzwony - mniejszy, przelany w 1913 r. i większy, staliwny z 1901, o wadze ok. 450 kg, odlany w Bochumer Verein[6]. Umieszczono na niej również zegar firmy Weule z Bockenem[7]. Na osi wieży kruchta ostrołukowa z portalem podwójnym.
28 głosowe organy wybudowała firma Schlag & Söhne w 1898 roku. W czasie I wojny światowej zarekwirowano piszczałki prospektowe, które w późniejszym czasie zastąpiono cynkowymi. Instrument ma dużą wartość historyczną, ponieważ jest zachowany w stanie oryginalnym bez zmian do dnia dzisiejszego[8].
Transept i nawy boczne zostały podzielone na dwie kondygnacje poprzez wprowadzenie empor, które umieszczono w celu zwiększenia liczby miejsc dla wiernych[7].
Kościół otacza ogrodzenie wzniesione w 1902 roku według projektu H. Hirta z Królewskiej Huty.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Nawa główna -
Nawa główna -
Transept -
Prezbiterium -
Witraż ze sceną zmartwychstania Jezusa -
Empora organowa -
Organy -
Empora boczna
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ a b Uchwała Nr XLII/833/06 Rady Miasta Chorzów z dnia 26 stycznia 2006 r. w sprawie przyjęcia Programu Ochrony i Opieki nad Zabytkami Miasta Chorzów na lata 2006–2010 (poz. 876). „Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego”, s. 3219, 2006-03-14.
- ↑ Kozina 2007 ↓, s. 36.
- ↑ a b Kozina 2007 ↓, s. 38.
- ↑ a b Kościół im. ks. Marcina Lutra. Parafia Ewangelicko-Augsburska w Chorzowie. [dostęp 2013-02-26].
- ↑ Chorzów - Dzwony kościoła ewangelicko - augsburskiego im. M. Lutra [Dzwony w Wieżach Polski #179]. [dostęp 2023-10-17].
- ↑ a b Kozina 2007 ↓, s. 37.
- ↑ Chorzów ( Kościół ewangelicko-augsburski im. Marcina Lutra) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2023-10-17] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Irma Kozina: Böttger Ludwig. W: Chorzowski słownik biograficzny. Edycja nowa. Olga Nowak (red.). T. 1. Chorzów: Muzeum w Chorzowie, 2007. ISBN 978-83-926587-1-9.